Zwodowany w 1892 roku krążownik pancerny Ruryk był pierwszym tego typu okrętem w rosyjskiej flocie, który przystosowano (teoretycznie) do działań rajderskich i atakowania statków handlowych wroga. Jednostka była jednak nie najlepiej zaprojektowana, a jej kariera zakończyła się w 1904 roku w trakcie wojny rosyjsko-japońskiej.
Pod koniec XIX wieku Rosjanie rozpoczęli program rozbudowy floty z myślą o przeciwdziałaniu statkom handlowym. Pierwszym okrętem zaprojektowanym całkowicie z myślą o działaniach rajderskich był krążownik pancerny Ruryk. Stępkę pod niego położono 19 maja 1890 roku, wodowanie miało miejsce 22 października 1890 roku, a do służby okręt wszedł 16 października 1895 roku.
Okręt zbudowano w Zakłądach Bałtyckich w Sankt Petersburgu. Krążownik miał 132,6 m długości i wyporność 11 690 ton. Napęd stanowiły 4 silniki parowe o mocy 13 588 KM zapewniające prędkość maksymalną 18,8 węzła oraz zasięg 7790 mil morskich (14 427 km) z prędkością 10 węzłów. Opancerzenie okrętu miało grubość 203-254 mm w pasie burtowym i 51-76 mm na pokładzie.
Uzbrojenie składało się z 4 dział kalibru 203 mm, 16 dział kalibru 152 mm, 6 dział kalibru 120 mm, 6 dział kalibru 47 mm, 10 działek kalibru 37 mm i 6 wyrzutni torped kalibru 381 mm. Załoga liczyła 719-763 oficerów i marynarzy.
Początkowo krążownik posiadał szczątkowe ożaglowanie, które zdemontowano krótko po wejściu do służby. Oddelegowano go do służby na Dalekim Wschodzie jako część zespołu krążowników, którego celem miało być kontrolowanie lokalnych wód i zwalczanie żeglugi handlowej w trakcie działań wojennych. Do wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej Ruryk brał udział w licznych rejsach kurtuazyjnych, odwiedzając m.in. Nagasaki w Japonii.
Służba okrętu nie obfitowała w zbyt ciekawe wydarzenia. Sytuacja uległa zmianie podczas wojny z Japonią. Od początku działań wojennych Ruryk brał udział w operacjach przeciwko japońskiej żegludze, oraz atakował japońskie porty.
14 sierpnia 1904 roku Ruryk wziął udział w jak się później okazało, swojej ostatniej bitwie. Wraz z krążownikami Gromoboj i Rosija, Ruryk nawiązał walkę z japońskimi krążownikami Izumo, Tokiwa, Azuma i Iwate oraz krążownikami pancernopokładowymi Naniwa i Takachiho.
W trakcie bitwy Ruryk utracił ster, a pozostałe okręty przez dwie godziny starały się go osłonić, w trakcie prób naprawienia uszkodzeń. W tej sytuacji sprawne okręty podjęły próbę odskoczenia od japońskich jednostek, która zakończyła się sukcesem. Uszkodzony i pozbawiony steru Ruryk bronił się przez pewien czas, ale wobec rosnących strat w załodze i beznadziejności jego sytuacji, załoga dokonała samozatopienia okrętu. Zginęło 204 członków załogi, pozostali trafili do japońskiej niewoli.
Ruryk nie był najlepszym okrętem swojego typu. Rozmieszczenie uzbrojenia na burtach sprawiło, że w trakcie walki możliwe było korzystanie tylko z części dział. Opancerzenie również nie było najlepsze. Mimo to okręt zapoczątkował serię kilku podobnych jednostek, które równocześnie powielały błędy poprzedników.
