Pierwszy lot samolotu miał miejsce 17 grudnia 1903 roku. Mało kto zdawał sobie wówczas sprawę z tego, że już kilka lat później samoloty będą służyć nie tylko do transportu, ale też do prowadzenia wojen. Po raz pierwszy samoloty zostały wykorzystane w walce w 1911 roku, a pierwszy pojedynek powietrzny miał miejsce 10 lat po oblocie pierwszego samolotu. To był jednak początek.
Pierwszy start samolotu z pokładu okrętu wojennego
Zanim samoloty wykorzystano bojowo, eksperymentowano z nimi w roli samolotów rozpoznawczych. 14 listopada 1910 roku po raz pierwszy przeprowadzono próbę startu samolotu z pokładu okrętu wojennego. Dokonał tego Eugen Ely. 18 stycznia 1911 roku przeprowadzono natomiast pierwszą próbę lądowania samolotu na okręcie wojennym. Dokonał tego również Eugen Ely.
Więcej informacji: Pierwsze lotniskowce cz. 1 – Wielka Brytania
Pierwsze wykorzystanie samolotu w walce
Gdy 29 września 1911 roku wybuchła wojna włosko-turecka samoloty były jeszcze bardziej ciekawostką, ale znajdowały się na wyposażeniu różnych armii. Właśnie podczas tego konfliktu samoloty po raz pierwszy zostały wykorzystane bojowo. 23 października 1911 roku włoski Blériot XI został wykorzystany do przeprowadzenia rozpoznania tureckich pozycji niedaleko Trypolisu. Kolejnym istotnym wydarzeniem było pierwsze w historii bombardowanie przeprowadzone przez dwa włoskie samoloty – Blériot XI i Nieuport IV, które wykorzystano do zrzucenia bomb na tureckie pozycje w Ain Zara w Libii 4 grudnia 1911 roku.
Pierwszy pojedynek dwóch samolotów
Do pierwszego starcia między dwoma samolotami doszło 30 listopada 1913 roku podczas Rewolucji Meksykańskiej. Niedaleko miejscowości Naco w Meksyku doszło do pojedynku dwóch samolotów pilotowanych przez amerykańskich najemników. Obaj piloci walczyli dla przeciwnych stron konfliktu. Dean Ivan Lamb pilotował samolot Christopherson Puscher, a Phil Rader pilotował samolot Curtiss Model D. Obie maszyny nie były uzbrojone, ale piloci posiadali rewolwery, z których wystrzelili do siebie po pełnym bębenku, bez uzyskania trafień.
Jak później przyznali, było to pierwsze i ostatnie spotkanie obu pilotów w powietrzu podczas tego konfliktu, ale obaj znali się prywatnie i dlatego nie chcieli siebie zranić w trakcie starcia. Co istotne, obaj krótko później opuścili szeregi meksykańskich oddziałów. Pierwszy ponieważ przestał otrzymywać żołd, a drugi rozbił swój samolot.
Pierwsze zestrzelenie samolotu przez inny samolot
Podczas I wojny światowej, 26 sierpnia 1914 roku Roland Garros po raz pierwszy w historii uszkodził wrogi samolot w powietrzu przy użyciu broni osobistej. Pilotując samolot Morane Parasol ostrzelał niemiecki samolot, który uciekł, a jeden z dwóch jego członków załogi został ranny. Do kolejnego istotnego wydarzenia w historii pojedynków powietrznych doszło 7 lub 8 września 1914 roku (źródła nie są zgodne), kiedy to rosyjski pilot Piotr Niestrierow zasiadający za sterami nieuzbrojonego samolotu Morane-Saulnier G staranował austriacki samolot rozpoznawczy Albatross B.II. Chociaż prawdopodobnie planował uderzyć we wrogi samolot podwoziem, źle wymierzył i uderzył śmigłem, przez co oba samoloty rozbiły się. Zginęli Niestrierow i dwóch członków załogi austriackiego samolotu.
Pierwsze oficjalne zestrzelenie wrogiego samolotu przez inny samolot miało miejsce 5 października 1914 roku. Francuski pilot Joseph Frantz wraz ze swoim mechanikiem/strzelcem Louisem Quénault zestrzelili niemiecki samolot niedaleko Reims. Pilotowany przez nich samolot Voisin miał układ pchający i posiadał karabin maszynowy zamontowany z przodu.
Pierwszy lotniczy atak torpedowy
12 sierpnia 1915 roku brytyjski pilot Charles Edmonds przeprowadził pierwszy w historii udany atak torpedą lotniczą. Dwa brytyjskie samoloty Short Type 184 zaatakowały turecki statek transportowy na Morzu Egejskim zrzucając torpedy.
Więcej informacji: Pierwszy lotniczy atak torpedowy
Pierwsze zestrzelenie samolotu przez obronę przeciwlotniczą
Za pierwsze zestrzelenie samolotu przy użyciu broni przeciwlotniczej uznaje się zestrzelenie austro-węgierskiego samolotu przez serbskiego żołnierza, Radoje Ljutovac 30 września 1915 roku. Obsługiwał on armatę M1903 kalibru 75 mm zamontowaną na specjalnej drewnianej podstawie, dzięki której możliwe było prowadzenie ognia do samolotów. Udało mu się trafić jednym z pocisków nadlatujący bombowiec, który został na tyle uszkodzony, że spadł na ziemię.
Pierwsze zestrzelenie samolotu odrzutowego
Do pierwszego zestrzelenia, albo raczej strącenia samolotu odrzutowego przez inny samolot doszło 28 sierpnia 1944 roku, kiedy to dwaj amerykańscy piloci – Joseph Myers i Manford Crory pilotujący myśliwce Republic P-47D Thunderbolt wymanewrowali niemiecki myśliwiec Messerschmitt Me 262, który uderzył w ziemię.
Do pierwszego zestrzelenia samolotu odrzutowego przez inny samolot doszło natomiast 5 października 1944 roku w okolicach Nijmegen. Niemiecki Messerschmitt Me 262 został zestrzelony przez 5 pilotów z 401 eskadry RCAF (Royal Canadian Air Force). Z racji tego, że wszyscy brali udział w walce i każdy ostrzelał niemiecka maszynę, wszystkim przyznano po 1/5 zestrzelania.
Pierwszy start i lądowanie odrzutowca z pokładu okrętu wojennego
3 grudnia 1945 roku Eric M. Brown przeprowadził pierwszy w historii start i lądowanie samolotu o napędzie odrzutowym na pokładzie lotniskowca HMS Ocean. Zasiadł za sterami samolotu de Havilland Sea Vampire. Zanim przeprowadzono próby, samolot został odpowiednio przygotowany, a sam pilot przeprowadził testy „na sucho”, na lądzie. Tego dnia przeprowadzono kilka startów i lądowań, które zakończyły się sukcesem.
To tylko kilka przełomowych momentów w historii lotnictwa wojskowego. Było ich jeszcze wiele, jak np. pojawienie się pierwszych samolotów danego typu. Więcej ciekawostek znajdziecie m.in. w poniższych artykułach, ale to tylko wybrane teksty. Reszta znajduje się, lub pojawi się na stronie.
Inne „pierwsze” ciekawostki lotnicze:
Junkers D.I – pierwszy niemiecki myśliwiec o metalowej konstrukcji
Bell P-59 Airacomet – pierwszy amerykański samolot odrzutowy
Saab J35 Draken – pierwszy europejski myśliwiec naddźwiękowy