Short Belfast – zapomniany brytyjski samolot transportowy

Opracowany w połowie lat 60. Short Belfast był ciężkim samolotem transportowym zaprojektowanym dla RAF z myślą o transporcie dużych i ciężkich ładunków. Zbudowano jedynie 10 maszyn tego typu, które po trwającej zaledwie 10 lat służbie wycofano i sprzedano cywilnym operatorom.

Historia Belfasta sięga połowy lat 50. Inżynierowie z Short Brothers rozpoczęli wówczas prace studyjne nad nowym samolotem transportowym opartym konstrukcyjnie o podzespoły samolotu Short Britannia. Według założeń, maszyna miała być odpowiedzią na nie ogłoszone jeszcze zapotrzebowanie RAF na nowy, ciężki samolot transportowy.

Maszyna otrzymała oznaczenie PD.18 Britannic, a w jej konstrukcji wykorzystano znaczną część podzespołów z Shorta Britannia. Pierwsze informacje na temat samolotu zaprezentowano w marcu 1957 roku, ale nie spotkały się one z wyraźnym zainteresowaniem RAF. Dopiero po kilku miesiącach przedstawiciele sił powietrznych uznali, że tego typu maszyna byłaby przydatna. Rozpoczęto wówczas prace nad wymaganiami technicznymi dla samolotu, które doprowadziły do powstania specyfikacji ASR.371, którą przekazano zakładom Short.

Ze względu na różnice między specyfikacją a planowanymi osiągami PD.18, inżynierowie Shorta rozpoczęli w 1959 roku prace nad dostosowaniem projektu. Pociągnęło to za sobą tak wiele zmian, że ostatecznie zaprojektowano całkowicie nową maszynę. Oficjalne zamówienie na 10 maszyn nowego typu złożono 21 grudnia 1960 roku.

Prototyp samolotu, który otrzymał nazwę Short Belfast oblatano dopiero 5 stycznia 1964 roku. Za sterami maszyny zasiadł Denis Taylor, a lot trwał 55 minut. Przeprowadzone następnie próby, w których wykorzystano łącznie dwie maszyny, wykazały, że Belfast jest łatwy w pilotażu i spełnia oczekiwania RAF. W związku z tym przystąpiono do produkcji pozostałych 8 maszyn, które otrzymały wojskowe oznaczenie Short Belfast C Mk.1.

Short Belfast miał 41.6 m długości, 48,4 m rozpiętości skrzydeł i masę 57 607 kg. Maksymalna masa startowa wynosiła natomiast 104 328 kg. Napęd stanowiły cztery silniki turbośmigłowe Rolls-Royce Tyne R.Ty.12 Mk. 101 o mocy 5730 KM każdy. Zapewniały one prędkość maksymalną 566 km/h i przelotową 541 km/h. Zasięg samolotu wynosił 8528 km.

W zależności od konfiguracji ładowni (którą można było podzielić na dwa pokłady), Belfast mógł zabrać na pokład od 150 do 250 żołnierzy z wyposażeniem albo 35 ton ładunku. Załoga liczyła 5 osób. Warto dodać, że w swoim czasie Belfast był największym samolotem wykorzystywanym przez RAF, oraz pierwszym wyposażonym w system automatycznego lądowania przy braku widoczności.

Służba Belfastów nie była zbyt długa, ponieważ już w 1976 roku wycofano je z eksploatacji w RAF i sprzedano cywilnym operatorom. Początkowo samoloty wykorzystywały linie TAC HeeavyLift (które co ciekawe, wynajęły swoje Belfasty RAF, podczas wojny o Falklandy). Innymi użytkownikami Belfastów były linie Transmeridian Air Cargo oraz HeavyLift Cargo Airlines.

Ze względu na małą liczbę wyprodukowanych maszyn, szybko wycofano je z dalszej eksploatacji. W 2003 roku jedna maszyna została wysłana do Australii, gdzie cały czas znajduje się na lotnisku Cairns. Jeden Belfast trafił natomiast do RAF Museum Cosford. Pozostałe maszyny zostały z czasem zezłomowane.