Zapomniany De Havilland DH.91 Albatross

Zaprojektowany w 1937 roku De Havilland Albatross miał być samolotem pocztowym i pasażerskim dla brytyjskich linii lotniczych. Ostatecznie z powodu wybuchu II wojny światowej nie rozpoczęto jego produkcji seryjnej, a 7 zbudowanych maszyn wykorzystywano do 1943 roku.

W 1936 roku brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa przygotowało specyfikację 36/35 dla transatlantyckiego samolotu pocztowego. W odpowiedzi, A. E. Hagg pracujący w zakładach de Havilland przygotował projekt wykonanego z drewna i sklejki czterosilnikowego samolotu, który otrzymał oznaczenie De Havilland DH.91 Albatross. Maszyna wyróżniała się bardzo aerodynamiczną sylwetką. Nawet silniki otrzymały wyjątkowo smukłe obudowy i wloty powietrza generujące minimalny opór powietrza.

Maszyna miała 21,8 m długości i 32 m rozpiętości skrzydeł. Maksymalna masa startowa wynosiła 13 381 kg. Napęd stanowiły 4 dwunastocylindrowe silniki de Havilland Gipsy Twelve o mocy 415 KM każdy, zapewniające prędkość maksymalną 362 km/h i przelotową około 320-340 km/h, przy zasięgu wynoszącym 5310 km z ładunkiem poczty i 1670 km z pasażerami. Załoga samolotu składała się z dwóch pilotów, radiooperatora i w wersji pasażerskiej stewardessy (lub częściej w tamtych latach stewarda). W zależności od układu wnętrza, maszyna mogła zabrać 22-30 pasażerów lub odpowiedni ładunek poczty.

Prototyp oblatano 20 maja 1937 roku. Krótko później drugi prototyp uległ uszkodzeniu podczas prób wytrzymałości, ale został naprawiony i wrócił do eksploatacji. Chociaż samolot nie dysponował odpowiednim zasięgiem do lotów transatlantyckich, podjęto decyzję o zbudowaniu jeszcze 5 maszyn w konfiguracji pasażerskiej, które trafiły do Imperial Airways.

Albatrossy wykorzystywano regularnie od października 1938 roku na trasach europejskich, głównie między Londynem a Paryżem. Najintensywniejszym okresem eksploatacji było lato 1939 roku. Każdy z 5 samolotów w konfiguracji pasażerskiej otrzymał nazwę własną, co było standardową praktyką Imperial Airways. Wraz z wybuchem wojny, dwa samoloty zostały przejęte przez RAF i oddelegowane do zadań łącznikowych i transportowych, natomiast pozostałe wykorzystywane formalnie przez BOAC używane były jako samoloty transportowe. Ze względu na intensywną eksploatację i straty w wyniku działań wojennych, do 1943 roku wszystkie maszyny zostały spisane z stanu.

Los poszczególnych maszyn:

• Faraday – samolot w wersji pocztowej, używany przez Imperial Airways, później BOAC a następnie RAF. Utracony podczas lądowania w Reykjavíku 11 sierpnia 1941 roku,
• Franklin – samolot w wersji pocztowej, używany przez BOAC a następnie RAF, utracony podczas lądowania w Reykjavíku 7 kwietnia 1942 roku,
• Frobisher – samolot w wersji pasażerskiej, używany przez Imperial Airways, później BOAC. Zniszczony podczas nalotu na Whitechurch Airport 20 grudnia 1940 roku,
• Falcon – samolot w wersji pasażerskiej, używany przez Imperial Airways, później BOAC, zezłomowany w 1943 roku,
• Fortuna – samolot w wersji pasażerskiej, używany przez Imperial Airways, później BOAC. Rozbił się 16 lipca 1943 roku niedaleko Shannon Airport,
• Fingal – samolot w wersji pasażerskiej, używany przez Imperial Airways, później BOAC. Rozbił się 6 października 1940 roku niedaleko Puchlechurch,
• Fiona – samolot w wersji pasażerskiej, używany przez Imperial Airways, później BOAC, zezłomowany w 1943 roku.

Kariera samolotów De Havilland DH.91 Albatross nie była długa i efektowna, jednak doświadczenie zdobyte podczas prac nad nimi wykorzystano podczas prac nad samolotami De Havilland Mosquito, a później również w pewnym zakresie przy projektowaniu odrzutowych samolotów pasażerskich De Havilland Comet.