Zapomniany Dassault Mercure

Zaprojektowany na przełomie lat 60. i 70. Dassault Mercure był jednym z pierwszych projektów cywilnego samolotu pasażerskiego, który powstał w zakładach Dassault Aviation. Ostatecznie projekt okazał się porażką, a produkcja zamknęła się na liczbie zaledwie 10 maszyn seryjnych oraz 2 prototypów.

Pomysł zbudowania Dassault Mercure zrodził się w połowie lat 60. z inicjatywy Marcela Dassaulta, właściciela Dassault Aviation. Według założeń, samolot miał być konkurencją dla coraz popularniejszego amerykańskiego Boeinga 737. Dla zakładów Dassault miała to być szansa na wejście w nowy rynek cywilnych samolotów pasażerskich, ponieważ firma wcześniej specjalizowała się w produkcji samolotów wojskowych i mniejszych maszyn łącznikowych.

W 1967 roku w projekt zaangażowały się francuskie władze, które częściowo go sfinansowały. W prace nad maszyną włączyły się również firmy Aeritalia odpowiedzialna za produkcję usterzenia ogonowego oraz tylnej części kadłuba, SABCA, która wytwarzała klapy, lotki, spojlery i hamulce aerodynamiczne, CASA produkująca dwa przednie segmenty kadłuba i firma F+W Emmen produkująca elementy gondoli silnikowych.

Prace nad maszyną zajęły kilka lat, przez co oblot prototypu miał miejsce dopiero 28 maja 1971 roku. 7 września 1972 roku w powietrze wzbił się drugi prototyp, a pierwszy lot seryjnej maszyny miał miejsce 19 lipca 1973 roku. Certyfikacja dopuszczająca maszynę do eksploatacji miała miejsce 12 lutego 1974 roku, a ostatnie certyfikaty Dassault Mercure otrzymał 30 września 1974 roku.

Mercure miał 34,8 m długości, 30,55 m rozpiętości skrzydeł i maksymalną masę startową 56 500 kg. Napęd (w maszynach seryjnych) stanowiły dwa silniki Pratt & Whitney JT8D-15 zapewniające prędkość maksymalną 704 km/h i zasięg do 2084 km. Podstawową załogę stanowiły 3 osoby (pilot, drugi pilot i inżynier pokładowy), a w maksymalnej konfiguracji na pokładzie było miejsce dla 162 pasażerów.

Mimo ambitnych planów, zainteresowanie Dassault Mercure było niewielkie od samego początku. Jedyną linią lotniczą, która zakupiła 10 maszyn seryjnych plus jeden, przebudowany prototyp były linie Air Inter. Produkcja trwała od 1971 do 1975 roku. Samoloty te wykorzystywano do 29 kwietnia 1995 roku, kiedy to miał miejsce ostatni lot komercyjny. W tym czasie samoloty te wykonały 440 000 lotów, spędzając w powietrzu 360 000 godzin. W tym czasie przewiozły 44 mln pasażerów, utrzymując sprawność na poziomie 98%, bez żadnych wypadków i katastrof.

Dassault Mercure okazał się porażką z kilku powodów. Po pierwsze samolot nie zapewniał praktycznie żadnych korzyści w porównaniu do amerykańskiego Boeinga 737. Ustępował mu wręcz zasięgiem, co znacząco ograniczało możliwości jego wykorzystania. Również koszty produkcji były stosunkowo wysokie, ponieważ koszt prac projektowych wyniósł 75 mln dolarów, a koszt jednostkowy wynosił 6-6,5 mln dolarów za samolot. Do naszych czasów przetrwało w różnym stanie 7 maszyn.