Produkowany w latach 1929-1930 dwupłatowy myśliwiec PWS-A był licencyjną wersją czechosłowackiego myśliwca Avia BH-33. Samoloty te wykorzystywano do połowy lat 30. ale największą sławę zyskały dzięki Jerzemu Bajanowi i jego zespołowi akrobacyjnemu znanemu jako Trójka Bajana.

W 1927 roku w zakładach Avia w Czechosłowacji rozpoczęto prace nad nowym myśliwcem, który miał zastąpić maszyny typu Avia BH-21. Pracami kierowali inż. Paweł Beneš i inż. Miroslav Hajna. Opracowali oni dwupłatowy myśliwiec o konstrukcji drewnianej, który otrzymał oznaczenie Avia BH-33. Maszyna dostałą dobre opinie od przedstawicieli sił powietrznych, w związku z czym w 1928 roku skierowano ją do produkcji seryjnej.

Avia BH-33
Avia BH-33

Samolot miał 7 m długości i 8,9 m rozpiętości skrzydeł. Masa własna wynosiła 924 kg, a startowa 1324 kg. Napęd stanowił gwiazdowy silnik Bristol Jupiter IV o mocy 420 KM, zapewniający prędkość maksymalną 242 km/h i zasięg 450 km. Uzbrojenie składało się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm.

Maszynami tymi szybko zainteresowała się Polska. Zakupiono 1-2 samolotów wzorcowych oraz licencję na ich produkcję. Produkcję zlecono Podlaskiej Wytwórni Samolotów, której inżynierowie nieznacznie zmodyfikowali konstrukcję myśliwców. Polska odmiana otrzymała oznaczenie PWS-A. W latach 1929-1930 zbudowano 50 maszyn tego typu – 10 w zakładach PZL, 40 w PWS. Zastąpiły one głównie myśliwce SPAD 61.

Avia BH-33
Avia BH-33

W jednostkach liniowych wykorzystywano je aż do wprowadzenia do produkcji myśliwców PWS-10 i PZL P.7a. Następnie przeniesiono je do jednostek szkolnych, w których przetrwały do 1939 roku. Największą sławę PWS-A zyskały dzięki tzw. Trójce Bajana, czyli jednemu z pierwszych w Polsce zespołów akrobacyjnych. W jego skład wchodzili kpt. pil. Jerzy Bajan, kpr. pil. Karol Pniak i kpr. pil. Stanisław Macek. Zespół wykonywał efektowne zespołowe  akrobacyjne lotnicze, podczas których samoloty był cały czas połączone ze sobą taśmami rozwieszonymi między skrzydłami.

Czechosłowackie BH-33 eksploatowane były do zajęcia kraju przez Niemcy. Kilka maszyn zostało następnie przekazanych Słowacji, a część Niemcy wykorzystali do zadań szkoleniowych. Innym zagranicznym użytkownikiem tych samolotów była Jugosławia, która otrzymała 42 sztuki. Jugosłowiańskie maszyny wzięły udział w obronie kraju w 1941 roku, jednak były już wówczas całkowicie przestarzałe. Łącznie zbudowano 235 maszyn tego typu (w tym samoloty polskie i jugosłowiańskie). Pojedyncze egzemplarze trafiły również do Belgii, ZSRR i Japonii. W Czechosłowacji opracowano również kilka wersji rozwojowych BH-33, różniących się konstrukcją i zastosowanym silnikiem.


Discover more from SmartAge.pl

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.