Wraz z wycofaniem w grudniu 2021 roku ostatniego okrętu podwodnego typu Kobben, rozpoczął się proces ich dalszego zagospodarowania. Póki co, tylko jeden z okrętów – ORP Sokół ma zapewnianą odpowiednią i bardzo dobrą przyszłość – trafi do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni i stanie się elementem stałej ekspozycji muzeum.
Okręty podwodne typu Kobben wykorzystywane były przez Polską Marynarkę Wojenną w latach 2002-2021. Wiekowe, bo zbudowane w latach 60. okręty stanowiły przez wiele lat trzon polskiej floty podwodnej, zwłaszcza gdy ORP Orzeł nie był w pełni sprawny (niestety ten stan rzeczy utrzymuje się cały czas). Niestety po ponad 50 latach służby okręty te były już zbyt wyeksploatowane aby kontynuować ich wykorzystanie.
Cztery Kobbeny zostały wycofane zanim podjęto decyzję o wybraniu ich następcy w ramach programu Orka. Sam program pozyskania nowych okrętów podwodnych jest zresztą w powijakach i może trafić na jakiś czas na półkę po tym jak kilkukrotnie został zmieniony, zawieszony, cofnięty i przerobiony przez dotychczasowe władze. Zobaczymy co przyniesie przyszłość.
Zupełnie inaczej wygląda sprawa dalszych losów samych Kobbenów. ORP Kondor został sprzedany i czeka na dalszy los, prawdopodobnie jako atrakcja turystyczna. Gdzie? Nie wiadomo, póki co rozważane są różne opcje. ORP Bielik i ORP Sęp czekają na swój dalszy los i jeśli nie znajdzie się chętny na ich zakup – nie ważne w jakim celu, zostaną zapewne pocięte na złom.
O wiele lepiej wygląda sytuacja ORP Sokół. Okręt wszedł do służby w PMW 4 czerwca 2002 roku i eksploatowany był do 8 czerwca 2018 roku. W 2020 roku okręt został przejęty przez Muzeum Marynarki Wojennej i następnie okręt trafił do Stoczni Wojennej w Gdyni, gdzie poddano go gruntownemu odnowieniu i przystosowaniu do nowej funkcji okrętu-muzeum. Oprócz dodania wejścia i wyjścia w kadłubie, zdemontowano jeden z silników. Prace dobiegły końca w listopadzie 2023 roku.
Według planów, 17 listopada okręt wyruszy na specjalnym pontonie do Gdyni i zacumuje przy Nabrzeżu Pomorskim w Basenie Prezydenta (tam gdzie stoi obecnie ORP Błyskawica, która na pewien czas zostanie odholowana). Następnie okręt zostanie przeniesiony na specjalną platformę transportową i drogą lądową dotrze do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, gdzie zostanie umieszczony w specjalnie przygotowanej niecce i udostępniony zwiedzającym.
Odwiedzający muzeum będą mogli obejrzeć okręt prawdopodobnie już latem 2024 roku. Obecnie trwają przygotowania do trudnej operacji transportu okrętu ze stoczni do muzeum.
