SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    • Pancerniki typu Iowa
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Zapomniana katastrofa w Luboniu
    Eksplozja w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu (fot. Echo Lubonia)
    Eksplozja w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu (fot. Echo Lubonia)
    Artykuły

    Zapomniana katastrofa w Luboniu

    Michał BanachBy Michał Banach22 lutego 2014Updated:21 lutego 2020Brak komentarzy5 Mins Read
    Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego, która miała miejsce 22 lutego 1972 roku to jedna z najsłynniejszych katastrof PRL-u. Do dnia dzisiejszego nie zostały do końca wyjaśnione jej skutki i przyczyny.

    Geneza

    W czasach PRL-u miało miejsce wiele katastrof i wypadków, które często mimo swojego ogromu, nie były znane opinii publicznej. Media, działające dokładnie według wytycznych władz miały zakaz informowania o wydarzeniach, które mogłyby źle wpłynąć na „morale społeczeństwa”. Wychodzono z założenia, że wypadki zdarzają się wszystkim, tylko nie nam. W związku z tym zatajano informacje o katastrofach jak tylko się dało. Oczywiście nie zawsze się to udawało, a im bliżej lat 90. tym bardziej się to nie udawało. Jednak w 1972 roku doszło do katastrofy, która była jedną z najpoważniejszych w czasach Polski Ludowej, o której po za osobami bezpośrednio z nią związanymi mało kto wiedział.

    W nocy, 22 lutego 1972 roku w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego produkującym dekstrynę doszło do potężnej eksplozji w wyniku której zginęło 17 osób (niektóre źródła podają liczbę 16 lub 18 ofiar, jednakże na tablicy pamiątkowej poświęconej ofiarom katastrofy znajduje się 17 nazwisk). Eksplozja zniszczyła jeden z budynków i uszkodziła kilka okolicznych. Zniszczenia były bardzo duże.

    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)

    Powodem katastrofy była eksplozja pyłu, powstającego podczas produkcji dekstryny. W odpowiednich warunkach, przy dużym nagromadzeniu pyłu wystarczy mała iskra by spowodować wybuch. Tego dnia w zakładzie wystąpiły wszystkie czynniki mogące doprowadzić do eksplozji.

    Obiekt w którym znajdował się zakład powstał na początku XX wieku. Zbudowali go Niemcy. Większość urządzeń, które znajdowały się w zakładzie w 1972 była bardzo stara – niektóre z nich pamiętały początki istnienia przedsiębiorstwa. W związku z dużą awaryjnością starych i mocno zużytych maszyn, dyrekcja postanowiła sprowadzić nowe. Z powodu trudności finansowych, zamówiono zupełnie nowe i nie używane wcześniej maszyny, które miały zostać przetestowane. Jak łatwo się domyślić, sprawiały one sporo problemów pracownikom. Ciągłe poprawki i awarie wpływały bardzo negatywnie na produkcję, w związku z czym w styczniu, pracownicy nie otrzymali premii, której wysokość uzależniona była od produkcji. W związku z tym pracownicy robili wszystko co mogli, aby zwiększyć produkcję. Często ignorując zasady bezpieczeństwa, wyłączając urządzenia kontrolujące np. zapylenie w budynkach, a także jeśli tylko mogli, nie serwisowali urządzeń. Warunki pracy w zakładzie szybko zaczęły się pogarszać.

    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)

    Z licznych odtajnionych dokumentów Służby Bezpieczeństwa wynika, że pracownicy dobrze zdawali sobie sprawę z zagrożenia oraz często informowali o tym fakcie przełożonych. Ci natomiast nie wykazywali zbyt dużej chęci do działania. Z drugiej strony w tego typu zakładach eksplozje pyłu zdarzają się często i to nie tylko w Polsce. W samym tylko WPPZ doszło przed rokiem 1972 do kilku wypadków, w których na szczęście nikt nie zginął. Było jednak wielu rannych.

    Przebieg katastrofy

    Eksplozja, nastąpiła 22 lutego kilka minut po godzinie 23 w oddziale produkcji dekstryn. Czterokondygnacyjny budynek został całkowicie zniszczony, a kilka okolicznych budynków poważnie uszkodzonych. W wyniku eksplozji, fragmenty jednego z wagonów kolejowych, którymi przewożono materiały produkcyjne przeleciał około 100 metrów i wbił się w budynek po drugiej stronie drogi i torów kolejowych. To mówi samo za siebie o skali eksplozji. Większość ofiar znajdowało się w zniszczonym budynku i zginęła na miejscu, część zmarła po przewiezieniu do szpitala. Rozmiar zniszczeń oszacowano dopiero następnego dnia, kiedy opadł dym i ugaszono pożar. Widok był przerażający o czym świadczy kilka wykonanych wówczas zdjęć.

    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)

    Za główną przyczynę wybuchu w toku śledztwa uznano źle funkcjonujące maszyny służące do produkcji dekstryny, oraz sam surowiec – mączka ziemniaczana, sprowadzana w tym czasie z Holandii. Z powodu innego procesu produkcji była ona bardziej zmielona, przez co podczas obróbki pojawiało się więcej pyłu. Dodatkowo stare urządzenia wentylacyjne miały za małą wydajność, aby wyciągnąć z pomieszczeń powstający pył. Podczas oględzin miejsca wypadku stwierdzono również brak elektromagnesów, które miały wyłapywać metalowe przedmioty, które mogły przypadkowo dostać się do maszyn. Jak się później okazało ich brak spowodował dostanie się sporej ilości śrub do instalacji, które trąc o siebie doprowadziły do pojawienia się iskry, która była bezpośrednią przyczyną wybuchu.

    W toku prowadzonego śledztwa trudno było wskazać bezpośrednich winnych katastrofy. Głównie dlatego, że winę ponosili zarówno pracownicy, kadra kierownicza a także przestarzałe urządzenia. Mimo to jako kozły ofiarne wybrano szefów zakładów i skazano za nieumyślne spowodowanie śmierci: dyrektora naczelnego – inż. Tadeusza Bęcia na 3 lata więzienia, dyrektora ds. technicznych – Zdzisława Ostaszewskiego i kierownika Zakładu Luboń I – na 2 lata wiezienia, oraz Konrada Byszewskiego – wicedyrektora ds. technicznych na 1,5 roku pozbawienia wolności.

    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)

    Sam zakład odbudowano w innym miejscu. Co ciekawe, ruiny budynku, w którym produkowano dekstrynę zburzono, ale piwnice, do których trafiała dekstryna zasypano, pozostawiając w nich jej olbrzymie ilości. Według niepotwierdzonych informacji, które są raczej teorię spiskową, spowodowane to było odkryciem innych przyczyn wybuchu i chęcią ukrycia tego faktu. Jest to jednak bardzo naciągana teoria, a brak jakichkolwiek dowodów tym bardziej ją podważa.

    Katastrofa została przemilczana przez długi czas. Mimo dużej liczby ofiar, władze nie chciały jej „popularyzować” ze względu na okoliczności wybuchu. Dopiero dostęp do akt SB pozwolił zdobyć wiele informacji na temat wydarzeń z 22 lutego 1972 roku. Kilka lat temu ujawnione zostały dalsze dokumenty, które przekazał palacz zakładowej kotłowni, któremu zlecono ich spalenie w związku z przenosinami zakładu. Na szczęście przekazał on je Izabelli Szczepaniak, dziennikarce internetowej gazety „Echo Lubonia”. Dzisiaj zakłady zostały przeniesione do miejscowości Stawie, a w miejscu tragedii znajduje się pomnik, na którym umieszczono nazwiska ofiar. Obecnie jest to teren prywatny.

    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Echo Lubonia)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)
    Wybuch dekstryny w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu w 1972 roku (fot. Wieści Lubońskie)

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleSamoogrzewające się puszki
    Next Article Banished – recenzja
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    USS Arizona – największa ofiara ataku na Pearl Harbor

    17 stycznia 20236 Mins Read

    Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

    2 listopada 20223 Mins Read

    Bartini Berijew VVA-14 – amfibia, ekranoplan i VTOL w jednym

    4 września 20224 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    1 lutego 2023

    Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

    31 stycznia 2023

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    30 stycznia 2023

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    29 stycznia 2023

    Pancerniki typu Iowa

    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    7 sierpnia 20222

    Rumuńska fregata Marasesti

    Fregata Marasesti przez lata była najważniejszym okrętem wojennym rumuńskiej floty. Początkowo miała być krążownikiem lotniczym,…

    Artykuły
    15 kwietnia 20210

    Chemin de fer de Petite Ceinture – opuszczona linia kolejowa w Paryżu

    Przechadzając się paryskimi uliczkami można natrafić na wiele śladów przeszłości, często ukrytych między budynkami i…

    Artykuły
    6 września 20160

    Solar Impulse 2 – dookoła świata na bateriach słonecznych

    W marcu 2015 roku z lotniska Abu Zabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich wystartował napędzany energią…

    Artykuły
    13 października 20180

    Latające samochody Convair Model 116 i 118

    Wraz z rosnącą popularnością lotnictwa i samochodów w latach 30. XX wieku, pojawił się pomysł…

    Artykuły
    11 stycznia 20206

    Mercedes-Benz T80 – zbudowany do bicia rekordów

    W drugiej połowie lat 30. w nazistowskich Niemczech rozpoczęto budowę samochodu wyścigowego, który miał tylko…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.