Akademik Łomonosow – pływająca elektrownia atomowa

Akademik Łomonosow to pierwsza na świecie pływająca elektrownia atomowa. Chociaż podobną rolę pełniły już statki i okręty wojenne, po raz pierwszy Rosjanie zaprojektowali specjalistyczną jednostkę tego typu. Docelowo będzie on stacjonować w Czuchockim Okręgu Autonomicznym.

Znajdujące się na północy Rosji miasta i ośrodki przemysłowe oddalone są od innych miast często o setki a nawet tysiące kilometrów. Stwarza to spore problemy natury logistycznej zarówno pod względem transportu surowców, zaopatrzenia oraz ludzi, a przede wszystkim energii elektrycznej. Szybko rozwijające się miasta (w większości nastawione na wydobycie surowców) potrzebują coraz więcej energii, jednak budowa nowych elektrowni jest utrudniona, a przede wszystkim kosztowna.

Akademik Łomonosow (fot. neimagazine.com)

W związku z tym Rosjanie postanowili rozwiązać problem niedoboru energii elektrycznej w oryginalny sposób, budując pływające elektrownie atomowe. Pozbawione napędu jednostki mają być cumowane w portach przy miastach (większość miast na północy Rosji znajduje się nad brzegiem morza lub przy dużych rzekach) i podłączane do lokalnej sieci elektrycznej.

W przeszłości podobną rolę pełniły już okręty wojenne i statki o napędzie atomowym, jednak żadna z tych jednostek nie była projektowana w tym celu (rozważano jedynie przekształcenie okrętu rozpoznania elektronicznego SSW-33 Ural w pływającą elektrownię atomową, ale projektu nie zrealizowano).

Akademik Łomonosow (fot. aamulehti.fi)

W 2000 roku rosyjskie Ministerstwo Energii Atomowej (Rosenergoatom) podjęło decyzję o zaprojektowaniu i zbudowaniu dedykowanych pływających elektrowni atomowych, które wykorzystywano by w odległych miastach i portach. Po trwających wiele lat pracach projektowych, 15 kwietnia 2007 roku w stoczni Siewmasz w Siewierodwińsku położono stępkę pod pierwszą z ośmiu takich jednostek – Akademik Łomonosow.

Wodowanie miało miejsce 30 czerwca 2010 roku, a następnie rozpoczęto prace wyposażeniowe. 28 kwietnia 2018 roku częściowo ukończona jednostka wyruszyła na holu do Murmańska, gdzie przeprowadzone zostaną dalsze prace wyposażeniowe, w tym uruchomienie reaktora. Po serii prób, w 2019 roku Akademik Łomonosow ma zostać oddelegowany do służby w Czuchockim Okręgu Autonomicznym.

Akademik Łomonosow (fot. Imago-Itar/TASS/P.Kovalev)

Jednostka ma 144 m długości i wyporność 21 500 ton. Siłownia składa się z dwóch reaktorów atomowych KLT-40S (będących zmodyfikowaną wersją reaktorów stosowanych w lodołamaczach typu Tajmyr) zapewniających moc 70 MW, co powinno wystarczyć do zasilenia miasta z 45 000 mieszkańców (lub 200 000 według innych źródeł).

Według założeń elektrownie tego typu powinny funkcjonować przez około 40 lat, a pręty paliwowe mają być wymieniane co trzy lata, a co do 12 lat elektrownie będą musiały być holowane do dużych portów np. w  Siewierodwińsku w celu przeprowadzenia przeglądu technicznego. Koszt budowy pierwszej jednostki(bez reaktora i kosztu prac wykończeniowych) wyniósł 232 mln dolarów.