Czarnobylski sarkofag

Nowy sarkofag

Przez lata nie podejmowano tematu budowy nowego sarkofagu, ale systematycznie dopracowywano posiadane projekty. Ostatecznie 17 września 2007 roku ogłoszono, że firmy Vinci Construction Grands Projets i Bouygues Travaux Publics zbudują nowy sarkofag. Był to efekt prowadzonych od 2004 roku negocjacji.

Od 2010 roku do Czarnobyla zaczęły przyjeżdżać ekipy, które rozpoczęły prace na miejscu. Równocześnie zaczęto szukać środków na budowę obiektu. Potrzebne było około 1,5 mld dolarów. Pieniądze na budowę wyłożyły Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Unia Europejska, kilka państw europejskich w tym Polska oraz USA.

W kolejnych latach prace nad nowym sarkofagiem ruszyły pełną parą. Mimo olbrzymich utrudnień spowodowanych promieniowaniem – przez co pracownicy mogli przebywać w rejonie reaktora tylko kilkanaście minut dziennie, prace przebiegały sprawnie.

Sam sarkofag budowano w odległości 180 metrów od elektrowni, dzięki czemu promieniowanie na jakie narażeni byli jego konstruktorzy było znacznie niższe. Po zakończeniu prac konstrukcja miała być przesunięta nad elektrownię i osadzony na starej konstrukcji, przykrywając zarówno stary sarkofag jak i znaczną część zabudowań samej elektrowni.

W 2013 roku doszło w rejonie elektrowni do sporego i potencjalnie niebezpiecznego incydentu, kiedy zimą, 13 lutego zawaliła się część dachu starego sarkofagu, uwalniając tym samym spore zanieczyszczenia i promieniowanie. Na szczęście ich ilość nie była bardzo szkodliwa dla pracowników budujących nowy sarkofag, więc nie wpłynęła negatywnie na tempo prac. Był to jednak wyraźny sygnał, że stara konstrukcja wymaga zastąpienia.

Mimo problemów politycznych na Ukrainie, w kwietniu 2016 roku zakończono prace konstrukcyjne nad nowym sarkofagiem i rozpoczęto przygotowania do jego przesunięcia na docelowe miejsce. Operację rozpoczęto 14 listopada 2016 roku i zakończono 27 listopada bez żadnych problemów. Po jej zabezpieczeniu i sprawdzeniu czy wszystko działa jak należy, planowany jest kolejny, prawdopodobnie najtrudniejszy etap prac – rozbiórka starego sarkofagu.

Nowa osłona reaktora nr. 4 to bardzo nietypowa konstrukcja o masie 30 000 ton, wysokości 110 m i szerokości 257 m. Przykrywa ona cały blok nr. 4. Pod kopułą znajdują się systemy pomiarowe, wentylacyjne, przeciwpożarowe oraz specjalne suwnice z dźwigami, które posłużą do rozbiórki starego sarkofagu. Proces ten rozpocznie się zapewne już na początku 2017 roku.

Stan dotychczasowej konstrukcji jest już tak zły, że w każdej chwili może się zawalić, co doprowadziłoby do uszkodzenia nowej osłony jak i mogłoby doprowadzić do niekontrolowanego uwolnienia dużych ilości materiałów promieniotwórczych. Dodatkowo obecnie dostępne technologie pozwolą na zmniejszenie ilości promieniowania generowanego przez radioaktywne resztki zniszczonego reaktora. Nowa konstrukcja powinna spełniać swoje zadanie przez około 100 lat.

Symbol

Można śmiało powiedzieć, że sarkofag w czarnobylskiej elektrowni jest symbolem tej katastrofy. Każdy kto jedzie na wycieczkę do tego rejonu musi zrobić jego zdjęcie. Obiekt ten można jednak określić jako puszkę pandory – lepiej nie wiedzieć jak straszne promieniowanie jest w nim ukryte.

Na temat samego sarkofagu powstało wiele teorii, które sugerują że nie tylko ukrywa on resztki reaktora, ale również wiele innych tajemniczych rzeczy i zjawisk. Teorie te mają odzwierciedlenie w popkulturze, min. w grach komputerowych np. serii S.T.A.L.K.E.R.

Sporo zdjęć z wnętrza sarkofagu jak i jego budowy znaleźć można na tej stronie: Sarcophagus