Zapomniane Avro Bison i Blackburn Blackburn

Zaprojektowane na początku lat 20. brytyjskie samoloty rozpoznawcze Avro Bison i Blackburn Blackburn są jedną z zapominanych konstrukcji lotniczych, jakie powstały w złotej erze lotnictwa. Maszyny te pod względem wyglądu w niczym nie przypominają jednak najsłynniejszych samolotów tamtych lat.

Na początku lat 20. Wielka Brytania zaczęła rozbudowywać swoją flotę lotniskowców. O ile początkowo ich grupy lotnicze składały się z maszyn lądowych dostosowanych do operowania z pokładu okrętów, tak doświadczenia z eksploatacji wyraźnie wskazywały potrzebę zaprojektowania dedykowanych samolotów pokładowych.

Avro Bison

W 1921 roku przygotowana została specyfikacja 3/21 na pokładowy samolot rozpoznawczy. W odpowiedzi na nią powstały dwa projekty samolotów, które weszły do eksploatacji w ograniczonym zakresie – Avro Bison i Blackburn Blackburn.

Pierwszy z nich wzbił się w powietrze już pod koniec 1921 roku, a drugi oblatano w 1922 roku. Chociaż samoloty różniły się od siebie konstrukcją, wyglądem, osiągami oraz ostatecznie nawet przeznaczeniem – Bison określany był jako samolot rozpoznawczy floty, a Blackburn jako pokładowy samolot rozpoznawczy, łączyła je wręcz dziwaczna bryła kadłuba.

Blackburn Blackburn

W obu samolotach otwarty kokpit umieszczono stosunkowo wysoko nad silnikiem, a stanowiska pozostałych członków załogi – nawigatora i obserwatorów znajdowały się w tylnej części kadłuba. W przypadku Bisona, kabina była zamknięta i posiadała dwa duże okna, natomiast strzelec zajmował otwarte stanowisko za kabiną. Blackburn miał nieco bardziej tradycyjny kadłub, ale nawigator dalej zajmował stanowisko wewnątrz kadłuba, a strzelec znajdował się za nim w otwartym stanowisku.

Pierwsza wersja Avro Bisona okazała się niezbyt udana, w związku z czym wprowadzono w niej liczne poprawki. W toku prac w 1922 roku wydano kolejną specyfikację – 33/22, która wymusiła dalsze zmiany w konstrukcji. Rok później na mocy specyfikacji 16/23 ponownie przeprojektowano samolot. Tym razem maszyna spełniła oczekiwania wojskowych i została przyjęta do eksploatacji i włączona w skład grup lotniczych najważniejszych brytyjskich lotniskowców tamtych lat – HMS Eagle, HMS Argus i HMS Furious. Łącznie zbudowano 55 (lub 56) Avro Bisonów w 4 wersjach różniących się szczegółami konstrukcji. Część maszyn w toku eksploatacji modernizowano do nowszych wersji.

Blackburn Blackburn

Blackburn Blackburn powstał w 44 egzemplarzach w 3 wersjach podstawowych i jednej treningowej (maszyny przebudowane). Prace nad nim przebiegały bez większych problemów, a wprowadzane modyfikacje miały na celu jedynie zwiększanie osiągów. Ostatecznie kariera obu typów samolotów nie była zbyt długa i ciekawa. W latach 1929-1931 roku wycofano je z eksploatacji wraz z pojawieniem się nowszych i bardziej dopracowanych konstrukcji.

Avro Bison miał 11 m długości i 14 m rozpiętości skrzydeł, a jego masa wynosiła 2787 kg. Napęd zapewniał silnik Napier Lion II o mocy 480 KM, pozwalający na osiągnięcie prędkości maksymalnej 174 km/h i przelotowej 145 km/h. Zasięg wynosił 580 km. Uzbrojenie składało się z jednego karabinu maszynowego kalibru 7,7 mm strzelającego do przodu i jednego na stanowisku w tylnej części kadłuba. Dodatkowo pod skrzydłami możliwe było zabieranie niewielkiego ładunku bomb. Załoga liczyła 4 osoby.

Avro Bison

Blackburn Blackburn. miał 11 m długości i 13,9 m rozpiętości skrzydeł, przy masie 3022 kg. Napęd stanowił 12-cylindrowy silnik Napier Lion IIB o mocy 450 KM, zastąpiony później mocniejszym modelem Napier Lion V o mocy 464 KM, zapewniający prędkość maksymalną 157 km/h. Uzbrojenie składało się z 2 karabinów maszynowych kalibru 7,7 mm w takiej samej konfiguracji jak w Bisonie. Załoga liczyła 3 osoby.