Tradycyjnie, statki i okręty mają długi i wąski kadłub. Czasami występują jednostki dwukadłubowe lub większe, ale łączy je większy stosunek długości do szerokości. Pod koniec lat 60. pojawiła się jednak koncepcja zbudowania okrągłych okrętów wojennych. Zapoczątkowana przez Johna Eldera, została wprowadzona w życie przez rosyjskiego…
Przeglądasz: XIX wiek
O ile w przypadku drewnianych okrętów liniowych powstało wiele dwu- i trzyrzędowych jednostek, tak okręty pancerne ze względu na swoją wagę oraz koszty budowano od początku w konfiguracji jednorzędowej. Wyjątkiem były dwa francuskie okręty pancerne typu Magenta – Magenta i Solférino, będące jedynymi dwurzędowymi okrętami…
Pod koniec XVI wieku w północno-wschodnich Włoszech Republika Wenecka rozpoczęła budowę olbrzymiej twierdzy i miasta Palmanova, które miało ochraniać te rejony przed najazdem wojsk Osmańskich. Prace nad twierdzą prowadzono aż do początku XIX wieku.
Chociaż na całym świecie istnieje wiele statków-muzeów, niewiele jest jednostek zbudowanych w XIX wieku lub wcześniej. Na tym tle wyróżnia się żaglowiec Star of India zachowany w Maritime Museum of San Diego w Kalifornii w USA, który zbudowano w 1863 roku i mimo swojego wieku,…
Kariery okrętów pancernych budowanych w drugiej połowie XIX wieku zwykle były krótkie, ponieważ już po kilku latach okręty stawały się przestarzałe. Były jednak wyjątki, a ich najlepszym przykładem był pancernik kazamatowy Redoutable, którego budowę rozpoczęto w 1872 roku i eksploatowano do 1909 roku.
Zbudowany w 1825 roku slup wojenny HMS Mutine byłby jedną z wielu zapomnianych, małych jednostek wojennych wykorzystywanych w XIX wieku do zadań pomocniczych. Praktycznie tak się stało, ale okręt ten zapisał swoją kartkę w historii Tasmanii.
Mimo swojej długiej morskiej tradycji, Portugalia nie przystąpiła do wyścigu zbrojeń zapoczątkowanego w połowie XIX wieku przez pojawienie się okrętów pancernych o napędzie parowym. Jedynym dużym okrętem wojennym jaki wszedł do służby w drugiej połowie XIX wieku był pancernik Vasco da Gama, który pozostawał w…
Zbudowany w 1859 roku parowiec SS Great Eastern był wyjątkową jednostką. Był on ostatnim i największym dziełem Isambarda Kingdoma Brunela. W swoim czasie był największym statkiem na świecie pod każdym względem i utrzymał to miano do końca XIX wieku. Niestety była to również jedna z…
Zbudowany w 1892 roku amerykański krążownik pancernopokładowy USS Olympia to jedyny okręt, który wziął udział w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej i przetrwał do naszych czasów. Jest to również najstarszy zachowany w USA okręt wojenny z stalowym kadłubem.
Wiadukt kolejowy Ribblehead znajdujący się na trasie Settle-Carlisle i przebiegający w dolinie rzeki Ribble w Północnym Yorkshire w Anglii to jedna z bardziej charakterystycznych budowli tego typu w Wielkiej Brytanii. Zbudowany w 1875 roku wiadukt jest cały czas wykorzystywany.
W połowie lat 90. XIX wieku Włosi rozpoczęli budowę serii krążowników pancernych typu Garibaldi. Okręty te jeszcze zanim weszły do służby we włoskiej flocie stały się hitem eksportowym. Cztery okręty trafiły do Argentyny, dwa do Japonii a jeden do Hiszpanii, gdzie otrzymał nazwę Cristóbal Colón.…
W południe 26 sierpnia 1883 roku w cieśninie Sunda doszło do potężnej erupcji wulkanu Krakatau. Seria eksplozji towarzyszących erupcji, które wyrzuciły w powietrze tony skał, pyłu i pumeksu uznawane są za najgłośniejszy dźwięk jaki kiedykolwiek usłyszano. W wyniku fal tsunami i trzęsień ziemi wywołanych erupcją…
Łączący Morze Egejskie z Morzem Jońskim Kanał Koryncki powstał pod koniec XIX wieku, jednak pierwsze nieudane próby jego budowy podejmowano już w I wieku n. e.. Ze względu na swoją konstrukcję, kanał nie przyniósł znaczących korzyści żegludze i obecnie wykorzystywany jest głównie w celach turystycznych.
Po wynalezieniu telefonu w latach 70. XIX wieku, nowy wynalazek bardzo szybko zaczął zyskiwać popularność na całym świecie. Początkowo łączność telefoniczna możliwa była tylko dzięki specjalnym centralom, do których podłączano abonentów bezpośrednio. Rosnąca ilość użytkowników telefonów sprawiła, że w 1887 roku władze stolicy Szwecji, Sztokholmu,…
Na przełomie XIX i XX wieku rozwój techniki sprawił, że wielu konstruktorów zaczęło tworzyć bardzo oryginalne projekty broni strzeleckiej. Niektóre z nich nigdy nie zostały zrealizowane, a inne powstały w niewielkich ilościach, po czym świat o nich zapomniał. Przykładem takiej broni jest włoski karabin Cei-Rigotti.
W latach 90. XIX wieku w USA zbudowano serię nowoczesnych monitorów. Jedną z jednostek zbudowanych w tym czasie był monitor USS Monterey (BM-6). Jednostka pozostawała w służbie aż do 1922 roku.
Zbudowany w 1887 roku hiszpański okręt Destructor klasyfikowany był jako niszczyciel torpedowców. Uznaje się go za pierwszy w historii niszczyciel i okręt, który stał się prekursorem późniejszych niszczycieli, projektowanych w Wielkiej Brytanii.
Wprowadzony do służby w 1896 roku pancernik Brennus był pierwszym francuskim pre-dreadnoughtem. Budowa okrętu trwała aż 8 lat, przez co po wodowaniu okręt… poddano modernizacji zanim wszedł do służby. Brennus zapoczątkował serię kilku francuskich pancerników cechujących się bardzo rozbudowanymi nadbudówkami.
Zbudowany w 1860 roku francuski okręt pancerny Gloire był pierwszym pełnomorskim okrętem chronionym przez pancerz z płyt żelaznych. Nowatorski projekt zapoczątkował intensywny wyścig zbrojeń i rozwój budownictwa okrętowego, ale sam okręt stał się ofiarą własnego sukcesu.
Pod koniec lat 90. XIX wieku w Ameryce Południowej rozpoczął się morski wyścig zbrojeń między Brazylią, Argentyną i Chile. W ciągu kilku lat zamówionych zostało wiele nowych okrętów wojennych, które wyróżniały się nawet na tle europejskich jednostek. Jedną z nich był chilijski pancernik Capitán Prat,…
Przyjmuje się, że gdy jakiś statek tonie, załoga do ostatniej chwili stara się uratować pasażerów i opuszcza pokład jako ostatnia. Faktycznie często tak jest, ale 4 lipca 1898 roku, gdy statek pasażerski SS La Bourgogne zderzył się z żaglowcem Cromartyshire, to załoga stanowiła większość ocalałych.
Zbudowany w 1874 roku bark James Craig to jeden z ostatnich tego typu statków, jaki przetrwał do naszych czasów. Niegdyś takie żaglowce były podstawą handlu międzynarodowego, jednak na przełomie XIX i XX wieku ich miejsce zajęły parowce.
Zwodowany w 1876 roku pancernik HMS Temeraire był pierwszym brytyjskim okrętem tej klasy z uzbrojeniem częściowo umieszczonym w barbetach, a częściowo na burtach jak w starszych jednostkach. Był to również jeden z ostatnich pancerników Royal Navy, który pływał pod żaglami.
W momencie wejścia do służby w 1873 roku, HMS Devastation był najnowocześniejszym pancernikiem na świecie. Chociaż początkowo nie został doceniony przez Royal Navy, okręt ten stał się wzorem dla wszystkich późniejszych pancerników. Był to również pierwszy okręt liniowy pozbawiony żagli, w którym całe główne uzbrojenie…
Ciężko sobie wyobrazić wiele współczesnych budynków, zwłaszcza galerii handlowych bez… drzwi obrotowych. Tak powszechna obecnie forma wchodzenia do budynków przez które przemieszcza się sporo osób powstała pod koniec XIX wieku, ale minęły lata zanim zyskała popularność.
Przechadzając się paryskimi uliczkami można natrafić na wiele śladów przeszłości, często ukrytych między budynkami i zapomnianych. Świetnym tego przykładem jest Chemin de fer de Petite Ceinture, czyli okrężna linia kolejowa wokół całego Paryża, zbudowana w połowie XIX wieku i obecnie w znacznej mierze opuszczona.
Zapoczątkowany na przełomie lat 80. i 90 XIX wieku gwałtowny rozwój amerykańskiej floty sprawił, że w krótkim czasie powstało wiele okrętów pancernych, które na różne sposoby było tymi pierwszymi. USS Texas był pierwszym planowanym nowoczesnym pancernikiem US Navy, ale nigdy nie otrzymał oznaczenia BB i…
Pierwszym okrętem pancernym w historii był francuski Gloire, natomiast pierwszym okrętem wojennym o całkowicie żelaznym kadłubem brytyjski HMS Warrior. Na kilka miesięcy przed położeniem stępki pod brytyjski okręt, we Francji położono stępkę pod okręt pancerny Couronne. Zwodowano go jednak po Warriorze.
Formalnie pierwszym amerykańskim pancernikiem był zbudowany w 1892 roku USS Texas, jednak okręt ten nigdy nie otrzymał standardowego numeru przyznawanego amerykańskim pancernikom (zaczynającego się od liter BB). Dopiero zbudowany rok później USS Indiana otrzymał oznaczenie BB-1.
Zbudowany w 1851 roku w Niemczech most Göltzschtalbrücke, przechodzący nad rzeką Göltzsch w pobliżu miasta Netzschkau w Saksonii w momencie oddania do eksploatacji był najwyższym mostem kolejowym, a obecnie jest największym, ceglanym mostem na świecie.
