Suchoj Su-2 – nieudany poprzednik Ił-2

W latach 30. w ZSRR prowadzono intensywne prace nad nowymi typami samolotów bojowych, które miały zapewniać bezpośrednie wsparcie oddziałom lądowym. Jednym z takich samolotów był Suchoj Su-2, będący bezpośrednim i niezbyt udanym poprzednikiem Iljuszyna Ił-2.

Geneza

Na początku lat 30. Rosjanie rozwijali lotnictwo wojskowe według założenia, że samoloty bojowe będą zapewniały bezpośrednie wsparcie oddziałom lądowym. Nie rozwijano lotnictwa strategicznego, a nieliczne opracowane w tym czasie ciężkie bombowce były dalekie od przydatnych.

Suchoj Su-2

W 1936 roku dowództwo radzieckich sił powietrznych ogłosiło konkurs na samolot rozpoznawczy i lekki bombowiec. Z kilku zgłoszonych projektów, wybór padł na zaprojektowany w Charkowskich Zakładach lotniczych jednosilnikowy samolot rozpoznawczy i lekki bombowiec R-10. Maszyna została skierowana do produkcji seryjnej, ale już w trakcie prób okazało się, że nie spełnia ona wszystkich oczekiwań wojskowych.

W zaistniałej sytuacji podjęto decyzję o kontynuowaniu prac nad drugim projektem, który zdobył wysokie oceny w konkursie – ANT-51. Maszyna została stworzona przez pracującego w zakładach Tupolewa Pawła Suchoja. Maszynę oblatano 25 sierpnia 1937 roku, a za sterami zasiadł M.M. Gromow. Pierwszy prototyp posiadał stałe podwozie i częściowo metalową konstrukcję, ale ze względu na zastosowanie słabego silnika ASz-61 nie miał zbyt dobrych osiągów.

Suchoj Su-2

Mimo wad, zdecydowano się na wprowadzenie go do produkcji pod oznaczeniem BB-1 w nieco zmienionej konfiguracji.

Od BB-1 do Su-2

Wprowadzony do produkcji seryjnej BB-1 otrzymał chowane podwozie i częściowo drewnianą konstrukcję. Dodatkowo zainstalowano mocniejszy silnik Tumański M-87 o mocy 1000 KM, zapewniający prędkość maksymalną 468 km/h bez ładunku bomb. Sam samolot miał 10,2 m długości i 14,3 m rozpiętości skrzydeł. Maksymalna masa startowa wynosiła natomiast 4375 kg. Uzbrojenie składało się z 4 karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm w skrzydłach, 1 karabinu maszynowego kalibru 7,62 mm w tylnej wieżyczce, oraz ewentualnie dodatkowego karabinu maszynowego w specjalnym uchwycie w dolnej części kadłuba. Dodatkowo możliwe było zabranie ładunku bomb o masie 400 kg w luku bombowym lub 600 kg pod skrzydłami.

Suchoj Su-2

Do wybuchu wojny powstało około 100 egzemplarzy BB-1, które zyskały całkiem dobre opinie załóg. Niestety wraz z niemieckim atakiem na ZSRR w 1941 roku okazało się, że bombowiec ten był już przestarzały i dysponował zbyt słabymi osiągami. Z braku innych maszyn, kontynuowano jednak produkcję, zmieniając równocześnie oznaczenie na Su-2. Aby chociaż częściowo polepszyć osiągi, zastosowano odciążony silnik M-88B, który pozwolił na zwiększenie prędkości maksymalnej do 512 km/h (bez uzbrojenia).

Do 1942 roku, gdy oficjalnie zakończono produkcję Su-2, powstało według różnych źródeł około 900 maszyn (źródła wahają się od 850 do nawet 2000 egzemplarzy, ale liczba około 900 wydaje się najbardziej prawdopodobna). Równocześnie samoloty te wycofano z jednostek liniowych i przeniesiono do zadań szkoleniowych i łącznikowych. Na froncie Su-2 zostały zastąpione bardziej dopracowanymi samolotami szturmowymi Iljuszyn Ił-2 i potężniejszymi bombowcami Pe-2 i Tu-2.

Współczesna makieta Suchoja Su-2 (fot. Alan Wilson)

Największymi wadami Su-2 była delikatna konstrukcja, słabe opancerzenia (składające się z kilku płyt pancernych o grubości zaledwie 9 mm), słabe uzbrojenie, zwłaszcza obronne oraz przede wszystkim kiepskie osiągi, uniemożliwiające szybką ucieczkę przed niemieckimi myśliwcami. Również silniki sprawiały wiele problemów.