Pierwszy brytyjski odrzutowiec – Gloster Whittle E.28/39

Rozwój techniki w latach 30. sprawił, że konstruktorzy lotniczy zaczęli coraz bardziej interesować się samolotami o napędzie odrzutowym. Pionierami w tej kwestii byli Niemcy, którzy oblatali pierwszy samolot odrzutowy na świecie – Heinkel He 178. 15 maja 1941 roku swój pierwszy samolot odrzutowy oblatali Brytyjczycy. Był to Gloster Whittle E.28/39.

Pierwszy brytyjski odrzutowiec

Prace nad samolotem ruszyły we wrześniu 1939 roku w związku z oblotem He 178 oraz wybuchem II wojny światowej. Brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa przygotowało specyfikację i wymogi dla eksperymentalnego samolotu odrzutowego. Maszyna miała powstać według planów Franka Whittlea, który od lat zajmował się pracami badawczymi nad silnikami odrzutowymi.

Oficjalnie kontrakt na dwa samoloty podpisano 3 lutego 1940 roku. Zakładano, że samoloty mimo eksperymentalnego charakteru, będą mogły być uzbrojone w dwa karabiny maszynowe. Prace projektowe prowadził zespół pod kierownictwem Franka Whittlea i Georga Cartera z firmy Gloster.

Pierwszy prototyp ukończono w kwietniu 1941 roku i skierowano do Brockworth, gdzie rozpoczęto próby naziemne. Początkowo maszyna wyposażona była w silnik Power Jets W.1, służący do testów naziemnych. Początkowe próby wypadły bardzo dobrze, w związku z tym na początku maja samolot wyposażono w docelowy silnik.

Gloster E.28/39 wzbił się w powietrze po raz pierwszy 15 maja 1941 roku. Za sterami zasiadła pilot oblatywacz Gerry Sayer. Maszyna spędziła w powietrzu 17 minut, po czym bezpiecznie wylądowała. Pierwsze próby były bardzo udane, a silnik okazał się wyjątkowo trwały.

W kolejnych miesiącach kontynuowano loty testowe, które wykazały, że ogólny projekt samolotu jest poprawny a silnik działa tak jak planowano. Jedyną wadą jaką zauważono była niska prędkość samolotu, wynosząca zaledwie 544 km/h (podstawowy brytyjski myśliwiec okresu wojennego, Supermarine Spitfire Mk I oblatany 5 marca 1936 roku dysponował prędkością maksymalną 582 km/h). W związku z tym postanowiono przekonstruować silnik. Charakterystyki pilotażowe samolotu również były bardzo dobre a dodatkowo maszyna miała znakomitą prędkość wznoszenia.

1 marca 1943 roku ukończono budowę drugiego prototypu. Samolot ten nie miał jednak długiej kariery, ponieważ już 30 lipca rozbił się w trakcie jednego z lotów testowych z powodu awarii sterów. Próby pierwszego prototypu kontynuowano do 1944 roku. Przerwano je w związku z wprowadzeniem do służby myśliwca Gloster Meteor o napędzie odrzutowym, który znacznie przewyższał parametrami swojego poprzednika.

Prototyp po zakończeniu prób trafił do Muzeum Techniki w Londynie, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. W okresie powojennym zbudowano jeszcze dwie repliki, które trafiły do muzeum Jet Age i na pomnik.

Konstrukcja

Gloster E.28/39 był jednoosobowym eksperymentalnym samolotem odrzutowym o metalowej konstrukcji i bardzo tradycyjnym układzie konstrukcyjnym. Miał 8,8 m rozpiętości skrzydeł i ważył 1,3 tony. Maksymalna masa startowa wynosiła natomiast 1,7 tony. Samolot wykorzystywał kilka silników, z których ostatnim i najmocniejszym był Power Jets W.2/500. Pozwalał on na osiągnięcie prędkości maksymalnej około 750 km/h.

W trakcie prób samolot był nieuzbrojony, ale w razie potrzeby istniała możliwość zamontowania w skrzydłach dwóch karabinów maszynowych Browning kalibru 7,62 mm.