Spähpanzer Luchs – niemiecki pływający bojowy wóz rozpoznawczy

Na początku lat 60. podstawowymi pojazdami rozpoznawczymi Bundeswehry były czołgi M41 Walker Bulldog oraz gąsienicowe transportery opancerzone. Wraz z wprowadzaniem do służby nowszych pojazdów bojowych innych typów, potrzebny stał się nowy wóz rozpoznawczy. Tak zaczęła się historia Spähpanzer Luchs.

Geneza

Podobnie jak w większości armii NATO w latach 50. i 60. zadania rozpoznawcze powierzano albo bardzo lekkim pojazdom, często nieopancerzonym, samochodom pancernym, lekkim czołgom lub gąsienicowym transporterom opancerzonym. Każdy z tych typów pojazdów miał swoje wady i zalety. Najczęściej uzyskiwano dobrą mobilność kosztem słabego opancerzenia i uzbrojenia, lub odwrotnie.

Równocześnie do służby zaczęły trafiać nowocześniejsze czołgi i bojowe wozy piechoty, które znacząco przewyższały osiągami i zdolnościami terenowymi dotychczas wykorzystywane pojazdy rozpoznawcze. Był oto widoczne szczególnie w Bundeswehrze, gdzie zadania rozpoznawcze powierzono w tym czasie czołgom M41 Walker Bulldog oraz gąsienicowym transporterom opancerzonym SPz 11-2 Kurz.

W związku z tym w 1961 roku dowództwo Bundeswehry ogłosiło projekt budowy nowych kołowych transporterów opancerzonych w układzie 6×6, wozów rozpoznawczych w układzie 8×8 i pojazdów terenowo-patrolowych w układzie 4×4. Zbudowano kilkanaście prototypów, które poddano testom w 1968 roku. Pojazdy wysyłano w różne zakątki Europy, aby przetestować je w zmiennych warunkach klimatycznych i pogodowych.

W 1973 roku do produkcji skierowano pojazd zaprojektowany przez zakłady Daimler-Benz, jednak samą produkcję zlecono zakładom Rheinstahl Wehrtechnik. Ośmiokołowy pływający bojowy wóz rozpoznawczy, jak sklasyfikowano pojazd, otrzymał nazwę Spähpanzer Luchs. W latach 1975-1977 wyprodukowano 408 pojazdów.

Spähpanzer Luchs

Luchs miał 7,75 m długości, 3 m szerokości i ponad 2 m wysokości. Maksymalna masa bojowa wynosiła 19,5 tony. Napęd stanowił silnik Daimler-Benz OM 403A o mocy 300-390 KM, zapewniający prędkość maksymalną 90 km/h na lądzie i 10 km/h na wodzie (do poruszania się wykorzystywano pędniki). Uzbrojenie składało się z działka Rheinmetall kalibru 20 mm oraz karabinu maszynowego MG3 kalibru 7,62 mm. Pancerz chronił przed pociskami z broni ręcznej, a w przedniej części kadłuba również przed pociskami kalibru 20 mm. Załoga liczyła 4 osoby.

Wszystkie wyprodukowane pojazdy trafiły do Bundeswehry. W toku eksploatacji poddawano je modernizacjom. W ramach pierwszej z nich powstała wersja Luchs A1 z nowymi systemami obserwacji pola walki. Kolejna modernizacja obejmowała systemy łączności.

W pojeździe zastosowano kilka ciekawych rozwiązań konstrukcyjnych, które miały zwiększyć mobilność. Jednym z nich był system skrętu kół. Przy wysokich prędkościach skrętne były dwie przednie albo dwie tylne osie, a przy niższych prędkościach skrętne są wszystkie osie. Kolejnym rozwiązaniem jest zdublowany system kierowania, który pozwala na natychmiastową zmianę kierunku jazdy bez potrzeby zawracania.

Luchs mimo upływu lat cały czas pozostaje w eksploatacji, chociaż częściowo został już zastąpionymi nowszymi i lżejszymi konstrukcjami, m.in. pojazdami Fennek. Z perspektywy czasu, współcześnie wadą pojazdu jest brak stabilizacji działka, przez co prowadzenie ostrzału w trakcie jazdy jest bardzo trudne. Prawdopodobnie pojazdy tego typu pozostaną w eksploatacji jeszcze przez wiele lat, ponieważ ma bardzo uniwersalną konstrukcję.