SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    • Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka
    • Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego
    • Star Jet – roller coaster zabrany przez morze
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

      24 stycznia 2023

      Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      27 stycznia 2023

      Wschodnia Brama Belgradu

      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » BMP-1 – pierwszy bojowy wóz piechoty
    BMP-1 - pierwszy bojowy wóz piechoty
    Artykuły

    BMP-1 – pierwszy bojowy wóz piechoty

    Michał BanachBy Michał Banach13 czerwca 2017Updated:6 listopada 2022Brak komentarzy8 Mins Read
    Wprowadzony do uzbrojenia w 1966 roku BMP-1 był pierwszym radzieckim bojowym wozem piechoty, oraz prawdopodobnie pierwszym, zaprojektowanym całkowicie od podstaw bojowym wozem piechoty na świecie. Chociaż jego konstrukcja szybko stała się przestarzała, cały czas pozostaje w uzbrojeniu wielu armii, w tym Wojska Polskiego.

    Geneza

    Pierwsze eksperymenty z pojazdami pancernymi do przewozu piechoty prowadzono już podczas I wojny światowej. Dopiero jednak po wojnie zaczęto je dopracowywać, tworząc pierwsze w miarę udane opancerzone transportery piechoty. Był to najczęściej pojazdy półgąsienicowe, uzbrojone w karabin maszynowy i posiadające otwarty przedział transportowy. Wadą tych pojazdów były jednak stosunkowo słabe zdolności terenowe oraz słabe opancerzenie.

    Kanadyjski opancerzony transporter piechoty z czasów II wojny światowej - Ram Kangaroo
    Kanadyjski opancerzony transporter piechoty z czasów II wojny światowej – Ram Kangaroo

    Pod koniec II wojny światowej alianckie jednostki zmechanizowane zaczęły wykorzystywać nowe transportery opancerzone zbudowane na podwoziach czołgów. Chociaż pojazdy te miały lepszy pancerz od transporterów półgąsienicowych, dalej ich uzbrojeniem były karabiny maszynowe, a przedziały bojowe były otwarte. Dopiero w latach 50. w wielu armiach zaczęto rozważać zaprojektowanie zupełnie nowych pojazdów do transportu piechoty.

    Groźba wybuchu wojny nuklearnej z wszystkimi jej negatywnymi skutkami, zwłaszcza skażeniem radioaktywnym oraz zniszczeniem infrastruktury sprawiły, że konstruktorzy musieli stworzyć pojazd przystosowany do poruszania się po nuklearnym polu walki.

    Radziecki kołowy transporter piechoty BTR-60. Pojazdy te zaczęto wprowadzać do uzbrojenia pod koniec lat 50. ale ze względu na zastosowanie podwozia kołowego nie były w stanie współpracować z czołgami we wszystkich sytuacjach
    Radziecki kołowy transporter piechoty BTR-60. Pojazdy te zaczęto wprowadzać do uzbrojenia pod koniec lat 50. ale ze względu na zastosowanie podwozia kołowego nie były w stanie współpracować z czołgami we wszystkich sytuacjach

    Pod koniec lat 50. w ZSRR opracowano założenia dla nowego pojazdu do transportu piechoty, który miał współpracować z jednostkami pancernymi wyposażonymi w czołgi T-54 i T-55. Zgodnie z założeniami, pojazd miał posiadać zamknięty  przedział bojowy i transportowy, zapewniający ochronę przed bronią masowego rażenia, pancerz zapewniający ochronę przed pociskami przeciwpancernymi nawet kalibru powyżej 14,5 mm, możliwość radzenia sobie w trudnym terenie na poziomie zbliżonym do czołgów (w tym pokonywania przeszkód wodnych wpław), a także uzbrojenie zdolne do niszczenia stanowisk bojowych przeciwnika oraz pojazdów, w tym czołgów.

    Spełniając te wymogi, pojazd miał być zdolny do przetransportowania desantu przez tereny skażone w wyniku ataku nuklearnego, cały czas zachowując możliwości prowadzenia działań bojowych. W trakcie walk, w przeciwieństwie do transporterów opancerzonych będących raczej „wojennymi taksówkami” nowy pojazd miał zapewniać stałe wsparcie piechocie, oraz czołgom, niszcząc stanowiska bojowe, a w razie potrzeby również czołgi wroga.

    BMP-1
    BMP-1

    Głównym czynnikiem przemawiającym za zwiększeniem możliwości niszczenia pojazdów wroga, było doświadczenie radzieckiej armii z II wojny światowej, kiedy to wielokrotnie oddziały piechoty miały problemy z zwalczaniem czołgów wroga, jeśli same nie posiadały wsparcia w postaci własnych jednostek pancernych.

    Pierwszy bojowy wóz piechoty

    Opracowanie pojazdu spełniającego wymogi postawione przez dowództwo radzieckiej armii zlecono w 1960 roku biurom konstrukcyjnym w Wołgogradzkich Zakładach Ciągników i Czelabińskiej Fabryce Traktorów. Ponadto prace nad pojazdami niezależnie rozpoczęły biura konstrukcyjne z kilku innych zakładów.

    Chociaż pozostawiono dowolność pod względem wyglądu pojazdów, wszystkie miały posiadać takie samo uzbrojenie w postaci gładkolufowej armaty 2A28 Grom kalibru 73 mm, karabinu maszynowego PKT oraz wyrzutni kierowanych pocisków przeciwpancernych typu 9M14M Malutka.

    BMP-1
    BMP-1

    W toku prac powstało kilka koncepcji i prototypów, z których ostatecznie do dalszych prac wybrano zaprojektowany przez P.P. Isakowa Obiekt 765. Pojazd w większości został zaprojektowany w Czelabińskiej Fabryce Traktorów, ale na etapie dopracowywania konstrukcji wprowadzono poprawki i zmiany w oparciu o projekty innych pojazdów biorących udział w konkursie.

    Pierwszy prototyp nowego pojazdu ukończono w drugiej połowie 1964 roku. Pojazd określany był jako BMP-1 (ros. Боевая Машина Пехоты, 1 pol. Bojowy Wóz Piechoty 1) i miał 6,7 m długości, 2,9 m szerokości i 2,1 m wysokości. Masa bojowa wozu wynosiła 13,5 tony. Napęd stanowił umieszczony z przodu sześciocylindrowy silnik UTD-20 o mocy 300 KM, zapewniający prędkość maksymalną około 65 km/h na drogach i 50 km/h w terenie.

    BMP-1
    BMP-1

    Załoga składała się z 3 żołnierzy – dowódcy, działonowego i kierowcy, natomiast desant mógł liczyć 8 żołnierzy. Uzbrojenie było zgodne z wytycznymi wojskowych i składało się z armaty 2A28 Grom kalibru 73 mm, karabinu maszynowego PKT oraz wyrzutni kierowanych pocisków przeciwpancernych typu 9M14M Malutka umieszczonych w małej wieży o dosyć niskim profilu.

    Próby odbiorcze nowego pojazdu rozpoczęto jesienią 1964 roku i kontynuowano je do stycznia 1965 roku. Ich wyniki były bardzo bardzo dobre, w związku z czym podjęto decyzję o wprowadzeniu pojazdów do uzbrojenia pod oznaczeniem BMP-1 (ros. Боевая Машина Пехоты. Początkowo istnienie wozów było utrzymywane w pełnej tajemnicy. Po raz pierwszy zaprezentowano je publicznie 7 listopada 1967 roku w trakcie defilady w Moskwie. Zagraniczni obserwatorzy z dużym zainteresowaniem podeszli do nowego radzieckiego pojazdu, ale nie był on dla nich zaskoczeniem, ponieważ podobne konstrukcje były już na deskach kreślarskich konstruktorów m.in. we Francji i Niemczech.

    BMP-1
    BMP-1

    Rozwój konstrukcji

    Już na początku eksploatacji BMP-1 Rosjanie napotkali wiele problemów natury organizacyjnej. Szybko okazało się, że ilość pojazdów potrzebna do nasycenia jednostek bojowych jest tak ogromna, że fabryki nie nadążały z produkcją. Wprowadzenie bojowych wozów piechoty doprowadziło do całkowitego zreorganizowania jednostek piechoty, które z automatu stały się oddziałami zmechanizowanymi. Produkcję zaczęto więc rozdzielać między zakłady produkujące wcześniej ciągniki gąsienicowe i specjalistyczne pojazdy.

    W toku eksploatacji wyszły również na jaw mniejsze, bądź większe problemy konstrukcyjne, które systematycznie eliminowano już na etapie produkcji. W 1969 roku wprowadzono pierwszą większą modernizację, dzięki której udało się zoptymalizować rozmieszczenie wyposażenia i desantu wewnątrz pojazdu, co poprawiło komfort jazdy. Dodatkowo wymieniono celowniki armaty Grom, dzięki czemu możliwe było korzystanie z pocisków odłamkowych.

    BMP-1
    BMP-1

    Równocześnie zaczęto opracowywać wersje specjalne BMP-1, z których jedną z pierwszych był zaprojektowany w 1972 roku BMP-1K, czyli wóz dowodzenia, w którym zamiast desantu znalazło się wyposażenie dla oficerów sztabowych i większa ilość środków łączności. Rok później opracowano wariant rozpoznawczy, oznaczony jako BRM-1, w którym wieżę przesunięto nieznacznie do tyłu oraz usunięto wyrzutnię PPK, zamiast której dodano nowe przyrządy obserwacyjne.

    W 1979 roku do produkcji wszedł kolejny zmodernizowany wariant podstawowy wozu, oznaczony jako BMP-1P. Wariant ten otrzymał nowe kierowane pociski przeciwpancerne typu 9M113 Konkurs, oraz nieznacznie poprawioną konstrukcję. Równocześnie opracowano wiele bardzo specjalistycznych pojazdów inżynieryjnych oraz wiele wariantów wozów dowodzenia, przystosowanych do różnych zadań. Produkcje seryjną zakończono w 1988 roku. Ostatecznie powstało ponad 20 000 BMP-1 w różnych wersjach.

    BMP-1
    BMP-1

    BMP-1 szybko trafiły również na wyposażenie jednostek bojowych pozostałych państw Bloku Wschodniego oraz ich sojuszników (do Polski pierwsze BMP-1 trafiły w 1973 roku i otrzymały nazwę BWP-1). Produkcję licencyjną rozpoczęto również w Czechosłowacji, gdzie powstało kilka lokalnych wersji specjalnych. Również w Polsce planowano rozpoczęcie produkcji licencyjnej, ale szybko z tego pomysłu zrezygnowano z powodu wysokich kosztów. W Rumunii opracowano lokalną wersję BMP-1 oznaczoną jako MLI-84, różniącą się konstrukcją kadłuba oraz jednostką napędową.

    Udany pojazd i nieudana eksploatacja

    Po raz pierwszy BMP-1 wykorzystano podczas interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku. Obyło się zarówno bez problemów jak i ciekawszych wniosków. Dopiero podczas wojny Jom Kippur w 1973 roku pojazdy te mogły pokazać co potrafią. Mogły, ale nie pokazały, ponieważ egipskie i syryjskie BMP-1 poniosły spore straty z powodu złego wykorzystania na dużych otwartych terenach. Co ciekawe, Izraelczycy ocenili je… pozytywnie, uznając, że dysponują dobrych parametrami technicznymi. Na podstawie analiz działań na Bliskim Wschodzie, w Rosji rozpoczęto prace nad modernizacją wozów, tworząc ostatecznie BMP-1P.

    BMP-1
    BMP-1

    W kolejnych latach BMP-1 intensywnie wykorzystywano w Afryce, gdzie trafiło sporo pojazdów tego typu, oraz w Afganistanie a później w Czeczeni. Radzieckie doświadczenia z wykorzystaniem BMP-1 były jednak podobne do egipskich. W trakcie walk wyszły na jaw wady konstrukcyjne obniżające poziom ochrony załogi – min. zbiorniki paliwa umieszczone z tyłu kadłuba, oraz uzbrojenie niedostosowane do zadań stawianych pojazdom.

    BMP-1 wzięły również udział w wojnie iracko-irańskiej, gdzie znalazły się po obu stronach frontu. Irackie wozy zostały później w walkach z koalicją antyiracką w 1991 roku i później w 2003 roku. W trakcie obu konfliktów BMP-1 poniosły bardzo dotkliwe straty.

    Zniszczony iracki BMP-1 w 1991 roku
    Zniszczony iracki BMP-1 w 1991 roku

    Mimo prób modernizacji, już w latach 70. w ZSRR rozpoczęto prace nad daleką modernizacją BMP-1. Ostatecznie efektem prac było opracowanie zupełnie nowego pojazdu, który otrzymał oznaczenie BMP-2, i był uzbrojony w działko automatyczne kalibru 30 mm.

    Nowe pojazdy szybko zaczęły zastępować BMP-1, ale nigdy całkowicie nie doprowadziły do ich usunięcia z uzbrojenia rosyjskiej armii. Pozostali użytkownicy BMP-1 również próbowali zastąpić swoje wozy nowszymi konstrukcjami, ale bez rezultatów. Tworzone co jakiś czas propozycje modernizacji starych BMP-1 również nie zyskały zainteresowania.

    Wraki BMP-1 w Angoli
    Wraki BMP-1 w Angoli
    Wraki BMP-1 w Angoli
    Wraki BMP-1 w Angoli

    Jednym z większych użytkowników BMP-1 jest cały czas Polska. Wojsko Polskie wykorzystuje obecnie około 1300 pojazdów tego typu w kilku wersjach. Pojazdy te są jednak w znacznej mierze wyeksploatowane, a wiele z nich prawdopodobnie nie jest do końca sprawna. Na początku lat 90. powstał prototyp modernizacji BWP-1 do wersji BWP-40. Pojazd ten otrzymał nową wieżę z szwedzkiego bwp CV90, ale z racji znacznego wzrostu masy – do około 15,4 ton, pogorszeniu uległy osiągi pojazdu, przez co program nie zyskał zainteresowania wojskowych.

    Polski BWP-1
    Polski BWP-1

    Obecnie Wojsko Polskie prowadzi niezbyt intensywne prace nad następcą wysłużonych BWP-1 w ramach programu Borsuk. Niestety rezultaty prac są raczej znikome, ponieważ tworzone przez różne firmy demonstratory technologii nie zyskują zainteresowania wojska, przez co ich konstrukcje nie są dopracowywane. Wojskowi sami również nie są pewni jaki pojazd chcieliby otrzymać. BWP-1 są pojazdami pływającymi, ale kosztem opancerzenia. Nowe bwp produkcji zachodniej zwykle pozbawione są możliwości pływania, aby maksymalnie zwiększyć poziom ochrony przy zachowaniu rozsądnej masy.

    Nie wiadomo kiedy prace nad następcą BWP-1 przyśpieszą, ponieważ brak zdecydowania ze strony wojskowych, olbrzymie koszty takiego programu oraz brak woli politycznej do przeprowadzenia zakrojonego na szeroką skalę programu modernizacyjnego wojsk lądowych uniemożliwiają podjęcie konkretnych działań.

    Polski BWP-1 obok amerykańskie bwp M2 Bradley
    Polski BWP-1 obok amerykańskie bwp M2 Bradley
    Polski BWP-1
    Polski BWP-1
    Polski BRM-1
    Polski BRM-1
    Polski BWP-1
    Polski BWP-1
    Polski BWP-1
    Polski BWP-1
    Polskie BWP-1
    Polskie BWP-1

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleFlying Clipper – nowy największy żaglowiec na świecie
    Next Article Najbardziej opłacalne festiwale muzyczne – infografika
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego

    22 stycznia 20239 Mins Read

    Miasiszczew M-4 – nieudany bombowiec strategiczny

    20 stycznia 20234 Mins Read

    Bojowy wóz piechoty Marder 1

    19 stycznia 20235 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    27 stycznia 2023

    Wschodnia Brama Belgradu

    26 stycznia 2023

    Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

    25 stycznia 2023

    Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    24 stycznia 2023

    Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 kwietnia 20180

    Hasselblad 500EL (EDC) – księżycowe aparaty

    Przygotowując się do lądowania na księżycu, NASA musiało wybrać odpowiednie aparaty fotograficzne dla astronautów, dzięki…

    Lifestyle
    29 kwietnia 20180

    Na co zwracać uwagę kupując olejki CBD?

    Olejki CBD to produkt, który wciąż zyskuje na popularności. Polacy kupują ten suplement diety z…

    Lifestyle
    1 września 20170

    Beskidy Zachodnie – tu warto przyjechać przez cały rok

    Szukasz idealnego miejsca na urlop? Znajdziesz je nie tylko tysiące kilometrów od Polski. Atrakcje dla…

    Kobieta
    1 lipca 20220

    Niezastąpiona bielizna bezszwowa – dlaczego warto mieć ją w swojej szafie?

    Doskonale dobrana stylizacja, nieskazitelny makijaż i fryzura – dobry wygląd może zepsuć nie tylko niesprzyjająca…

    Artykuły
    8 stycznia 20230

    Scala Contarini del Bovolo – ukryta wenecka atrakcja

    Krążąc weneckimi uliczkami można czasami natrafić na wyjątkowe miejsca, ukryte przed tłumami turystów. Jednym z…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.