Metoda audiolingwalna w języku angielskim

Metoda audiolingwalna w nauczaniu języka angielskiego, zwaną również podejściem strukturalnym, zyskała popularność w połowie XX wieku w odpowiedzi na rosnącą potrzebę efektywnych metod nauki języków obcych, szczególnie po II wojnie światowej. Opiera się ona na behawiorystycznej teorii nauki, zakładając, że język jest nabywany poprzez nawyki powstałe w wyniku systematycznego powtarzania i wzmacniania.

Jednym z fundamentów tej metody jest wierzenie, że mówienie i słuchanie są kluczowymi umiejętnościami, które powinny być rozwijane przed czytaniem i pisaniem. Dlatego też główny nacisk kładziony jest na ustne praktyki i ćwiczenia słuchowe. Uczniowie uczestniczą w różnych formach dialogów, powtarzania fraz, ćwiczeń strukturalnych oraz laboratoriów językowych. Laboratoria te, wyposażone w sprzęt audio, pozwalają studentom na intensywną praktykę i samodzielną pracę nad poprawnością wymowy oraz intonacją.

Ramy teoretyczne metody audiolingwalnej formułowano m.in. na podstawie badań nad językami obcymi prowadzonych przez armię amerykańską podczas II wojny światowej. Projekt „Army Specialized Training Program” miał na celu szybkie i efektywne nauczenie wojskowych komunikacji w różnych językach obcych, wykorzystując intensywne kursy oraz systematyczne podejście do materiału językowego.

Jednym z głównych pionierów tej metody był Charles C. Fries, który w latach 40. i 50. XX wieku rozwinął idee cyklicznego powtarzania wzorców językowych w celu ich automatyzacji. Wierzył on, że poprzez nawyki tworzone dzięki spójnej i systematycznej praktyce, uczniowie mogą osiągnąć płynność w mówieniu bez konieczności analizy gramatycznej w tradycyjnym sensie. Gramatyka jest uczona indukcyjnie poprzez przykład i praktykę, a nie poprzez wyjaśnienie reguł.

W praktycznych zastosowaniach metoda audiolingwalna jest silnie skoncentrowana na drillach strukturalnych. Te drille, stanowiące sedno nauczania, mogą przyjmować różne formy, takie jak drille substytucyjne, transformatywne czy rozbudowane. Wszystkie mają na celu wprowadzenie i utrwalenie określonych struktur językowych w pamięci uczniów.

Drille substytucyjne polegają na tym, że nauczyciel podaje zdanie, a uczniowie muszą zmieniać jego elementy zgodnie z instrukcjami, koncentrując się na poprawnej formie zamiast na treści wypowiedzi. Drille transformatywne angażują uczniów w przekształcanie zdań, np. z czasu teraźniejszego na przeszły, co wspomaga zrozumienie różnych struktur gramatycznych. Drille rozbudowane wymagają bardziej złożonych manipulacji zdaniami, co wzmacnia umiejętność posługiwania się językiem w różnych kontekstach.

Wprowadzenie metody audiolingwalnej było również wspierane przez rozwój technologii edukacyjnych. W latach 50. i 60. powszechne stało się wykorzystanie magnetofonów i taśm, które umożliwiały szerokie zastosowanie ćwiczeń słuchowych poza klasą. Nauczyciele mogli również korzystać z nagranych dialogów i ćwiczeń, które uczniowie odtwarzali w laboratoriach językowych, co stanowiło nowość w porównaniu z tradycyjnymi metodami nauczania.

Bogactwo materiałów dydaktycznych stworzonych z myślą o metodzie audiolingwalnej, takich jak podręczniki zawierające dialogi, drille czy ćwiczenia audio, także przyczyniło się do jej popularności. Kursy audiolingwalne były szczególnie popularne w Stanach Zjednoczonych, ale zyskały również uznanie na całym świecie, gdyż mogły być łatwo adaptowane do różnych języków i kultur.

Mimo swej popularności, metoda audiolingwalna z czasem zaczęła spotykać się z krytyką. Wielu pedagogów i lingwistów zaczęło dostrzegać jej ograniczenia. Na przykład, Noam Chomsky w swojej przełomowej pracy z 1957 roku „Syntactic Structures” zakwestionował behawiorystyczne podstawy metody, argumentując, że język jest zbyt złożony, aby mógł być w pełni opanowany poprzez nawyki i wzorce. Według Chomsky’ego, zdolność do tworzenia i rozumienia nieskończonej liczby zdań wykraczała poza ramy, które mogłyby być ujęte w strukturę drillów.

Krytycy wskazywali również, że metoda audiolingwalna zbyt mocno koncentruje się na formach językowych kosztem rzeczywistej komunikacji i umiejętności adaptacji w nowych sytuacjach językowych. Uczniowie byli świetnie przygotowani do wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych, ale często mieli trudności z zastosowaniem zdobytej wiedzy w rzeczywistych sytuacjach konwersacyjnych.

Na skutek krytyki i nowych teorii lingwistycznych oraz pedagogicznych, metoda audiolingwalna zaczęła być zastępowana czy uzupełniana przez metody bardziej komunikacyjne, które koncentrowały się na interakcjach i używaniu języka w kontekście. Mimo to, pewne elementy tej metody, takie jak drille czy intensywna praktyka słuchowa, nadal pozostają użyteczne i są stosowane w wielu nowoczesnych programach nauczania języków obcych.

Źródło zdjęć: Depositphotos.com