SM U-118 – u-boot na plaży w Hastings

Okręty podwodne jak sama nazwa wskazuje powinny przebywać pod wodą, ewentualnie po prostu w wodzie. Czasami jednak przy pewnym zbiegu okoliczności mogą one znaleźć się na lądzie. 15 kwietnia 1919 roku mieszkańcy miasta Hastings w Wielkiej Brytanii na plaży zobaczyli olbrzymi niemiecki okręt podwodny SM U-118.

Okręty podwodne typu UE II

W 1917 roku w Niemczech rozpoczęto budowę podwodnych stawiaczy min dalekiego zasięgu typu UE II. Były to duże jak na swoje czasy okręty o długości 82 m i wyporności 1164 ton na powierzchni oraz 1512 ton pod wodą. Ich napęd stanowiły dwa silniki diesla o mocy 2400 KM oraz dwa silniki elektryczne o mocy 1200 KM, zapewniające prędkość maksymalną 14,7 węzła na powierzchni i 7 węzłów pod wodą, oraz zasięg około 12 000 mil morskich (22 200 km) na powierzchni przy prędkości 8 węzłów i 35 mil morskich (65 km) przy prędkości 4,5 węzła pod wodą.

Uzbrojenie okrętów składało się z 4 wyrzutni torped kalibru 500 mm z zapasem 14 torped, 42 min morskich oraz 1 działa kalibru 150 mm, albo 2 dział kalibru 105 mm (na SM U-123). Załoga liczyła 4 oficerów i 36 marynarzy. Testowa głębokość zanurzenia wynosiła 75 m.

Zbudowano 9 okrętów tego typu, z których 4 zatonęły a 5 zezłomowano. Jeden okręt nie został ukończony przed końcem wojny. Jego budowę dokończono i przekazano Francji w celu… zatopienia jako cel. Oficjalnie zamówiono je w połowie 1916 roku w stoczniach AG Vulkan i Blohm & Voss w Hamburgu. Ich służba za wyjątkiem SM U-117 miała minimalny albo zerowy wpływ na przebieg walk na morzu.

Historia SM U-118

Z wszystkich okrętów typu UE II historia SM U-118 jest najbardziej nietypowa. Okręt wykonał jeden patrol bojowy pod dowództwem kapitana Herberta Stohwassera. W jego trakcie, 16 września 1918 roku zatopił brytyjski parowiec Wellington, a 2 października 1918 roku zatopił brytyjski tankowiec Arca. Chociaż I wojna światowa zakończyła się 11 listopada 1918 roku, okręt został oficjalnie poddany Aliantom 23 lutego 1919 roku. Od początku zakładano, że wraz SM UB-121 (to nie SM U-121) zostanie przekazany Francji.

Oba okręty zamierzano przeholować z Harwich do Brestu. Niestety, 15 kwietnia 1919 roku w trakcie rejsu, z powodu sztormu oba zerwały się z holu. SM UB-121 został wyrzucony na brzeg w Birling Gap, gdzie zezłomowano go w maju 1919 roku. SM U-118 został natomiast wyrzucony na brzeg w miejscowości Hastings, tuż przy zabudowaniach Hotelu Queens.

Podjęto kilka prób ściągnięcia okrętu do wody przy użyciu traktorów oraz francuskiego niszczyciela, ale żadna z prób nie przyniosła rezultatu. W tej sytuacji okręt ostrzelano, ale nie zadano mu większych uszkodzeń w obawie przed ostrzelaniem budynków cywilnych.

Znajdujący się na plaży wrak stał się natychmiast atrakcja turystyczną, przyciągającą tłumy mieszkańców oraz turystów. Admiralicja udzieliła zgody lokalnym władzom na pobieranie opłat za wejście na pokład okrętu. Zebrano około 300 funtów (około 15 500 funtów współcześnie). Środki te wykorzystano na zorganizowanie powitania dla żołnierzy wracających z frontu.

Wycieczki po wnętrzu okrętu organizowane były przez oficerów straży przybrzeżnej Williama Hearda i W. Moora. Po kilku wizytach obaj zaczęli jednak chorować, przez co wycieczki przerwano. Początkowo za przyczynę choroby uznano spleśniałe jedzenie na pokładzie okrętu, ale gdy Moore zmarł w grudniu 1919 roku, a Heard w lutym 1920 roku, uznano, że przyczyną był chlor wydobywający się z uszkodzonych akumulatorów.

Leżący na plaży wrak był wielką atrakcją turystyczną, ale też problemem. W jego wnętrzu znajdowały się cały czas akumulatory i całe wyposażenie. W związku z brakiem możliwości ściągnięcia okrętu z powrotem do wody, podjęto decyzję o jego zezłomowaniu na miejscu. Admiralicja sprzedała wrak firmie James Dredging Co. za kwotę 2200 funtów (współcześnie około 108 000 funtów), która 21 maja 1919 roku rozpoczęła jego złomowanie. Pozostawiono armatę pokładową. Według niektórych źródeł na plaży pozostawiono fragmenty stępki, które mają cały czas znajdować się pod warstwą piasku.

Tak zakończyła się historia okrętu podwodnego SM U-118. Nie był to jedyny wyrzucony na brzeg po I wojnie światowej niemiecki okręt podwodny. Jeszcze kilka jednostek spotkał podobny los, ale tylko SM U-118 znalazł się tak blisko ludzi i był tak dostępny. Dzięki temu powstało wiele bardzo ciekawych zdjęć.