Rosyjski krążownik pancernopokładowy Nowik

Zbudowany w 1901 roku rosyjski krążownik Nowik był w swoim czasie jednym z najszybszych na świecie. Okręt stał się podstawą do stworzenia serii tzw. krążowników zwiadowczych. Po wojnie japońsko-rosyjskiej został przejęty przez Japonię i wykorzystywany do 1913 roku.

Na początku XX wieku, ze względu na duże odległości między bazami rosyjskiej floty na Pacyfiku oraz potrzebą zapewnienia ochrony długiej linii brzegowej, rosyjska Eskadra Oceanu Spokojnego potrzebowała dodatkowych, szybkich okrętów rozpoznawczych, które umożliwiłyby śledzenie ruchów floty przeciwnika. Szukając odpowiedniej jednostki, w 1899 roku Rosjanie wysłali zapytania ofertowe na taką jednostkę do wiodących europejskich stoczni.

Po otrzymaniu kilku projektów wybrano ofertę stoczni Schichaua w Gdańsku. Specjalizowała się ona w budowaniu torpedowców, w związku z tym zaprojektowany przez jej inżynierów krążownik pancernopokładowy cechował się mniejszymi rozmiarami i większą prędkością. Prace nad okrętem rozpoczęto pod koniec 1899 roku, ale położenie stępki miało miejsce 29 lutego 1900 roku. Wodowanie okrętu nastąpiło 2 sierpnia 1900 roku, a do służby okręt wszedł 3 maja 1901 roku pod nazwą Nowik.

Krążownik miał 111 m długości i wyporność pełną 3180 ton. Napęd stanowiły trzy maszyny parowe o mocy 17 800 KM, zapewniające prędkość maksymalną 25 węzłów i zasięg 2900-3500 mil morskich (5370-6480 km) przy prędkości 10 węzłów. Uzbrojenie składało się z 6 pojedynczych dział kalibru 120 mm, 6 dział kalibru 47 mm, 2 dział kalibru 37 mm, 2 karabinów maszynowych i 5 wyrzutni torped kalibru 381 mm. Załoga liczyła 328 oficerów i marynarzy.

Po serii prób odbiorczych, w trakcie których okręt osiągnął prędkość 28,08 węzła, oraz szkoleniu załogi, jednostka została włączona w skład floty i wysłana na Pacyfik. Rejs rozpoczął się 14 września 1902 roku, a do Port Arthur jednostka dotarła 2 kwietnia 1903 roku. W trakcie rejsu okręt przepłynął przez Kanał Sueski.

Początkowo krążownik wykorzystywany był podczas kilku rejsów kurtuazyjnych i przeszedł remont w suchym doku w Władywostoku, w trakcie którego nadano mu również charakterystyczne malowanie w kolorze ciemnooliwkowym. Podczas wojny japońsko-rosyjskiej Nowik wziął udział w kilku potyczkach, w trakcie których doznał niewielkich uszkodzeń. Po zablokowaniu rosyjskiej floty w Port Arthur, Nowik brał udział w kilku nieudanych próbach przełamania blokady.

10 sierpnia 1904 roku Nowik uczestniczył w bitwie na Morzu Żółtym. Uszkodzony, jako jedyny rosyjski okręt przełamał blokadę z zamiarem dotarcia do Władywostoku, jednak 20 sierpnia został przechwycony przez japońskie krążowniki Tsushima i Chitose w pobliżu portu Korsakow na Sachalinie. Po otrzymaniu 5 trafień, dowodzący okrętem Maksimilian von Schultz uznał, że dalsza walka nie ma sensu, a ucieczka przed japońską flotą nie jest możliwa. W związku z tym podjęto decyzję o samozatopieniu okrętu tak, aby nie było możliwe jego przejęcie.

Po zakończeniu walk, Japończycy poddali wrak oględzinom, stwierdzając, że mimo uszkodzeń nadawał się on do wydobycia i wyremontowania. Prace rozpoczęto w sierpniu 1905 roku, a po zakończeniu remontu, okręt wszedł do służby pod japońską banderą 20 sierpnia 1906 roku. Nadano mu wówczas nazwę Suzuya. Ze względu na skalę uszkodzeń, okręt przeszedł przebudowę. Usunięto jeden komin i wymieniono maszyny parowe. Również uzbrojenie zostało całkowicie zmieniono – składało się z 2 dział kalibru 120 mm, 4 dział kalibru 76,2 mm, 6 dział kalibru 47 mm i dwóch dział kalibru 37 mm.

Po remoncie okazało się, że prędkość maksymalna spadła do zaledwie 19 węzłów, przez co okręt utracił swoje dotychczasowe walory jako jednostki zwiadowczej. W związku z tym przeklasyfikowano go na awizo i oddelegowano do zadań pomocniczych. W 1912 roku przeklasyfikowano go na okręt obrony wybrzeża, ale ze względu na zużycie i przestarzałą konstrukcję, 1 kwietnia 1913 roku sprzedano go na złom, kończąc jego historię.