Punt gun – armata na ptaki

Podczas polowań używa się specjalnych sztucerów myśliwskich, a podczas polowań na ptaki broni śrutowej. Problem w tym, że taka broń ma małą siłę rażenia (chociaż dla ptaków to dobrze). W XIX wieku kiedy polowania były nie tylko modne, ale i popularne, pomysłowi myśliwi stworzyli specjalną broń do „masowej eksterminacji ptactwa wodnego”, czyli tzw. Punt gun.

Punt gun to strzelba potężnego kalibru, na tyle duża, aby jeden strzał mógł zabić kilkadziesiąt ptaków. Ze względu na swoje rozmiary, wagę i odrzut, nie można było jej utrzymać w rękach, dlatego montowano je na specjalnych małych łódkach – szkutach (ang. punt) – stąd ich nazwa.

Strzelby te mają zwykle kaliber około 40-50 mm (dla porównania typowa broń myśliwska używana współcześnie ma kaliber około 8 mm w zależności od wykorzystywanej amunicji), ważą około 20-45 kg, mają 3-5 metrów długości i mogę wystrzelić za jednym razem śrut o masie około 0,5 kg. Wyposażone są zwykle w zamek skałkowy. Tak potężna broń ma olbrzymi odrzut, także po strzale łódki często cofały się o kilkanaście metrów. Ze względu na swoją konstrukcję, była to broń jednostrzałowa.

Wszystkie strzelby tego typu były wytwarzane indywidualnie, dlatego nie można ich sklasyfikować, ani rozróżnić. Każdy myśliwy sam dobierał sobie jej kaliber i wygląd broni, przez co nie grzeszyły one urodą. Strzelby te wykorzystywano podczas komercyjnego polowania na dzikie ptactwo wodne głównie w USA i Wielkiej Brytanii.

Początkowo wykorzystywano je pojedynczo, ale z czasem, dla zwiększenia ich efektywności (jeden strzał mógł zabić nawet 50 ptaków, a rekord wynosi podobno 90) zaczęto działać w grupach – np. 10 łodzi jedna obok drugiej, po cichu ustawiały się wzdłuż stada i w tym samym momencie oddawano strzał. Efekt był przerażający.

Już w latach 60. XIX wieku w niektórych stanach w USA zaczęto zakazywać ich użycia ze względu na ich bardzo brutalną siłę rażenia oraz olbrzymie przetrzebienie populacji ptaków wodnych. W 1900 roku całkowicie zakazano ich użycia w całych Stanach Zjednoczonych, a w 1918 roku na mocy prawa federalnego zakazano komercyjnych polowań, kończąc tym samym erę masowego wybijania ptactwa wodnego.

W Wielkiej Brytanii Punt guny wykorzystywano jeszcze przez kilkanaście lat, ale stopniowo ze względu na wprowadzenie większych norm i przepisów dotyczących polowań, strzelby te straciły rację bytu. Obecnie na świecie jest ich jeszcze kilkanaście, głównie w Wielkiej Brytanii. Nie wykorzystuje się ich zbyt często do polowań. Prawo dodatkowo ogranicza ich kaliber do „zaledwie” 44 mm.

Ostatnim ważniejszym wydarzeniem podczas którego je wykorzystano było salut honorowy z okazji Diamentowego Jubileuszu królowej Elżbiety II w 2012 roku. Strzelby te był bardzo skuteczne. Niestety wraz z skutecznością szybko przetrzebiono stada ptaków na tyle, że groziło to całkowitym ich wybiciem.