Bombowiec Saab 18 miał być początkowo następcą zakupionych w Niemczech Junkersów Ju 86. Ze względu na na przedłużające się prace projektowe, wprowadzono go do służby dopiero w 1944 roku i po kilku latach zaczęto szukać następcy, którym został Saab A32 Lansen.
Geneza
Podstawowym szwedzkim bombowcem pod koniec lat 30. był Junkers Ju 86. Samoloty te nie należały jednak do zbyt nowoczesnych konstrukcji, zwłaszcza pod względem osiągów i możliwości bojowych. W 1938 roku dowództwo szwedzkich sił powietrznych zdawało sobie sprawę z ich niedostatków, oraz możliwości wybuchu wojny w Europie, która zagroziłaby Szwecji.
Saab 18
W związku z tym podjęto decyzję o rozpoczęciu prac nad nowym typem bombowca, całkowicie krajowej produkcji, co eliminowałoby problemy z częściami zamiennymi. Trzy firmy przygotowały swoje projekty – AB Svenska Järnvägsverkstädernas Aeroplanavdelning (ASJA), SAAB i AB Götaverken (GV). Projekt AB Götaverken był najbardziej obiecujący, ale ze względu na koszty jego budowy zdecydowano się na powierzenie projektu firmie Svenska Aeroplan AB, która powstała z połączenia zakładów ASJA i SAAB.
Saab 18
W pierwszej kolejności miał powstać samolot rozpoznawczy, a w dalszej bombowiec i bombowiec torpedowy. Zespołem projektowym, w którym pracowało kilku przedstawicieli amerykańskich firm, kierowali Frid Wänström i Carl Haddon. W 1939 roku prace nad maszyną uległy jednak spowolnieniu, ponieważ szwedzkie siły powietrzne uznały, że wobec rosnącego zagrożenia wojną, bardziej potrzebny jest lekki bombowiec Saab 17. Prace nad większa maszyną, która otrzymała oznaczenie Saab 18 utraciły priorytet.
Saab 18
Pierwszy prototyp Saaba 18 oblatano dopiero 19 czerwca 1942 roku. Posiadał on trzyosobową załogę, ale w toku prac nad kolejnymi wersjami zredukowano ją do dwóch osób. Samolot miał 13,2 m długości i 17,4 m rozpiętości skrzydeł, oraz maksymalną masę startową około 8800 kg. Napęd stanowiły dwa silniki Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp, które w seryjnych egzemplarzach zastąpiono silnikami SFA DB-605B o mocy 1475 KM każdy, będącymi licencyjną kopią niemieckich silników Daimler Benz DB 605. Zapewniały one prędkość maksymalną 575-590 km/h, przelotową 550 km/h i zasięg 2600 km.
Saab 18
Uzbrojenie różniło się w zależności od wersji i konfiguracji. W odmianie typowo bombowej (Saab B 18B) składało się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 13,2 mm, ładunku 1400-1500 kg bomb w komorze bombowej (w zależności od masy 2-10 bomb) lub 8 niekierowanych rakiet pod skrzydłami i 4 pod kadłubem, bądź 8 bomb pod skrzydłami.
Ostatecznie po serii prób, Saab 18 wszedł do służby w 1944 roku. W latach 1944-1948 wyprodukowano 245 egzemplarzy w kilku wersjach – B 18A (bombowiec – 62 egzemplarze), przebudowanej później na S 18A (maszyna rozpoznawcza), B 18B (bombowiec nurkujący – 119 egzemplarzy) i T 18B (początkowo bombowiec torpedowy, w praktyce używany jako ciężki samolot szturmowy – 52 egzemplarze). Powstało również kilka wersji specjalnych i treningowych.
Saab 18
Saab 18 stał się podstawowym szwedzkim bombowcem w drugiej połowie lat 40. ale bardzo szybko stał się przestarzały, zwłaszcza po pojawieniu się samolotów z napędem odrzutowym. W związku z tym pod koniec lat 40. zaczęto szukać jego następcy, którym został ostatecznie Saab A32 Lansens. Ostatnie egzemplarze Saab 18 wycofano z służby w 1959 roku. Do naszych czasów przetrwał tylko jeden Saab 18.
Saab 18 (fot. Alan Wilson)
