Patryk Vega – geniusz czy zwykły prowokator?

Patryka Vegi nie trzeba chyba nikomu przedstawiać. Jego głośne filmy oraz seriale szokują widzów już od dobrych kilku lat, a twórczość zbiera skrajnie różne opinie. W 2006 roku otrzymał nominację do nagrody Fenomen Przekroju za „wytrwałość, pracowitość i umiejętność nowego spojrzenia na historie, które dzieją się obok nas. Za ambicję tworzenia na najwyższym, światowym poziomie. Za namacalne dowody, że instynkt artysty to palec boży, którego nie zastąpi żadna szkoła”. Jednocześnie serwis Mediakrytyk.pl ogłosił jego film Botoks jedną z najgorszych produkcji roku 2017. Kim tak naprawdę jest ten kontrowersyjny twórca?

Reżyser, scenarzysta, pisarz – człowiek wielu talentów. Patryk Vega, a właściwie Patryk Krzemieniecki, urodził się w Warszawie w roku 1977. Nazwisko zmienił tuż po osiągnięciu pełnoletności, z myślą o karierze międzynarodowej. Już w młodym wieku miał ogromne ambicje – i nic dziwnego, biorąc pod uwagę, że trafił do polskiej księgi rekordów Guinessa jako nastolatek – najmłodszy twórca grafiki komputerowej. Jego fascynacja kinem i montażem także rozwinęła się szybko, bo w szkole podstawowej. Kiedy jednak nadszedł czas wyboru studiów, zdecydował się na socjologię ze specjalizacją medialną.

W Collegium Civitas w Warszawie obronił pracę magisterską poświęconą serialowi dokumentalnemu Prawdziwe psy, którego był współtwórcą, opowiadającemu o pracy warszawskiej policji. Nie był to jednak koniec jego kariery socjologicznej – został współautorem przekrojowego tekstu Polski ruch feministyczny – analiza ruchu społecznego według teorii Alaina Touraine’a. Napisał też cztery książki, skupione na analizie realiów polskich służb mundurowych: Złe psy. W imię zasad (2015), Złe psy. Po ciemnej stronie mocy (2015), Służby specjalne. Podwójna przykrywka (2016) i Niebezpieczne kobiety. Cała prawda o kobietach w polskiej policji (2016).

Kariera filmowa

W 2000 roku zadebiutował jako scenarzysta, w produkcji Pierwszy milion. Rok później zrealizował serial Prawdziwe psy, nawiązujący do wydanych przez siebie książek. Pracował dla stacji telewizyjnych – w TVN zasłynął autorską serią Kryminalni (2005) i Twarzą w twarz (2007-2008). Jednak pierwszy prawdziwy rozgłos i sławę przyniosły mu film oraz serial Pitbull. To za te produkcje otrzymał pierwsze nagrody: za reżyserię, na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film”, a także nagrodę specjalną jury za „odważną i uczciwą reżyserię filmu podejmującego brutalne i bardzo istotne społecznie tematy” na XV Festiwalu Courmayeur Noir in we Włoszech. Rok później został też nominowany do „Fenomenu Przekroju”.

Kolejne lata to następne produkcje filmowe, odbijające się szerokim echem w mediach i na festiwalach filmowych. Jego obraz Ciacho (2010) otrzymał Bursztynowe Lwy na 35. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Serial Instynkt (2012), wyreżyserowany dla TVP2 został nagrodzony Złotym Hugo w kategorii Daytime Drama Series. Nie zawsze było jednak tak różowo: Botoks, zrealizowany (jak wiele innych dzieł Vegi) w formie filmowej i serialowej, zebrał szereg złych recenzji, które doprowadziły do przyznania mu tytułu najgorszego filmu roku 2017 oraz tzw. Węży – słynnych „anty-nagród” w dziewięciu spośród trzynastu istniejących kategorii. Reżyser nie przejął się zbytnio tą porażką i w tym samym roku zdobył kolejne Bursztynowe Lwy za trzecią część Pitbulla, o tytule Niebezpieczne kobiety.

Polityczny skandalista

W 2006 roku, po sukcesie filmu Pitbull, Vega otrzymał od prezydenta RP list gratulacyjny. w 2019 roku, kiedy na ekrany kin wszedł wyreżyserowany przez niego obraz Polityka (wyemitowany równocześnie w formie czteroodcinkowego miniserialu na platformie Canal+), nie było już tak różowo. Produkcja opowiadała o „przedstawicielach wszystkich frakcji i ugrupowań politycznych w Polsce, o rządzących i opozycji, o świeckich liderach i politykach w sutannach” – jak opisał ją dystrybutor. I rzeczywiście: „oberwało się” wszystkim będącym u władzy. Bohaterami były osoby inspirowane najsłynniejszymi osobowościami polskiego rządu, nie będzie zatem niespodzianką, że wielu polityków krytykowało produkcję jeszcze przed premierą – między innymi posłanka Pawłowicz i sam Jarosław Kaczyński.

Jesienią tego roku ma premierę kolejny tytuł, już od miesięcy budzący wiele kontrowersji. Pętla ma opowiadać o seksaferze podkarpackiej – głośnej sprawie ekskluzywnego domu publicznego, w którym po kryjomu nagrywano celebrytów, znanych polityków i duchownych, aby ich szantażować. Reklamą ma być serial dokumentalny, prezentowany na platformie youtube.com – póki co zbiera on jednak głównie krytyczne opinie, zarzucające produkcji brak konkretów i wydmuszkowość oraz niepotrzebne epatowanie seksem, robiące z poważnego tematu tanią sensację. Jakie opinie zbierze sam film? Jakie kolejne tematy przyciągną uwagę Vegi? Zapewne przekonamy się o tym już niedługo.