Okręty podwodne typu 207 – Kobben

Polska Marynarka Wojenna posiada obecnie 5 okrętów podwodnych. Najmłodszym i największym z nich jest ORP Orzeł (typu Kilo), pozostałe to cztery ex-norweskie okręty podwodne typu Kobben. Okręty te zbudowano w latach 60. dla Marynarki Wojennej Norwegii. Polska jest obecnie ich jedynym użytkownikiem, ale w najbliższych latach okręty te znikną również z naszej floty.

Norweskie początki

Historia okrętów podwodnych typu 207 Kobben sięga początku lat 60.. Norweska Marynarka Wojenna pilnie poszukiwała nowych okrętów podwodnych, które zastąpiłyby jednostki pamiętające jeszcze II wojnę światową (5 ex-brytyjskich okrętów typu U oraz 3 ex-niemieckie typu VIIC).

Niestety z powodu ograniczeń budżetowych Norwegowie mieli trudności z realizacją projektu. Potrzebnych było kilkanaście jednostek, a w grę wchodził jedynie zakup okrętów w stoczniach brytyjskich, francuskich lub niemieckich. Na szczęście Norwegowie w ramach współpracy między sojusznikami otrzymali wsparcie finansowe z USA. Pozwoliło to na wybranie jak najlepszej oferty i zamówienie odpowiedniej ilości okrętów.

Norwegowie wybrali ofertę zachodnioniemieckiej stoczni Rheinstahl-Nordseewerke z Emden. Zamówiono 15 okrętów określanych jako typ 207. W praktyce jednostki te były powiększonymi okrętami typu 205, które budowano dla Marynarki Wojennej RFN i Danii.

W stosunku do poprzedników, okręty typu 207 były o 1,5 m dłuższe, miały inny kształt kiosku, inaczej umieszczony ster a kadłub wykonany był z stali o zwiększonej wytrzymałości a nie amagnetycznej jak w jednostkach typu 205. Zmiany te pozwoliły na zwiększenie dopuszczalnej głębokości zanurzenia do 200 m (okręty typu 205 mogły zanurzać się na głębokość 100 m).

Budowę pierwszego okrętu – Ula, rozpoczęto 21 sierpnia 1964 roku, wodowanie nastąpiło 19 grudnia a do służby okręt wszedł już 7 maja 1965 roku. Budowę ostatniego z 15 okrętów – Svenner rozpoczęto 8 września 1966 roku, wodowanie nastąpiło 27 stycznia 1967 roku a do służby okręt wszedł 12 czerwca 1967 roku.

Nowe norweskie okręty podwodne miały 45 m długości, wyporność podwodną 435 ton i nawodną 370 ton. Okręty miały konstrukcję jednokadłubową, bez podziału na przedziały wodoszczelne. Napęd stanowiły dwa silniki diesla o mocy łącznej 1200 KM oraz silnik elektryczny o mocy 1500 KM. Pozwalały one na osiągnięcie prędkości 12 węzłów na powierzchni i 18 pod wodą.

Zasięg wynosił 6480 km na powierzchni przy prędkości 5 węzłów lub 555 km pod wodą przy prędkości 6 węzłów. Załoga składała się z 18 oficerów i marynarzy a uzbrojenie składało się z 8 wyrzutni torped kalibru 533 mm umieszczonych na dziobie. Okręty nie posiadały zapasowych torped.

Nazwa	Położenie stępki	Data wodowania	Wejście do służby	Los
Ula	21 sierpnia 1964	19 grudnia 1964	7 maja 1965	12 marca 1987 przemianowany na Kinn, wycofany w 1992 roku
Utsira	31 października 1964	11 marca 1965	8 lipca 1965	Wycofany w 1991 roku
Utstein	8 stycznia 1965	19 maja 1965	15 września1965	Wycofany w 1991 roku, obecnie okręt-muzeum w Horten
Utvær	24 marca 1965	30 lipca 1965	1 grudnia 1965	Przekazany Danii 20 października 1989 roku – nazwany Tumleren, wycofany 17 sierpnia 2004 roku
Uthaug	31 maja 1965	3 października 1965	16 luty 1966	Przekazany Danii 10 października 1990 roku – nazwany Sælen, wycofany 21 grudnia 2004, przekształcony w muzeum
Sklinna	17 sierpnia 1965	21 stycznia 1966	27 maja 1966	Wycofany w 2001 roku
Skolpen	1 listopada 1965	24 marca 1966	17 sierpnia 1966	Przekazany Polsce 16 sierpnia 2002 roku – nazwany ORP Sęp
Stadt	1 luty 1966	10 lipca 1966	15 listopada 1966	Wycofany w 1987 roku
Stord	1 kwietnia 1966	2 września 1966	14 luty 1967	Przekazany Polsce 4 czerwca 2002 roku – nazwany ORP Sokół. 8 czerwca 2018 roku roku opuszczono na nim banderę.
Svenner	8 września 1966	27 stycznia 1967	12 czerwca 1967	Przekazany Polsce 8 września 2003 roku – nazwany ORP Bielik
Kaura	19 maja 1964	16 października 1964	5 luty 1965	Przekazany Danii w 1992 roku jako źródło części zamiennych
Kinn	Luty 1963	30 listopada 1963	8 kwietnia 1964	Wycofany w 1982 roku
Kya	25 czerwca 1963	20 luty 1964	15 czerwca 1964	Przekazany Danii 17 października 1991 roku – nazwany Springeren, wycofany 25 listopada 2004 roku
Kobben	9 grudnia 1963	25 kwietnia 1964	17 sierpnia 1964	Przekazany Polsce w 2002  roku jako źródło części zamiennych, następnie przekształcony w symulator
Kunna	3 marca 1964	16 czerwca 1964	29 października 1964	Przekazany Polsce 20 października 2004 roku – nazwany ORP Kondor. 20 grudnia 2017 roku opuszczono na nim banderę.