Wiadukt Glenfinnan w Szkocji

Zbudowany w 1901 roku wiadukt Glenfinnan w Szkocji w swoim czasie był jednym z ważniejszych elementów linii kolejowej West Highland Railway. Mimo upływu lat, cały czas pozostaje w użyciu, ale obecnie wykorzystywany jest głównie do obsługi ruchu pasażerskiego, oraz jako plan filmowy.

Pod koniec XIX wieku rozpoczęto budowę linii kolejowej łączącej Craigendoran niedaleko Glasgow w Szkocji, z Fort William. W trakcie prac podjęto decyzję o przedłużeniu linii do Mallaig, co miało umożliwić obsługę lokalnego przemysłu rybnego. Prace nad West Highland Railway, jak nazwano trasę, powierzono firmie Lucas and Aird, ale zanim władze podjęły decyzję o przyznaniu funduszy na przedłużenie, firma zaczęła prowadzić prace bardziej na południe.

Wiadukt Glenfinnan (fot. Shing Han)

W 1896 roku wybrano nowego wykonawcę przedłużenia do Mallaig, którym została firma Robert McAlpine & Sons. Jednym z najważniejszych elementów tej części trasy był most nad rzeką Finnan, którego budowę rozpoczęto w styczniu 1897 roku. Ze względu na długość mostu i trudności w dostarczeniu na miejsce budowy odpowiedniego kamienia, jako budulec wykorzystano beton bez wzmocnienia.

Długi na 380 m most otrzymał nazwę Wiadukt Glenfinnan, a jego budowę zakończono w październiku 1898 roku. Konstrukcja składa się z 21 przęseł o długości około 15 m każde, a w najwyższym punkcie cała konstrukcja ma 30 m wysokości. Szerokość między barierami wynosi 5,5 m, co pozwala na poprowadzenie jednego toru. Ze względu na trwające prace na okolicznych fragmentach trasy, oficjalne otwarcie wiaduktu Glenfinnan miało miejsce 1 kwietnia 1901 roku. Koszt prac wyniósł 18 904 funty (współcześnie około 2 mln funtów).

Wiadukt Glenfinnan (fot. Steve Cottrell)

Początkowo trasa do Mallaig wykorzystywana była głównie przez pociągi towarowe obsługujące lokalny przemysł rybny, ale z czasem znaczenie przemysłu zaczęło maleć, w związku z czym ruch pasażerski zyskał większe znaczenie. Mimo upływu lat, wiadukt Glenfinnan  cały czas pozostaje w eksploatacji i jest wykorzystywany obecnie głównie przez spalinowe zespoły trakcyjne. Dodatkowo, latem organizowane są specjalne przejazdy pociągami z lokomotywami parowymi, w tym Jacobite Steam Train.

Ze względu na swoje malownicze położenie i stosunkowo mały ruch, wiadukt Glenfinnan  stał się atrakcją turystyczną oraz planem filmowym. Most wykorzystano w kilku filmach, m.in. Ring of Bright Water, Charlotte Gray czy też Stone of Destiny. Największą sławę most zyskał jednak dzięki serii filmów o Harrym Potterze. Wiele scen z podróży pociągiem głównych bohaterów do Hogwartu kręcono właśnie na wiadukcie Glenfinnan.

Koń wewnątrz konstrukcji

Przez wiele lat krążyła legenda, że podczas budowy mostu, do jednego z filarów wpadł koń i został w nim zabetonowany. W 1987 roku przeprowadzono pierwsze badania, które nie potwierdziły prawdziwości tej legendy. Na podstawie bardziej wnikliwych analiz, profesor Roland Paxton ustalił w 1997 roku, że legenda może dotyczyć wiaduktu Loch nan Uamh. Przeprowadzone wówczas analizy wykazały, że faktycznie we wnętrzu filarów znajduje się gruz i różne materiały. W 2001 roku ponowiono badania i odnaleziono szczątki konia i wozu w centralnym pylonie wiaduktu.