SS L’Atlantique – ofiara pożarów francuskich liniowców

W latach 30. doszło do serii pożarów francuskich liniowców, spowodowanych głównie brakiem umiejętności gaszenia pożarów przez załogi, oraz obecnością zbyt dużej ilości łatwopalnych elementów w wyposażeniu statków. Jednym z statków, który spłonął w tym czasie był SS L’Atlantique.

Stępkę pod SS L’Atlantique położono 28 listopada 1928 roku we francuskiej stoczni Ateliers et Chantiers de Saint-Nazaire Penhoët, a wodowanie miało miejsce 15 kwietnia 1930 roku. Prace wykończeniowe trwały do 7 września 1931 roku. Liniowiec miał 223 m długości i tonaż 42 512 BRT. Napęd stanowiły cztery turbiny parowe o mocy 45 000 KM, zapewniające prędkość maksymalną 21 węzłów. Statek mógł zabrać na pokład 1238 pasażerów (488 w pierwszej klasie, 88 w drugiej klasie i 662 w trzeciej klasie) oraz 663 członków załogi.

Wnętrze liniowca urządzono luksusowo w stylu Art Deco. Autorami projektu byli Albert Besnard i Pierre Patout. Do wykończenia wnętrza wykorzystano duże ilości szkła, marmury oraz różne gatunki drewna. Pod względem luksusu i jakości wykończenia, był to jeden z najbardziej ekskluzywnych francuskich liniowców.

Od początku projektowano go z myślą o obsłudze tras między Francją a Ameryką Południową. W pierwszy rejs statek wyszedł 29 września 1931 roku. W 1932 roku kominy liniowca zostały podwyższone o 5 metrów, aby lepiej odprowadzać spaliny. Od początku SS L’Atlantique pływał z praktycznie pełnym obłożeniem, przynosząc duże zyski. Na początku 1933 roku liniowiec miał przejść standardowy remont i modernizację w Hawrze.

4 stycznia 1933 roku liniowiec płynął między Bordeaux a Hawrem, gdzie miał wpłynąć do suchego doku. Podczas rejsu, około 40 km od Guernsey, załoga zauważyła pożar w kabinach I klasy. Mimo prób jego ugaszenia, ogień rozprzestrzeniał się na kolejne pomieszczenia. Podczas walki z ogniem zginęło 19 członków załogi. Rano kapitan statku wydał rozkaz opuszczenia jednostki przez wszystkich około 200 członków załogi. Na wezwanie o pomoc zareagowało kilka statków, które zabrały na pokład większość członków załogi, jednak kilku utonęło.

Pozbawiony załogi SS L’Atlantique dryfował, a na jego pokładzie cały czas szalał pożar. Dopiero pod wieczór jednostka została wzięta na hol przez holowniki. Łącznie 9 jednostek tego typu asystowało w odholowaniu liniowca do Cherburga. Operacja trwała 30 godzin. Warto zaznaczyć, że dopiero 8 stycznia dogaszono pożar i poddano jednostkę oględzinom.

Przez 3 lata los jednostki nie był przesądzony. Wstępne oględziny wykazały, że pożar strawił wszystkie pomieszczenia na pokładach od A do F, ale maszynownia pozostała nietknięta. Właściciel statku, linie Compagnie de Navigation Sud-Atlantique chciały uznać jednostkę za całkowicie utraconą, co pomogłoby w otrzymaniu odszkodowania, jednak ubezpieczyciel chciał, aby statek wyremontowano, ponieważ uważał, że nadaje się do naprawy.

Dopiero w lutym 1936 roku SS L’Atlantique został sprzedany na złom i trafił do Glasgow. Właściciel statku podpisał ugodę o wartości 6,8 mln dolarów (współcześnie około 133 mln dolarów). Pieniądze wykorzystano do zamówienia statku pasażerskiego SS Pasteur, który zastąpił SS L’Atlantique.

Śledztwo przeprowadzone po pożarze wykazało, że chociaż dokładna przyczyna pożaru nie była znana, do rozprzestrzeniania ognia  przyczyniły się duże ilości drewna wykorzystane do wykończenia wnętrz. W następstwie tego pożaru, oraz kilku innych, które miały miejsce w tym samym czasie, francuskie władze podjęły decyzję o zmianie przepisów, wymuszając ograniczenie w wykorzystaniu drewna w korytarzach i na klatkach schodowych nowych liniowców. Dodatkowo wymuszono zatrudnianie przeszkolonych strażaków jako członków załogi dużych liniowców, oraz obowiązkowe szkolenia dla załóg z działań przeciwpożarowych. Warto dodać, że serię pożarów francuskich liniowców zamknął pożar transatlantyku Normandie w 1942 roku.