USS ABSD-1 (USS Artisan) – pływający dok

Podczas II wojny światowej amerykańska flota działająca na Pacyfiku musiała operować na bardzo dużym akwenie, z dala od baz na kontynencie lub Pearl Harbor. W związku z tym dowództwo US Navy podjęło decyzję o budowie serii pływających doków. Pierwszym z nich był USS ABSD-1.

Głównym zadaniem pływających doków było zapewnienie możliwości remontowania statków z dala od baz i stoczni. Doki umieszczano więc w rejonach koncentracji floty, ale dosyć daleko od pozycji wroga, aby nie narażać ich na zniszczenie.

Tego typu jednostki mają rację bytu głównie w trakcie prowadzenia działań wojennych, kiedy intensywność walk jest na tyle duża, że nie ma czasu na odsyłanie okrętów do własnych baz i stoczni remontowych. Pierwszym oddanym do eksploatacji pływającym, wieloczęściowym dokiem US Navy był ABSD-1.

ABSD-1

Prace nad ABSD-1 rozpoczęto w 1942 roku w zakładach Everett Shipbuilding Company w Everett w stanie Washington. Jednostka miała być wieloczęściowym, nieposiadającym napędu pływającym dokiem, zdolnym do prowadzenia napraw dużych okrętów wojennych. Oficjalnie jednostkę przyjęto do służby 10 maja 1943 roku. W pełnej konfiguracji dok składał się z 10 części o łącznej długości 283 m. Załoga liczyła 690 osób. Dok był w stanie utrzymać statki o łącznej masie 90 000 ton.

W lipcu 1943 roku po zakończeniu szkoleń i ostatnich prób, ABSD-1 został skierowany do służby w rejonie wyspy Espiritu Santo w archipelagu Nowe Hebrydy. Pierwsze sekcje dotarły na miejsce 24 września, a pozostałe 2 października. Dok uzyskał pełną sprawność 8 części pod koniec 1943 roku. W trakcie montażu jeden z modułów zatonął, a 13 marynarzy zginęło.

W kwietniu 1944 roku dok powiększono do 10 części, dodając dwa moduły z doku ABSD-2. Dok wykorzystywano w pracach remontowych aż do kwietnia 1945 roku, po czym przetransportowano go do zatoki Leyte na Filipinach, gdzie dotarł 27 lipca 1945 roku. Montaż zakończono we wrześniu. Mimo zakończenia wojny, załoga miała pełne ręce roboty aż do lutego 1946 roku.

31 maja 1946 roku ABSD-1 został oficjalnie przeniesiony do rezerwy. Początkowo pozostawiono go na Filipinach, ale w listopadzie 1946 roku przeholowano go do Pearl Harbor. 2 czerwca 1951 roku ponownie przywrócono go do służby w związku z planowanymi walkami w rejonie Korei. Przywracanie do służby trwało jednak kilka miesięcy i dopiero w marcu 1952 roku dok uzyskał sprawność.

Pozostawiono go w zatoce Apra na wyspie Guam, a w styczniu 1955 roku wycofano ponownie z eksploatacji. W 1970 roku do służby przywrócono 5 sekcji, które przeholowano na Filipiny – dok uzyskał gotowość 17 listopada 1970 roku. Wykorzystywano go przez 16 lat, a w międzyczasie, 7 czerwca 1979 roku zmieniono jego nazwę na USS Artisan.

Wycofano go z eksploatacji w październiku 1986 roku. W kolejnych latach poszczególne moduły zaczęto złomować. Obecnie tylko jedna sekcja (B) pozostaje w rezerwie, w Pearl Harbor, ale prawdopodobnie nigdy nie będzie już wykorzystywana.

Pozostałe pływające doki US Navy

ABSD-1 nie był jedynym pływającym dokiem US Navy, pozostałe do ABSD-2, ABSD-3, ABSD-4, ABSD-5, ABSD-6 i ABSD-7.

ABSD-2 wszedł do służby w kwietniu 1944 roku, miał 282 m długości (10 sekcji) i nośność 90 000 ton. Wykorzystywano go do sierpnia 1946 roku. W latach 90. dwie sekcje zezłomowano, a pozostałe przekazano do zadań szkoleniowych i rezerwy.

ABSD-3 wszedł do służby  27 października 1944 roku. Miał 257 m długości. Wykorzystywano go do 1 kwietnia 1946 roku. Po wojnie wycofano go z eksploatacji, a 1 sierpnia 1981 roku skreślono z listy floty. W 1999 roku zezłomowano go w Chorwacji.

ABSD-4 wszedł do służby w marcu 1944 roku. Miał 251 m długości. Wykorzystywano go do 1 maja 1946 roku. Skreślono go z listy floty 15 kwietnia 1989 roku a później zatopiono jako sztuczną rafę w rejonie wyspy Manus w Papui-Nowej Gwinei.

ABSD-5 wszedł do służby 15 czerwca 1944 roku. Miał 251 m długości. Wykorzystywano go do 15 maja 1946 roku. Ostatecznie skreślono z listy floty 12 stycznia 1984 roku. Dalszy los nieznany.

ABSD-6 wszedł do służby 28 września 1944 roku. Miał 251 m długości. Wykorzystywano go do 29 czerwca 1946 roku. 1 stycznia 1976 roku po skreśleniu z listy floty sprzedano go na złom.

ABSD-7 wszedł do służby 1 marca 1945 roku. Ma 251 m długości. W styczniu 1947 roku przeniesiono go do rezerwy. W 1961 roku do służby przywrócono 4 sekcje, które przeholowano do Szkocji. W nowej konfiguracji (156 m długości) jednostka otrzymała nazwę Los Alamos. Ostatecznie 5 grudnia 1994 roku dok wycofano z eksploatacji. 11 sierpnia 1995 roku sześć sekcji doku przeholowano do Teksasu, gdzie wykorzystywane były jako Solomon Ortiz Dry Dock.