Soleil Royal - legendarny okręt flagowy Ludwika XIV

W XVII wieku francuska flota należała obok brytyjskiej do jednych z najpotężniejszych na świecie. Liczne ciężkie okręty liniowe zapewniały jej nie tylko możliwość kontrolowania szlaków morskich, ale również prestiż na arenie międzynarodowej. Jednym z najsłynniejszych okrętów tego okresu był Soleil Royal, zwodowany w 1670 roku jako okręt flagowy floty Ludwika XIV.

Historia Soleil Royal

W drugiej połowie XVII wieku największym rywalem Francji na morzu była Wielka Brytania. Chociaż okręty liniowe Royal Navy należały do jednych z najlepszych na świecie, Francuzi nie pozostawali daleko w tyle. Obie floty prezentowały zupełnie inne podejście do budownictwa okrętowego i rozwoju floty – Brytyjczycy skupiali się na budowie skutecznych, dobrze zaprojektowanych okrętów, które zwykle nie mogły poszczycić się wyjątkowymi cechami, ale posiadały bardzo dobrze wyszkolone załogi.

Francuzi częściej skupiali się na budowie pojedynczych, bardzo dopracowanych okrętów, zarówno pod względem konstrukcji jak i wyglądu, ale często zaniedbywali wyszkolenie załóg. Często więc ich okręty w samotnych pojedynkach górowały nad brytyjskimi dzięki wytrzymałości kadłubów oraz prędkości, ale jako flota wypadały podobnie lub nieco gorzej.

W grudniu 1668 roku w Breście rozpoczęto budowę kolejnego francuskiego okrętu liniowego pierwszej klasy z 3 pokładami działowymi. Projekt jednostki stworzył utalentowany inżynier Laurent Hubac. Od początku prace nadzorował sam Ludwik XIV, ponieważ jednostka miała być jego okrętem flagowym. Aby podkreślić królewski charakter okrętu, nakazał on ozdobić go jak najwystawniej. Za projekt bogato zdobionej rufy odpowiadał Antoine Coysevox, będący jednym z ulubionych artystów Ludwika XIV.

Prace nad jednostką zakończyły się w sierpniu 1670 roku, a wodowanie miało miejsce albo w tym samym roku, albo w 1671. Okręt miał 61 m długości i wyporność około 1630 ton. Uzbrojenie składało się z 104 dział (początkowo zainstalowano 112 dział) różnego kalibru i masy, rozmieszczonych na trzech pokładach działowych. Załoga liczyła 836 oficerów i marynarzy. Okręt otrzymał nazwę Soleil Royal (pol. Słońce królewskie).

Pod względem technicznym, jednostka wyróżniała się zwrotnością i dopracowaniem konstrukcji, a bogato zdobiona rufa wzbudzała zachwyt nie tylko we Francji (w tych czasach przykładano bardzo dużą wagę do wyglądu okrętów).

Początek kariery okrętu nie był zbyt efektowny. Pierwszych kilkanaście lat jednostka spędziła głównie w porcie, jednak w 1690 roku sytuacja uległa zmianie. Zaangażowana w wojnę dziewięcioletnią (wojna Francji z Ligą Augsburską, znana również pod nazwą wojny palatynckiej). Francja została zmuszona do stoczenia licznych bitew morskich. Aby dorównać brytyjskiej flocie, Francuzi musieli zmobilizować każdy dostępny okręt wojenny. W związku z tym Soleil Royal wszedł do służby, stając się okrętem flagowym floty, która wzięła udział w bitwie pod Beachy Head.

W kolejnych latach okręt aktywnie uczestniczył w kolejnych starciach, potwierdzając swoje wyjątkowe możliwości bojowe. 29 maja 1692 roku Soleil Royal wziął udział w bitwie pod La Hague, gdzie odparł atak trzech brytyjskich trójpokładowych okrętów liniowych. Francuska jednostka była na tyle uszkodzona, że musiała zawinąć do Cherbourga w celu dokonania napraw, zanim mogła wrócić do Brestu.

W trakcie pobytu w pozbawionym wcześniej umocnień i obrony Cherbourgu, francuska eskadra licząca 3 okręty liniowe (w tym Soleil Royal) została zaatakowana przez Brytyjczyków. Mimo desperackiej obrony, w nocy z 2 na 3 czerwca 1692 roku Soleil Royal został podpalony przez brytyjskie okręty. Pożaru nie udało się opanować i dotarł on do prochowni, co doprowadziło do olbrzymiej eksplozji. Mimo prób ratowania marynarzy, zginęła cała załoga – niektóre źródła sugerują, że przeżył jeden marynarz.

Sam port i okoliczne tereny zostały również poważnie zniszczone przez Brytyjczyków w trakcie walk. Tak zakończyła się duma francuskiej floty końca XVII wieku. Warto dodać jako ciekawostkę, że w 1983 roku w trakcie prac w porcie, płetwonurkowie odnaleźli szczątki Soleil Royal.

Model

Ze względu na brak zdjęć, po XVII-wiecznych okrętach pozostały jedynie nieliczne plany oraz obrazy, które pozwalają zobaczyć piękno ówczesnych okrętów wojennych. Niektóre jednostki, takie jak Soleil Royal dzięki swojej sławie zostały jednak uwiecznione na tak wielu obrazach i rysunkach, że możliwe jest zbudowanie współcześnie ich bardzo wiernych modeli.

Tak właśnie powstała najnowsza kolekcja De Agostini, dzięki której możliwe jest zbudowanie samodzielnie, bardzo wiernego i wykonanego z drewna modelu tego pięknego liniowca. Kolekcja liczy 140 numerów. W każdym z nich znajdują się elementy modelu, oraz instrukcja. Sama instrukcja wzbogacona jest o rozdziały poświęcone historii okrętu oraz prezentujące historię budownictwa okrętowego, francuskiej floty, a także najważniejszych postaci związanych z francuską flotą tamtych lat.

Model chociaż wymaga samodzielnego złożenia, jest bardzo dobrze zrobiony i nie powinien sprawić większych trudności, zwłaszcza modelarzom (nawet mniej doświadczonym). Zamawiając prenumeratę kolekcji, dostaniemy również sporo przydatnych dodatków – farby, lakiery, narzędzia itp., które znacząco ułatwią budowę.

Sam model jest w skali 1:70, a to oznacza, że ma 102 cm długości, 87 cm wysokości i 43 cm szerokości.