Twierdza Königstein – niezdobyta twierdza

Niektóre twierdze miały olbrzymie znaczenie militarne i polityczne. Wydawać by się mogło, że wiązałoby się to z licznymi oblężeniami i walkami, ale nie zawsze. Twierdza Königstein miała olbrzymie znaczenie dla Saksonii, ale nigdy nie toczono o nią walk i uznawano ją za niezdobytą.

Pierwsze wzmianki o istnieniu umocnień na wzgórzu nieopodal miasteczka Königstein pochodzą z początku XIII wieku. Strategiczne położenie płaskowyżu sprawiało, że powstał tam zamek warowny, który z czasem był rozbudowywany i powiększany. Najważniejszy okres w istnieniu twierdzy rozpoczął się jednak na początku XV wieku, kiedy to rejon ten przejęła saska dynastia Wettynów. Oficjalnie Königstein został dołączony do Saksonii w 1459 roku.

W 1559 roku rozpoczęto trwający aż do 1731 roku proces rozbudowy twierdzy. W latach 1563-1569 wydrążono głęboką na 152,5 m studnię, która po dziś dzień jest najgłębszą studnią w Saksonii i drugą najgłębszą w Europie. W trakcie prac przekształcono zamek w tradycyjną twierdzę, zbudowano nowe koszary i budynki techniczne, oraz wzniesiono mury obronne. Jako ciekawostkę warto dodać, że w trakcie prac nad bramą wjazdową umieszczono kartusz z herbem I Rzeczypospolitej. Kolejnym polskim akcentem w twierdzy była wykonana na zlecenie króla Polski Augusta II Mocnego zdobiona beczka na wino o pojemności 200 hektolitrów.

Twierdza Königstein  ze względu na swoje położenie i konstrukcję uznawana była za wyjątkowo bezpieczną i wręcz nie do zdobycia. W związku z tym traktowano ją jako jeden z skarbców saksońskich władców, a także bezpieczne miejsce, gdzie mogli oni ukryć się w trakcie działań wojennych w tym regionie. Część budynków wykorzystywano również jako więzienie. Co ciekawe, mimo licznych wojen i bitew rozgrywanych w pobliżu twierdzy, nigdy nie doszło do jej oblężenia a tym samym przejęcia.

Pod koniec XIX wieku znaczenie twierdzy jako obiektu militarnego zaczęło spadać. Przestarzała konstrukcja oraz położenie sprawiły, że nie miała ona wartości obronnej w trakcie konfliktów zdominowanych przez artylerię i nowoczesne uzbrojenie strzeleckie. Mimo to wykorzystywano ją cały czas jako więzienie aż do 1922 roku.

W trakcie I wojny światowej Twierdzę Königstein przekształcono tymczasowo na obój jeniecki dla francuskich i rosyjskich oficerów, natomiast w trakcie II wojny światowej ponownie wykorzystano ją jako obóz jeniecki Oflag IV-B dla oficerów brytyjskich, francuskich, polskich oraz z innych krajów alianckich. Warto dodać w tym miejscu, że podczas II wojny światowej, 17 kwietnia 1942 roku francuski generał Henri Giraud uciekł z obozu jako jedyny z więźniów.

Po zakończeniu II wojny światowej obiekt został przejęty przez Rosjan, którzy urządzili w nim szpital wojskowy, a w latach 1949-1955 zamieniono go na obóz reedukacyjny dla młodzieży. Wraz z likwidacją obozu, 29 maja 1955 roku dawna twierdzę przekształcono w muzeum i atrakcję turystyczną. Zabudowania odnowiono i wyremontowano, przywracając dawny wygląd, a z czasem rozbudowano infrastrukturę, co ułatwiło zwiedzanie twierdzy. Obecnie jest to jedna z ważniejszych lokalnych atrakcji turystycznych, przyciągająca co roku kilkaset tysięcy turystów.