Zamek Spiski – jeden z największych w środkowej Europie

Zbudowany w XII wieku Zamek Spiski obecnie w znacznej części jest zrujnowany. Mimo to pozostaje jednym z największych zamków w Europie środkowej pod względem powierzchni, wynoszącej około 4 hektary. Jest to również jedna z większych atrakcji turystycznych w tej części Słowacji.

Budowa twierdzy na mającej około 200 m wysokości górze wznoszącej się nad Kotliną Spiską rozpoczęła się w XII wieku (pierwsze informacje na temat zamku sięgają 1120 roku) i trwała przez kolejnych kilkadziesiąt lat. Zamek wykorzystywany był jako twierdza graniczna, w związku z czym w swojej długiej historii wielokrotnie była oblegana.

Przez kolejne wieki zamek przechodził wiele remontów i modernizacji, w trakcie których umocnienia rozbudowywano i powiększano, dostosowując do nowych zagrożeń. W XVI wieku twierdzę przekształcono w siedzibę żupana, czyli reprezentującego władcę urzędnika, zarządzającego obszarem zwanym żupą. Funkcję tę Zamek Spiski pełnił do 1636 roku. Co ciekawe, chociaż twierdza pełniła funkcje administracyjne, w tym samym czasie wielokrotnie zmieniała właścicieli.

Z czasem zamek zaczął pustoszeć, ponieważ mieszkający w nim przedstawiciele rodu Csaky przenosili się do wygodniejszych i mniejszych pałaców w pobliskich miejscowościach. Na terenie zamku pozostała jedynie jednostka wojskowa, która stacjonowała w nim do pożaru w 1780 roku, który znacząco zniszczył umocnienia. Istnieje wiele teorii na temat przyczyn pożaru, w tym uderzenie pioruna, przypadkowe zaproszenie ognia przez żołnierzy oraz celowe podpalenie, w celu uniknięcia podatku przez ród Csaky (podatki płacone były od zadaszonych budynków).

Opuszczona twierdza zaczęła popadać w ruinę, a okoliczni mieszkańcy wykorzystywali jej elementy do budowy domów. Dopiero w XX wieku, po zakończeniu II wojny światowej, gdy zamek został przejęty przez władze kraju, rozpoczęto ograniczone prace konserwacyjne, w wyniku których odbudowano niewielką cześć umocnień. Następnie w zamku utworzono muzeum i udostępniono cały obiekt zwiedzającym

Od 1993 roku Zamek Spiski znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to jeden z największych, zachowanych zamków w Europie środkowej, oraz jedna z większych atrakcji turystycznych tej części Słowacji.