Transportowce typu Euphrates

W połowie XIX wieku Imperium Brytyjskie rozrosło się do olbrzymich rozmiarów. Liczne posiadłości zamorskie wymagały utrzymania potężnej floty wojennej oraz jeszcze większej floty handlowo-transportowej. Najczęściej armia korzystała z wsparcia armatorów cywilnych, ale w latach 60. XIX wieku zapotrzebowanie na statki transportowe wymusiło zbudowanie dedykowanych transportowców dla armii. Tak powstały transportowce typu Euphrates, wyróżniające się piękną sylwetką.

Transportowce typu Euphrates

Łącznie w latach 1865-1867 zbudowano 5 transportowców. Ich głównym zadaniem miał być transport żołnierzy z Wielkiej Brytanii i Kanady do Indii. Statki miały dysponować miejscem dla całego batalionu piechoty (około 650-700 żołnierzy), a ilość zaopatrzenia miała pozwolić na ponad 70-dniowy rejs.

Jedno z najlepszych zdjęć przedstawiających HMS Serapis (fot. LIFE)

Z przyczyn logistycznych wszystkie pięć statków zamówiono w różnych stoczniach, ale według tego samego projektu. Jedyną różnicą był zastosowany napęd, ale ostatecznie w toku służby wszystkie jednostki otrzymały takie same silniki.

Transportowce typu Euphrates miały 109,7 m długości i wyporność 6200 ton. Napęd stanowiły silniki parowe o mocy około 4000-5000 KM. Dzięki pomocniczemu ożaglowaniu statki te mogły osiągać prędkość od 11 do 15 węzłów.

HMS Jumna

Mimo iż były to okręty wojenne, ich uzbrojenie ograniczono do zaledwie trzech 4-funtowych armat. Cechą charakterystyczną transportowców był ich wyjątkowy wygląd, bardziej przypominający luksusowe jachty, aniżeli transportowce wojska.

HMS Serepis – zwodowany 26 września 1866 roku w stoczni Thames Shipbuilding Co. Do służby wszedł 2 października 1866 roku. Jako jedyny posiadał wielostopniowy 4-cylindrowy silnik parowy. W roli transportowca wykorzystywano go do 1886 roku na trasach Wielka Brytania-Indie. Następnie przekształcono go w jednostkę szkoleniową, a w 23 listopada 1894 roku sprzedano na złom. Powodem wycofania była bardzo przestarzała konstrukcja już wiekowego okrętu.

HMS Serepis

HMS Jumna – zwodowany 24 września 1866 roku w stoczni Palmers Shipbuilding and Iron Company. Statek wykorzystywano na różnych trasach, głównie z Wielkiej Brytanii do Indii. W 1893 roku przekształcono go w hulk i wykorzystywano w tej roli aż do 1922 roku. W lipcu 1922 roku sprzedano go na złom.

HMS Euphrates – zwodowany 24 listopada 1866 roku w stoczni Laird Brothers. 6 lutego 1892 roku statek zderzył się z niemieckim parowcem Getenfels, w trakcie pokonywania Kanału Sueskiego. Wycofany z eksploatacji 23 listopada 1894 roku a w sierpniu 1895 roku zezłomowany.

HMS Jumna

HMS Malabar – zwodowany 8 grudnia 1866 roku w stoczni Robert Napier and Sons. W 1897 roku przemianowany na okręt-bazę na Bermudach. W styczniu 1918 roku sprzedany na złom.

HMS Crocodile – zwodowany 7 stycznia 1867 roku w stoczni Money Wigram and Sons. W trakcie rejsu z Bombaju do Wielkiej Brytanii w listopadzie 1893 roku doszło do eksplozji silnika. Uszkodzony statek dotarł do Wielkiej Brytanii w grudniu po czym wycofano go z eksploatacji. 11 maja 1894 roku rozpoczęto jego złomowanie.

HMS Malabar

Zapomniane piękne transportowce

Ze względu na swoją dosyć monotonną służbę, transportowce typu Euphrates nie są szerzej znane, mimo swojego nietypowego jak na tamte lata wyglądu. Ich historia jest na tyle mało znana, że mimo obecności kilku ciekawych zdjęć w sieci, ciężko znaleźć więcej informacji na ich temat.

Można jednak śmiało powiedzieć, że były to jedne z najładniejszych statków końcówki XIX wieku.