SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Tajniacy – recenzja
    • Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)
    • Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa
    • Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć
    • USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei
    • Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!
    • Odjechane Jednorożce – recenzja
    • Krótka historia kapsli do zamykania butelek
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      7 lutego 2023

      Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

      6 lutego 2023

      Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      7 lutego 2023

      Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

      6 lutego 2023

      Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      2 lutego 2023

      Krótka historia kapsli do zamykania butelek

      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      3 lutego 2023

      Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!

      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      6.3
      8 lutego 2023

      Tajniacy – recenzja

      9.3
      3 lutego 2023

      Odjechane Jednorożce – recenzja

      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » T-35 – radziecki pięciowieżowy czołg ciężki
    T-35 - radziecki pięciowieżowy czołg ciężki
    T-35 - radziecki pięciowieżowy czołg ciężki
    Artykuły

    T-35 – radziecki pięciowieżowy czołg ciężki

    Michał BanachBy Michał Banach8 grudnia 2017Brak komentarzy7 Mins Read
    Radzieckie wojska pancerne na przełomie lat 20. i 30. dysponowały bardzo kiepskim uzbrojeniem. W związku z tym podjęto decyzję o budowie nowych czołgów, w popularnej w tym okresie konfiguracji wielowieżowej. Do służby weszły dwa typy pojazdów – czołgi średnie T-28 dysponujące trzema wieżami, oraz olbrzymie czołgi ciężkie T-35 wyposażone w aż 5 wież.

    Geneza

    Radzieckie wojska pancerne początkowo uzbrojone były w mieszaninę zdobycznego sprzętu. Najliczniejsze były czołgi FT-17, które w połowie lat 20. były już całkowicie przestarzałe. W związku z tym radzieckie dowództwo zleciło młodym zakładom zbrojeniowym opracowanie nowych czołgów w oparciu o doświadczenia zagranicznych konstruktorów.

    Prototypy T-35 podczas defilady w Moskwie
    Prototypy T-35 podczas defilady w Moskwie

    Jednym z pierwszych zaprojektowanych w Związku Radzieckim czołgów był niewielki MS-1. Pojazd ten w praktyce był rozwinięciem czołgów lekkich FT-17, przez co dysponował słabym uzbrojeniem i nadawał się bardziej do wsparcia piechoty, niż walki z innymi czołgami. W związku z tym radzieckie dowództwo wojsk pancernych uznało, że należy opracować kolejne wozy, które zapełniłyby braki w wyposażeniu sił zbrojnych.

    Na przełomie lat 20. i 30. w Europie popularność zaczęła zyskiwać idea budowy czołgów wielowieżowych. Pojazdy te miały być czołgami ciężkimi, uzbrojonymi w jedną lub kilka armat, oraz karabiny maszynowe umieszczone w oddzielnych wieżach. Rozwiązanie to pozwalało na zwiększenie pola ostrzału, a tym samym znacząco zwiększało skuteczność pojazdów w trakcie przełamywania linii frontu.

    Tank Grote
    Tank Grote

    Czołgi wielowieżowe zaczęto budować w Wielkiej Brytanii, Niemczech oraz ZSRR. O ile brytyjskie wozy były już całkiem pokaźnymi konstrukcjami (jednym z najważniejszych brytyjskich czołgów wielowieżowych był A1E1 Independent), tak Rosjanie postanowili zbudować jeden z największych czołgów na świecie w tamtych czasach.

    Pięciowieżowe monstrum

    Prace nad nowym czołgiem rozpoczęły się w 1929 roku. Pojazd otrzymał oznaczenie TG (Tank Grote) od nazwiska niemieckiego inżyniera, który miał znaczący wkład w projekt – E. Grote. Pojazd dysponował jedną wieżą, jednak w kadłubie zamontowano dodatkową armatę, a w rozbudowanej nadbudówce kilka karabinów maszynowych. Próby pojazdu rozpoczęły się w 1931 roku, jednak nie przebiegły zbyt pomyślnie. Problemy z silnikiem, choroba Grotego oraz brak pomysłu na dopracowanie konstrukcji pojazdu sprawiły, że w listopadzie 1931 roku podjęto decyzję o zamknięciu tego projektu i rozpoczęciu prac na nowo nad innym pojazdem.

    T-35
    T-35

    Na podstawie zdobytych doświadczeń, pod koniec 1931 roku powołano zespół konstrukcyjny, na czele którego stanęli E. Grote i N.W. Barykow. Otrzymali oni karkołomne zadanie opracowania nowego pojazdu do 1 sierpnia 1932 roku. W trakcie prac wykorzystali całe zdobyte podczas budowy TG doświadczenie, jednak zaprojektowany przez nich czołg wyglądał zupełnie inaczej. W przeciwieństwie do TG, nowy wóz otrzymał aż 5 wież – główną, z armatą kalibru 76,2 mm, oraz dwie z armatami kalibry 45 mm i dwie z karabinami maszynowymi. Nie wiadomo, czy w trakcie prac Rosjanie korzystali z planów lub doświadczeń brytyjskich, jednak ich czołg miał podobny układ konstrukcyjny.

    Próby prototypów trwały do połowy 1933 roku. W ich trakcie systematycznie zmieniano konstrukcję czołgu, eliminowano wady i próbowano zwiększyć jego potencjał bojowy. Od początku problemem była znaczna wysokość czołgu, której nie udało się nigdy zmniejszyć, oraz słabe opancerzenie, spowodowane wymogiem utrzymania masy czołgu w okolicach 50 ton. Kolejnym istotnym problemem, z którym spotkali się konstruktorzy była koordynacja działań liczącej 10 żołnierzy załogi.

    T-35
    T-35

    Pierwszy seryjny T-35, bo takie oznaczenie otrzymał ostatecznie nowy czołg, ukończono tuż przed listopadową defiladą z okazji rocznicy rewolucji październikowej. Pojazd seryjny zaprezentowano w Charkowie, natomiast dwa prototypy w Moskwie. Krótko po dostarczeniu pierwszego wozu seryjnego, na jaw zaczęły wychodzić kolejne wady konstrukcji, brak doświadczenia zakładów w produkcji tak skomplikowanych i dużych pojazdów, a także… brak wiary w sens projektu, ze strony m.in dyrektora fabryki.

    Dopiero 20 sierpnia 1934 roku ukończono pierwszy czołg, którego nie trapiły problemy techniczne. Nie oznaczało to, że T-35 był wówczas dopracowaną konstrukcją. Problemem było cały czas słabe opancerzenie, trudności w koordynowaniu działań pięciu wież oraz za słaby silnik, uniemożliwiający podjeżdżanie nawet pod małe wzniesienia.

    T-35
    T-35

    SU-14 – w 1933 roku zbudowano dwa prototypy działa samobieżnego SU-14, wykorzystujące podwozie czołgu T-35. W trakcie prób uznano, że pojazdy nie nadają się do wejścia do służby, chociaż pomysł przebudowy starszych T-35 na działa samobieżne wracał kilkukrotnie.

    W 1935 roku na jednym z czołgów zamontowano pochodzący z okrętów wojennych system centralnego naprowadzania wież, jednak nie wprowadzono go na wyposażenie ze względu na potrzebę prowadzenia specjalistycznego szkolenia z jego obsługi. Kolejnym problemem był zamontowany na wieży dalmierz, który jeszcze bardziej zwiększał wysokość całego wozu.

    T-35
    T-35

    W 1936 roku eksploatowane od dwóch lat czołgi T-35 ponownie zaczęły sprawiać problemy. Głównie problemy sprawiało… wszystko. Pod względem mechanicznym okazało się, że czołgi były bardzo zawodne, ciągle się psuły, a silniki nie zapewniały odpowiednich osiągów. W związku z tym podjęto decyzję o modernizacji wszystkich podzespołów i wymienieniu ich na nowsze. Równocześnie zakłady w Charkowie otrzymały dwa niezależne zlecenia na opracowanie czołgu T-35 z grubszym pancerzem, oraz wozu z stożkowymi wieżami, zapewniającymi większą ochronę przed pociskami.

    Pomysł dopancerzenia czołgów T-35 był niemożliwy do zrealizowania bez znaczącego wzrostu masy wozów, co nie wchodziło w grę zarówno z powodu nośności mostów jak i mocy silników. Wprowadzono jednak do produkcji nowy wariant czołgu, w którym zastosowano stożkowe wieże i nieznacznie pogrubiony pancerz. Zmiany te miały jednak kosmetyczny charakter i nie były w stanie uchronić T-35 przed zakończeniem produkcji. Nie bez znaczenia były również koszty produkcji – czołg T-35 kosztował około 525 tys. rubli, czyli tyle co 9 czołgów lekkich BT-5 uzbrojonych w armaty kalibru 45 mm.

    T-35
    T-35

    8 czerwca 1939 roku podjęto decyzję o zakończeniu produkcji czołgów T-35. Łącznie w latach 1932-1939 zbudowano 61 wozów seryjnych i dwa prototypy. Poszczególne wozy różniły się między sobą szczegółami konstrukcji, jednak formalnie nie wyróżniano różnych wersji wozów, za wyjątkiem podziału ze względu na kształt wież.

    Dane taktyczno-techniczne

    Czołg T-35 miał 9,7 m, 3,2 m szerokości i 3,4 m wysokości (3,7 m w przypadku wozów z wieżą stożkową) długości i masę 50-54 ton w zależności od serii produkcyjnej. Napęd stanowił dwunastocylindrowy silnik diesla M-17 o mocy 500 KM, zapewniający prędkość maksymalną 28,9 km /h na drodze i 14 km/h w terenie, przy zasięgu odpowiednio 100-120 km i 80-90 km. Pancerz czołgu miał grubość około 50 mm z przodu i 20 na bokach oraz 20 mm na wieży. Wersja dopancerzona miała pancerz grubości odpowiednio 70 mm, 25 mm i 25 mm. Uzbrojenie składało się z krótkolufowej armaty KT-28 kalibru 76,2 mm w centralnej wieży, dwóch działek 20K wz. 1934 kalibru 45 mm w dodatkowych wieżach i 5 karabinów maszynowych DT kalibru 7,62 mm, z których dwa znajdowały się w pojedynczych wieżach.

    Krótka i bolesna eksploatacja

    Wraz z wybuchem II wojny światowej, czołgi T-35 zyskały okazję do sprawdzenia się w boju. We wrześniu 1939 roku w trakcie inwazji na Polskę, czołgi te były w rezerwie, gdyby zaistniała potrzeba ich wykorzystania w trakcie walk. Podobnie wyglądała sytuacja w trakcie Wojny Zimowej z Finlandią (chociaż niektóre źródła błędnie podają, że czołgi T-35 wzięły udział w walkach – w praktyce w Finlandii walczyły jedynie czołgi trzywieżowe T-28 oraz prototypowe czołgi T-100 i SMK.

    Dopiero w czerwcu 1941 roku, kiedy Niemcy zaatakowały ZSRR, czołgi T-35 wysłano do walki. Efekt był katastrofalny. Większość wozów utracono zanim dojechały na front z powodu awarii. Jeśli już czołgi brały udział w walkach, nie były w stanie nawiązać równorzędnej walki z niemieckimi PzKpfw IV i szybko padały łupem artylerii. Prawdopodobnie kilkanaście wozów przetrwało pierwsze walki i wzięło udział w obronie Moskwy, jednak był to ostatni bojowy epizod w ich historii (jeden zdobyty przez Niemców pojazd miał podobno brać udział w obronie Berlina w 1945 roku). Do naszych czasów przetrwał tylko jeden T-35, który obecnie znajduje się w muzeum w Kubince.

    Praktycznie od samego początku T-35 był skazany na porażkę. Czołg ten był za duży, zbyt skomplikowany i słabo uzbrojony. Ostatecznie wszystkie czołgi wielowieżowe okazały się ślepą uliczką – zarówno brytyjskie jak i radzieckie.

    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 przejęty przez Niemców
    T-35 współcześnie w Kubince
    T-35 współcześnie w Kubince

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleIljuszyn Ił-18 – długowieczny rosyjski samolot pasażerski
    Next Article Jordania – wycieczki po Bliskim Wschodzie
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    31 stycznia 20239 Mins Read

    Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego

    22 stycznia 20239 Mins Read

    Miasiszczew M-4 – nieudany bombowiec strategiczny

    20 stycznia 20234 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    31 stycznia 20230

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    Czołgi FV4201 Chieftain w momencie wejścia do służby uznawane były za najpotężniejsze czołgi podstawowe na…

    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    30 stycznia 20230

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    Zbudowany w 1884 roku lodołamacz rzeczny Kuna jest najstarszą wciąż pływającą jednostką tego typu na…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    6.3
    8 lutego 2023

    Tajniacy – recenzja

    7 lutego 2023

    Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

    6 lutego 2023

    Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

    5 lutego 2023

    Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

    4 lutego 2023

    USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 maja 20190

    „Zatopiona dzwonnica” w Kalazinie

    Obok miasta Kalazin, w obwodzie twerskim w Rosji znajduje się utworzone w 1939 roku jezioro…

    Biznes
    10 czerwca 20210

    Jak inwestować w Bitcoin w 2021 roku?

    Specjaliści twierdzą, że Bitcoin wciąż ma przed sobą obiecujące perspektywy. Nie ma jednak jednoznacznej odpowiedzi,…

    Militaria
    12 września 20140

    Wojsko Polskie – zdjęcia cz.1

    W ostatnim czasie wiele się mówi o Wojsku Polskim i jego możliwościach w kontekście wydarzeń…

    Artykuły
    9 kwietnia 20221

    Obiekt 279 – UFO-tank

    Radziecki czołg ciężki Obiekt 279 jest jednym z najbardziej niecodziennych pojazdów pancernych jakie kiedykolwiek zbudowano.…

    Fotografia
    10 listopada 20165

    Leica Rifle Camera na sprzedaż

    Na aukcji sprzętu fotograficznego 30th WestLicht, która odbędzie się 19 listopada wystawione zostaną dwa bardzo…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.