SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • 5 domowych sposobów na walkę z komarami
    • Spędzanie czasu na świeżym powietrzu – letnie atrakcje w mieście
    • Caudron R.11 – samolot rozpoznawczy, który stał się bombowcem i myśliwcem
    • Na smoka! Czyli XVIII Turniej Rycerski na Zamku Królewskim w Będzinie
    • Niezastąpiona bielizna bezszwowa – dlaczego warto mieć ją w swojej szafie?
    • Antidotum Airshow Leszno 2022 – relacja
    • Kosmetyki dla nastolatków – ranking 2022
    • Różnice między futbolem amerykańskim a rugby
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Polecane
      15 czerwca 20220

      Mil Mi-10 – latający dźwig

      Najnowsze
      2 lipca 2022

      Caudron R.11 – samolot rozpoznawczy, który stał się bombowcem i myśliwcem

      30 czerwca 2022

      Antidotum Airshow Leszno 2022 – relacja

      28 czerwca 2022

      HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Polecane
      15 czerwca 20220

      Mil Mi-10 – latający dźwig

      Najnowsze
      2 lipca 2022

      Caudron R.11 – samolot rozpoznawczy, który stał się bombowcem i myśliwcem

      28 czerwca 2022

      HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

      27 czerwca 2022

      Eksperymentalny bombowiec Douglas XB-19

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Polecane
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Najnowsze
      19 czerwca 2022

      Przeglądarka Internet Explorer – krótka historia

      18 czerwca 2022

      Pamięć RAM – krótka historia

      9 czerwca 2022

      Wideorejestratory w samochodzie – przydatny (nie)gadżet

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Polecane
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Najnowsze
      4 lipca 2022

      5 domowych sposobów na walkę z komarami

      3 lipca 2022

      Spędzanie czasu na świeżym powietrzu – letnie atrakcje w mieście

      1 lipca 2022

      Na smoka! Czyli XVIII Turniej Rycerski na Zamku Królewskim w Będzinie

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Polecane
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Najnowsze
      1 czerwca 2022

      Ciężki żuraw pływający Herman the German – z Niemiec, przez USA do Panamy

      4 maja 2022

      Podpis elektroniczny – rozwiązanie, w które warto zainwestować

      23 kwietnia 2022

      Jak inwestować w fundusze ETF? Poradnik dla początkujących inwestorów

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Polecane
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Najnowsze
      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

      9 listopada 2021

      Fotoobraz galeriadruku.com.pl – recenzja

      9 czerwca 2021

      Aurelis Lunar – księżycowa lampa – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    Znajdujesz się tutaj: Strona główna » Concorde – naddźwiękowy luksus
    Concorde - naddźwiękowy luksus
    Concorde - naddźwiękowy luksus
    Artykuły

    Concorde – naddźwiękowy luksus

    Michał BanachBy Michał Banach7 lutego 2020Updated:7 lutego 2020Brak komentarzy12 Mins Read
    W latach 60. XX wieku w USA, ZSRR, Wielkiej Brytanii oraz Francji rozpoczęto prace nad budową naddźwiękowych samolotów pasażerskich. O ile maszyny wojskowe z takim napędem były w tym czasie popularne, tak maszyny cywilne praktycznie nie istniały. Efektem tych prac było powstanie brytyjsko-francuskiego Concorde.

    Geneza

    Prace nad naddźwiękowymi samolotami pasażerskimi rozpoczęto w latach 50. równolegle w USA, ZSRR oraz Wielkiej Brytanii i Francji. Ze względu na skomplikowanie konstrukcji był to proces bardzo czasochłonny i kosztowny. Wkrótce z wyścigu wycofali się Amerykanie, uznając, że taki samolot nie będzie opłacalny. Kontynuowano jedynie ograniczone prace nad eksperymentalnym samolotem XB-70 Valkyrie.

    Concorde (fot. Arpingstone/Wikimedia Commons)
    Concorde (fot. Arpingstone/Wikimedia Commons)

    Brytyjskie zakłady British Aircraft Corporation (BAC, przemianowane później na BEA Systems) i francuskie Sud Aviation (później przemianowane na Aérospatiate a następnie włączone w grupę Airbus) przygotowały wstępne projekty pasażerskich samolotów naddźwiękowych na początku lat 60. ale napotkały na olbrzymi problem – koszty. Mimo rządowych dotacji brakowało środków na dokończenie prac.

    W związku z tym brytyjskie władze wymusiły na zakładach BAC znalezienie partnera do dokończenia projektu. Naturalnym wyborem byli Francuzi, prowadzący podobny projekt, a tym samym zainteresowani eksploatacją naddźwiękowego samolotu pasażerskie. Zakłady Sud Aviation przyjęły propozycję współpracy z otwartymi rękoma.

    North American XB-70 Valkyrie
    North American XB-70 Valkyrie

    28 listopada 1962 roku podpisana została umowa o współpracy. Zakładała ona, że prace nad samolotem będą prowadzone wspólnie, ale obie strony miały mieć pięćdziesięcioprocentowy udział w projekcie. Oznaczało to, że podwykonawcy poszczególnych podzespołów byli wybierani na podstawie pochodzenia, a nie możliwości. Samolot otrzymał nazwę Concorde (po francusku i angielsku słowo to oznacza układ, współpracę, co miało być podkreśleniem pochodzenia projektu).

    Concorde na lotnisku Heathrow (fot. Barry Lewis)
    Concorde na lotnisku Heathrow (fot. Barry Lewis)

    Brytyjsko-francuski projekt

    Po podpisaniu umowy rozpoczęto wzajemne konsultacje, których celem było ujednolicenie projektu, tak aby maksymalnie wykorzystać doświadczenie obu firm. Ostatecznie projekt samolotu wykorzystywał więcej założeń przygotowanych wcześniej przez Brytyjczyków niż Francuzów. Budowę prototypów rozpoczęto w lutym 1965 roku równolegle we francuskim Tuluzie i brytyjskim Filton. Prace przebiegały powoli z powodu olbrzymiego skomplikowania projektu.

    Ostatecznie powstał projekt samolotu pasażerskiego mogącego przewieźć maksymalnie 128 pasażerów. Concorde miał skrzydła w układzie delta, a dziób maszyny mógł być odchylany w dół aby zwiększyć widoczność podczas lotów z mniejszą prędkością oraz startów i lądowań. Napęd stanowiły 4 silniki turboodrzutowe Rolls-Royce/Scecma Olympus 593 Mk 610. Zapewniały one prędkość maksymalną 2,04 macha (w trakcie prób udawało się przekroczyć tę prędkość), oraz rejsową 2,02 macha.

    Prezentacja Concorde (fot. Wikimedia Commons)
    Prezentacja Concorde (fot. Wikimedia Commons)

    Rozpiętość skrzydeł wynosiła 25.56 m, a masa startowa samolotu wynosiła 185 550 kg. Zasięg wynosił około 7250 km. Docelowo samoloty seryjne posiadały bardzo luksusowo wykończone wnętrze. Załogę samolotu stanowiło 2 pilotów i inżynier pokładowy. W zależności od konfiguracji maszyna mogła zabrać na pokład od 92 do 128 pasażerów.

    Oprócz zakładów BAC i Aérospatiate w budowie samolotów brało udział blisko 800 podwykonawców z Francji i Wielkiej Brytanii. Pierwszy ukończony prototyp zaprezentowano 11 grudnia 1967 roku w Tuluzie. W powietrze maszyna pilotowana przez Andre Turcata wzbiła się 2 marca 1969 roku. Kilka miesięcy później, 9 kwietnia wzbił się w powietrze brytyjski prototyp pilotowany przez Briana Trubshawa.

    Wnętrze kabiny Concorde (fot. Daniel Schwen/Wikimedia Commons)
    Wnętrze kabiny Concorde (fot. Daniel Schwen/Wikimedia Commons)

    Pierwszy lot z prędkością naddźwiękową wykonał francuski prototyp, 1 października tego samego roku. Prowadzone w tym czasie próby były na tyle udane, że w czerwcu 1969 roku postanowiono zaprezentować maszyny na salonie lotniczym Paris Air Show. Francuski prototyp wykonał 4 listopada 1970 roku pierwszy lot z prędkością dwóch machów. Brytyjski prototyp dokonał tego 12 listopada.

    Próby obu prototypów trwały stosunkowo długo i wymagały wykonania setek lotów. Było to spowodowane brakiem doświadczenia w użytkowaniu tak dużych maszyn o napędzie naddźwiękowym. W efekcie badań, Concorde ustanowił kilka nie pobitych do dziś rekordów w zakresie przygotowań technicznych i czasu trwania badań nad nowymi samolotami.

    Concorde na lotnisku Heathrow (fot. Barry Lewis)
    Concorde na lotnisku Heathrow (fot. Barry Lewis)

    Prototyp 001 (francuski) po raz pierwszy przeleciał przez Atlantyk 4 września 1971 roku, rozpoczynając serię lotów pokazowo-reklamowych. Niestety 3 czerwca 1973 roku w trakcie pokazów na Paris Air Show doszło do katastrofy radzieckiego samolotu Tu-144. W jej efekcie zginęło 14 osób. Katastrofa ta, chociaż dotyczyła zupełnie innego samolotu, wpłynęła bardzo niekorzystnie na popularność Concorde.

    Concorde w trakcie budowy
    Concorde w trakcie budowy

    Tupolew Tu-144 – radziecki, naddźwiękowy samolot pasażerski. Prace nad maszyną prowadzono od początku lat 60-tych. Oblot prototypu miał miejsce 31 grudnia 1968 roku, a pierwszy lot naddźwiękowy miał miejsce 5 czerwca 1969 roku. Maszyna ta wyprzedziła więc Concorde. Niestety problemy techniczne i katastrofa 3 czerwca 1973 roku ostatecznie doprowadziły do wycofania maszyny z eksploatacji. Powstało 16 maszyn tego typu.

    Niektórzy historycy uważają, że Tu-144 był kopią brytyjsko-francuskiej maszyny, a wszystkie problemy jakie trapiły konstrukcję były wynikiem nieudolnego kopiowania planów. W praktyce maszyna ta powstawała równolegle z Concordem.

    Tu-144 miał bardzo podobną konstrukcję do Concorde, ale głównie z powodu uwarunkowań technicznych. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 27,6 m (zwiększona później do 28,8 m). Maksymalna masa startowa wynosiła 180 ton. Napęd stanowiły 4 silniki NK-144A lub RD-36-51A. Zapewniały one prędkość maksymalną około 2,3 macha i przelotową około 2,1 macha. Zasięg wynosił od 4300-6200 km w zależności od konfiguracji. Samolot miał 3-osobową załogę i mógł zabrać na pokład 120-140 pasażerów.

    Tupolew Tu-144 (fot. clipperarctic/Wikimedia Commons)
    Tupolew Tu-144 (fot. clipperarctic/Wikimedia Commons)

    Większość linii lotniczych zainteresowanych wcześniej zakupem Concordów, zrezygnowała z zamówień, a przyszłość projektu stanęła pod znakiem zapytania. Ze względu na zapisy umowy, linie British Airways oraz Air France w pewnym stopniu zostały zmuszone do zamówienia samolotów.

    Początkowo zamówionych zostało ponad 100 samolotów (według wyliczeń konstruktorów aby zwrócić część kosztów projektu powinno powstać około 150 maszyn) ale ostatecznie wyprodukowano zaledwie 20 maszyn, w tym 6 prototypów. Średni koszt jednego Concorda w 1977 roku wynosił 23 mln funtów.

    Concorde w 1977 roku
    Concorde w 1977 roku

    Testy Concorde zakończono w połowie lat 70., a pierwsze seryjne samoloty rozpoczęły loty rejsowe 21 stycznia 1976 roku na dwóch trasach – Londyn-Bahrajn i Paryż-Rio de Janeiro. Niestety w lutym 1977 roku amerykańskie władze wydały zakaz lotów Concordów nad USA. Powodem był rzekomy hałas generowany przez silniki maszyn. Sprawa trafiła do sądu i ostatecznie wylądowała w Sądzie Najwyższym, który uznał, że Concorde nie jest tak głośny i że wiele innych samolotów generuje większy hałas. Zakaz lotów zdjęto 17 października 1977 roku.

    Concorde w Warszawie
    Concorde w Warszawie

    Problemy z lotami do USA sprawiły, że BA i AF uruchomiły nowe połączenia min. do Singapuru czy też Meksyku. W kolejnych latach uruchamiano nowe połączenia. Ostatecznie Concordy odwiedziły aż 108 państw (w tym Polskę).

    Warto dodać, że zarówno brytyjskie jak i francuskie Concordy wykorzystywane były jako samoloty rządowe. Pod względem prestiżowym maszyny te wyróżniały się na tle wszystkich wykorzystywanych ówcześnie samolotów.

    Mimo uruchamiania kolejnych połączeń, obecności gwiazd na pokładach Concordów oraz olbrzymiej szybkości (lot przez Atlantyk trwał zaledwie trzy i pół godziny w porównaniu do ośmiu w przypadku typowych samolotów pasażerskich), linie lotnicze ponosiły olbrzymie straty. Ponadto liczba pasażerów nie była duża ze względu na ceny biletów.

    Concorde na lotnisku w Warszawie (fot. Tom Vein/lotnictwo.com.pl)
    Concorde na lotnisku w Warszawie (fot. Tom Vein/lotnictwo.com.pl)

    Kolejnym problemem było pojawienie się na rynku Boeinga 747 na początku lat 70.. Samolot ten chociaż nie osiągał prędkości naddźwiękowych, mógł zabrać na pokład blisko 400 pasażerów (z czasem ilość miejsc zwiększono do aż 660). Samoloty te były tańsze w produkcji i eksploatacji, a co za tym idzie przynosiły większe zyski.

    https://www.smartage.pl/wp-content/uploads/2014/03/105.jpg
    Wnętrze kokpitu Concorde (fot. nieznany)

    W związku z tym, w 1981 roku brytyjskie Concordy zostały odsprzedane British Airways (dotychczasowym właścicielem maszyn było państwo). Dzięki temu eksploatacja samolotów była łatwiejsza, a linie lotnicze, które do tej pory jedynie użytkowały maszyny, mogły lepiej je wykorzystać. Pozwoliło to uzyskać zyski, które wynosiły nawet 50 mln funtów rocznie w najlepszym okresie. Francuzi nie mieli tyle szczęścia i ich samoloty cały czas przynosiły straty.

    Formacja czterech Concordów
    Formacja czterech Concordów
    1 2
    Udostępnij. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Poprzedni artykułSaab 96 – najdłużej produkowany Saab
    Następny artykuł Najzimniejsze miasta na świecie
    blank
    Michał Banach
    • Strona internetowa
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Podobne artykuły

    Caudron R.11 – samolot rozpoznawczy, który stał się bombowcem i myśliwcem

    2 lipca 20222 Mins Read

    HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

    28 czerwca 20223 Mins Read

    Turbinia – pierwszy statek z turbiną parową

    26 czerwca 20225 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    4 czerwca 20220

    Ostatnie działo nadbrzeżne 16 inch M1919

    Obecnie obronę wybrzeża oprócz okrętów wojennych zapewniają wyrzutnie rakiet oraz samoloty. Zanim jednak te dwa…

    Artykuły
    27 lipca 20190

    Edmund Fitzgerald – największy wrak Wielkich Jezior

    W momencie zbudowania w 1958 roku, SS Edmund Fitzgerald był największym statkiem pływającym po Wielkich…

    Artykuły
    15 stycznia 20220

    ORP Orzeł (1939) – najsłynniejszy polski okręt podwodny

    O ile miano najsłynniejszego polskiego nawodnego okrętu wojennego przypisuje się najczęściej niszczycielowi ORP Błyskawica, najsłynniejszym…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    4 lipca 2022

    5 domowych sposobów na walkę z komarami

    3 lipca 2022

    Spędzanie czasu na świeżym powietrzu – letnie atrakcje w mieście

    2 lipca 2022

    Caudron R.11 – samolot rozpoznawczy, który stał się bombowcem i myśliwcem

    1 lipca 2022

    Na smoka! Czyli XVIII Turniej Rycerski na Zamku Królewskim w Będzinie

    1 lipca 2022

    Niezastąpiona bielizna bezszwowa – dlaczego warto mieć ją w swojej szafie?

    Reklama




    Losowe
    Smart
    18 kwietnia 20210

    Jak dbać o wątrobę?

    Wątroba jest największym narządem w organizmie człowieka. Pełni wiele funkcji, oczyszcza układ pokarmowy z nagromadzonych…

    Artykuły
    12 października 20173

    Radzieckie okręty podwodne projektu 940 (NATO – India)

    Pod koniec lat 70. w ZSRR zbudowano dwa nietypowe okręty podwodne projektu 940 Lenok (NATO:…

    Artykuły
    2 stycznia 20152

    Tu-128 – największy myśliwiec ZSRR

    W czasach Zimnej Wojny rozwój lotnictwa bardzo intensywny. USA i ZSRR rozwijały coraz lepsze samoloty…

    Artykuły
    14 grudnia 201919

    Zapora Trzech Przełomów – największa hydroelektrownia na świecie

    Zapora Trzech Przełomów na rzece Jangcy w Chinach jest największą tamą i hydroelektrownią na świecie.…

    Artykuły
    8 października 20180

    Cierva C.30 – najpopularniejszy przedwojenny wiatrakowiec

    Zanim śmigłowce zaczęły zyskiwać swoją popularność, hiszpański konstruktor, Juan de la Cierva opracował w 1933…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2022. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.