Lista największych żaglowców w historii jest stosunkowo długa i skomplikowana, ponieważ jej skład zależy od przyjętych kryteriów. Jeśli za kryterium przyjąć długość i tonaż, to największym pozbawionym dodatkowego napędu żaglowcem w historii był niemiecki Preußen (Preussen). Warto jednak dodać, że było kilka większych żaglowców, które posiadały dodatkowy napęd, chociaż to żagle były ich podstawowym napędem.

Pod koniec XIX wieku wraz z rozwojem technologii parowce zaczęły zastępować żaglowce w roli jednostek transportowych i pasażerskich. W okresie przejściowy, kiedy napęd parowy nie uzyskał jeszcze swoich pełnych możliwości powstały tzw. windjammery. Przystosowane do rejsów z dużymi prędkościami żaglowce transportowe. Był one jednymi z największych i najszybszych żaglowców pozbawionych dodatkowego napędu. Ich era dobiegła jednak końca na początku XX wieku. Jej zwieńczeniem było powstanie potężnej pięciomasztowej fregaty Preußen (Preussen) o stalowej konstrukcji.

Preußen (Preussen)
Preußen (Preussen)

Historia statku zaczęła się prawdopodobnie 18 czerwca 1899 roku. Tego dnia niemiecki cesarz Wilhelm II odwiedził pokład żaglowca Potosi. Podczas wizyty zapytał właściciela firmy, Carla H. Laeisza kiedy pojawią się pięciomasztowe żaglowce o stalowej konstrukcji. Pytanie to zainspirowało Laeisza do rozpoczęcia prac nad takim okrętem. Wspólnie z synem Ferdinandem Laeiszem rozpoczął prace projektowe.

Oficjalne zamówienie na żaglowiec złożono w listopadzie 1900 roku w stoczni Joh. C. Tecklenborg w Geestemünde, chociaż prace projektowe nie były jeszcze zakończone. W 1901 roku Carl H. Laeisz zmarł, więc prace nad statkiem kontynuował jego syn. Ostateczny projekt jednostki przygotował George Wilhelm Claussen, a stępkę położono w sierpniu 1901 roku.

Preußen (Preussen)
Preußen (Preussen)

Wodowanie Preußen miało miejsce 7 maja 1902 roku. Żaglowiec miał 147 m długości całkowitej (134 m długości kadłuba) i wyporność z ładunkiem 11 330 ton. Tonaż wynosił 5081 GRT. Napęd zapewniały żagle rozmieszczone na pięciu masztach. Dodatkowo statek wyposażono w 2 silniki parowe do obsługi wyciągarek, pomp oraz generatorów. Załoga liczyła 45-49 oficerów i marynarzy. Przy sprzyjających warunkach i pod pełnymi żaglami Preußen mógł osiągnąć prędkość 20,5 węzła. Cała konstrukcja jednostki wykonana była ze stali, łącznie z masztami. Warto dodać, że przy rejsach podczas bardzo silnych wiatrów, do utrzymania koła sterowego potrzebnych było aż 8 marynarzy. Koszt budowy wyniósł 300 000 dolarów (współcześnie około 11 mln dolarów)

Budowę ukończono 10 lipca, a w pierwszy rejs żaglowiec wypłynął 31 lipca 1902 roku pod dowództwem kapitana Boye Richard Petersena, kierując się do Iquique w Chile (trasę pokonał w 64 dni). W kolejnych latach Preußen obsługiwał trasy głównie do Ameryki Południowej, wożąc m.in. saletrę potasową oraz wyroby niemieckiego przemysłu. Kapitan Petersen dowodził żaglowcem przez 11 rejsów, a następnie jego miejsce zajął kapitan Robert Hilgendorf, który wykonał 3 rejsy. Ponadto Preußen odbył jeden rejs dookoła świata przez Nowy Jork i Yokohamę. Zawijając do Nowego Jorku, statek witany był przez tłumy mieszkańców, którzy chcieli zobaczyć najwspanialszy żaglowiec na świecie.

Preußen (Preussen)
Preußen (Preussen)

Kariera statku był całkiem udana, ponieważ dzięki znakomitej konstrukcji był bardzo szybki. Podczas najszybszego rejsu pokonał trasę do Iquique w 57 dni, co było znakomitym wyczynem. Niestety podczas czternastego rejsu, 5 listopada 1910 roku doszło do wypadku. Płynąć przez Kanał La Manche, Preußen został staranowany przez brytyjski parowiec Brighton, który próbował go wyminąć, ale jego kapitan nie był świadom prędkości, z jaką niemiecka jednostka płynęła.

Sam parowiec nie odniósł poważniejszych uszkodzeń i udał się do Newhaven, aby ściągnąć pomoc dla poważnie uszkodzonego żaglowca. Z portu wypłynął holownik Alert. Ze względu na silny wiatr i poważne uszkodzenia jakich doznał Preußen, podjęto decyzję o jego odholowaniu do Dover i zacumowaniu w pobliżu brzegu, aby wyładować ładunek. Operacja udała się, a żaglowiec zacumowano i zabezpieczono dwiema kotwicami. Niestety doszło do ich zerwania, a dryfujący statek wpadł na skały w pobliżu Crab Bay, gdzie zatonął w płytkich wodach.

Preußen (Preussen)
Preußen (Preussen)

Udało się uratować część ładunku, ale sam statek uznano za stracony, gdy doszło do przełamania stępki. Ostatecznie Preußen zatonął całkowicie na głębokości 6 m. W wyniku przeprowadzonego śledztwa, winnym wypadku był kapitan Brighton, który wykonał zły manewr, nie dostosowany do potencjalnej, wysokiej prędkości z jaką płynął żaglowiec (prawdopodobnie 16 węzłów). W związku z tym utracił on licencję.

Tak zakończyła się historia żaglowca Preußen. Do dziś pozostaje on jednak największym tradycyjnym żaglowcem pozbawionym dodatkowego napędu poza żaglami. W kolejnych latach powstało jeszcze kilka podobnych jednostek, ale wyposażano je w dodatkowe silniki parowe lub diesla, dzięki którym mogły być częściowo niezależne od siły wiatru. Kariera tych statków była jednak krótka, ponieważ coraz lepsze i bardziej wydajne silniki sprawiły, że żaglowce zostały zastąpione parowcami i motorowcami.


Discover more from SmartAge.pl

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.