SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Tajniacy – recenzja
    • Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)
    • Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa
    • Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć
    • USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei
    • Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!
    • Odjechane Jednorożce – recenzja
    • Krótka historia kapsli do zamykania butelek
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      7 lutego 2023

      Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

      6 lutego 2023

      Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      7 lutego 2023

      Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

      6 lutego 2023

      Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      2 lutego 2023

      Krótka historia kapsli do zamykania butelek

      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      3 lutego 2023

      Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!

      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      6.3
      8 lutego 2023

      Tajniacy – recenzja

      9.3
      3 lutego 2023

      Odjechane Jednorożce – recenzja

      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Pancerniki typu España – jedyne hiszpańskie dreadnoughty
    Pancerniki typu España - jedyne hiszpańskie dreadnoughty
    Pancerniki typu España - jedyne hiszpańskie dreadnoughty
    Artykuły

    Pancerniki typu España – jedyne hiszpańskie dreadnoughty

    Michał BanachBy Michał Banach12 lutego 2018Brak komentarzy7 Mins Read
    Zbudowane w latach 1909-1921 trzy hiszpańskie pancerniki typu España – España, Alfonso XIII i Jaime I były jedynymi hiszpańskimi dreadnoughtami. Ze względu na problemy ekonomiczne, okręty zaprojektowano wyjątkowo oszczędnie, tym samym były to najmniejsze dreadnoughty jakie zbudowano. Ich kariera nie była zbyt udana.

    Geneza

    W wyniku wojny amerykańsko-hiszpańskiej, hiszpańska flota została praktycznie unicestwiona. Poniesione w 1898 roku straty były trudne do uzupełnienia, ponieważ wraz z utratą kolonii, hiszpańska gospodarka zaczęła podupadać. Kolejnym problemem była niestabilna sytuacja polityczna i słabość rządu w Madrycie, który nie miał pomysłu na odbudowę potencjału floty.

    Hiszpański pancernik España
    Hiszpański pancernik España

    Pierwsze konkretne działania, mające na celu odbudowę wyniszczonej floty podjęto w 1903 roku. Przedstawiony wówczas plan modernizacji floty zakładał zbudowanie 7 pancerników o wyporności 15 000 ton, 3 krążowników o wyporności 10 000 ton oraz licznych mniejszych jednostek. Koszt realizacji tego planu był jednak niemożliwy do udźwignięcia dla hiszpańskiej gospodarki. W 1905 roku przedstawiono kolejny plan, zakładający budowę ośmiu pancerników o wyporności 14 000 ton oraz licznych mniejszych jednostek, w tym torpedowców i okrętów podwodnych. Również i ta koncepcja upadła z powodów finansowych.

    Dopiero w 1907 roku, po zmianie władzy i objęciu teki premiera przez Antonio Maura udało się stworzyć koncepcję odbudowy floty, która miała szansę powodzenia. Nowy plan zakładał budowę trzech pancerników o wyporności 15 000 ton oraz kilkunastu niszczycieli, torpedowców i innych mniejszych jednostek. Oficjalnie plan zatwierdzono 7 stycznia 1908 roku.

    Jeden z hiszpańskich pancerników España
    Jeden z hiszpańskich pancerników España

    Paradoksalnie, przedłużające się prace nad koncepcją modernizacji floty pozwoliły Hiszpanom przeczekać okres gwałtownego rozwoju technologicznego flot z początku XX wieku (zwłaszcza związanego z skutkami Bitwy pod Cuszimą i pojawieniem się HMS Dreadnoughta). Tym samym nowe pancerniki mogły powstać według aktualnych założeń technologicznych.

    Kontraktem na budowę pancerników zainteresowały się cztery stocznie i konsorcja – włoska Gio. Ansaldo & C., francuska Schneider-Creusot, hiszpańska Sociedad Española de Construcción Naval (SECN) oraz konsorcjum stworzone przez grupę hiszpańskich przemysłowców, wspieranych przez Palmers Shipbuilding and Iron Company i William Beardmore and Company.

    Powstało kilka koncepcji rozmieszczenia uzbrojenia okrętów. Ostatecznie wybrano plany będące połączeniem koncepcji stoczni Gio. Ansaldo & C. i SECN. Zakładała ona, że pancerniki uzbrojone będą w osiem dział kalibru 305 mm umieszczonych w czterech wieżach, po dwie na dziobie i na rufie, przy czym wewnętrzne wieże znajdowały się po przekątnej, z boku kadłuba. Układ taki teoretycznie zapewniał szeroki kąt ostrzału, ale w praktyce, zewnętrzne wieże blokowały pole ostrzału wewnętrznym wieżom. Oficjalnie budowę nowych pancerników zlecono 14 kwietnia 1909 roku.

    Jeden z hiszpańskich pancerników España
    Jeden z hiszpańskich pancerników España

    Pancerniki typu España

    Budowę okrętów zlecono stoczni Sociedad Española de Construcción Naval w El Ferrol. Stepkę pod pierwszy okręt – España, położono 6 grudnia 1909 roku, wodowanie miało miejsce 5 lutego 1912 roku, a do służby okręt wszedł 23 października 1913 roku. Stępkę pod drugi z pancerników – Alfonso XIII, położono 23 lutego 1910 roku, wodowanie miało miejsce 7 maja 1913 roku, a do służby okręt wszedł 16 sierpnia 1915 roku. Prace nad trzecim okrętem, Jaime I rozpoczęto 5 lutego 1912 roku, wodowanie miało miejsce 21 września 1914 roku, ale do służby okręt wszedł dopiero 20 grudnia 1921 roku.

    O ile budowa pierwszego z pancerników przebiegała sprawnie, prace nad kolejnymi okrętami były spowolnione z powodu wybuchu I wojny światowej. Winnym opóźnienia była brytyjska firma Armstrong Whitworth, odpowiedzialna za dostarczenie dział artylerii głównej.

    Hiszpański pancernik España w 1913 roku
    Hiszpański pancernik España w 1913 roku

    Pancerniki typu España miały 140 m długości i wyporność 15 700 ton. Niewielka długość kadłuba podyktowana była wielkością suchych doków w Hiszpanii. Władze nie dysponowały bowiem funduszami na rozbudowę infrastruktury, przez co pancerniki musiały być dostosowane do istniejących już doków. Napęd okrętów stanowiły ctery turbiny parowe Parsonsa o mocy 15 500 KM, zapewniające prędkość maksymalną 19,5 węzła (w trakcie prób udało się osiągnąć prędkość 20 węzłów) oraz zasięg 9300 km przy prędkości 10 węzłów.

    Z przyczyn finansowych, opancerzenie okrętów ograniczono tak, aby utrzymać wyporność około 15 000 ton. Tym samym pancerz burtowy miał grubość zaledwie 203 mm w pasie burtowym i 102 mm w pozostałych miejscach. Pancerz kazamat miał 152 mm grubości, a wieże i mostek chronione były pancerzem o grubości 254 mm. Opancerzenie wykonano z stali Kruppa.

    Hiszpański pancernik España w 1923 roku
    Hiszpański pancernik España w 1923 roku

    Uzbrojenie pancerników składało się z ośmiu armat kalibru 305 mm umieszczonych po dwie w czterech wieżach, oraz 20 dział kalibru 102 mm w kazamatach i kilku lżejszych działek i karabinów maszynowych wykorzystywanych jako obrona przeciwlotnicza. Załogę okrętów stanowiło 854 oficerów i marynarzy.

    Eksploatacja

    Tylko pancernik España ukończono przed wybuchem I wojny światowej. Z racji tego, że Hiszpania pozostała neutralna, okręt brał udział jedynie w regularnych patrolach i treningach. Po wojnie wszystkie trzy pancerniki uczestniczyły w inwazji na Republikę Rifu w północnej Afryce, gdzie wspierały operacje lądowe. 26 sierpnia 1923 roku pancernik España wpadł na skały w pobliżu miasta Melilla. Mimo podjętych prób uwolnienia okrętu, pancernik ostatecznie przełamał się i zatonął.

    Hiszpański pancernik España (ex. Alfonso XIII) w 1937 roku
    Hiszpański pancernik España (ex. Alfonso XIII) w 1937 roku

    Pozostałe pancerniki kontynuowały służbę, jednak coraz częściej pojawiały się propozycje modernizacji obu okrętów, które w latach 30. prezentowały już niewielkie możliwości bojowe. Ostatecznie żadnej modernizacji nie przeprowadzono, głównie z powodów finansowych. W kwietniu 1931 roku, w związku z zmianami politycznymi w kraju, zmienioną nazwę pancernika Alfonso XIII na España.

    Wraz z wybuchem wojny domowej w Hiszpanii, pozostające w służbie pancerniki znalazły się po przeciwnych stronach konfliktu. España została przejęta przez nacjonalistów generała Franco, natomiast Jaime I pływał pod banderą republikanów. Okręty nie stoczyły ze sobą żadnego pojedynku, ale w toku działań wojennych brały czynny udział w ostrzeliwaniu oddziałów walczących na lądzie. 30 kwietnia 1937 roku pancernik España wpadł jednak na minę (notabene położoną przez nacjonalistów) i zatonął – śmierć poniosło pięciu marynarzy.

    Pancernik Jaime I przetrwał nieco dłużej, ponieważ 21 maja 1937 roku został zaatakowany przez nacjonalistyczne lotnictwo i nieznacznie uszkodzony. Naprawy miały zostać usunięte w suchym doku w Kartagenie, jednak 17 czerwca doszło do eksplozji wywnętrz okrętu, która doprowadziła do jego zniszczenia. Przyczyny eksplozji nie są znane, jednak nie wykluczone, że był to akt sabotażu. Okręt został oficjalnie skreślony z listy floty dopiero 3 lipca 1939 roku, a w 1941 roku zezłomowano go.

    Hiszpański pancernik Jaime I w 1937 roku
    Hiszpański pancernik Jaime I w 1937 roku

    O ile same pancerniki zakończyły swój żywot w 1937 roku, ich artyleria główna została w większości odzyskana i wykorzystana do budowy stanowisk artylerii nadbrzeżnej. Działa wykorzystywano do lat 80. i 90. Do naszych czasów przetrwała jedna z baterii niedaleko miejscowości Tarifa (składająca się z wieży dziobowej pancernika Jaime I). Pozostałe działa wykorzystywano pojedynczo w innych rejonach Hiszpanii.

    Podsumowanie

    Utrata większości okrętów wojennych podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej całkowicie wyeliminowała Hiszpanię z rywalizacji w budowie okrętów wojennych, która miała miejsce na początku XX wieku. Zbudowane ostatecznie pancerniki typu España były wyjątkowo małe jak na okręty tej klasy, słabo opancerzone, oraz ogólnie mało nowoczesne, ponieważ w momencie wejścia do służby ustępowały nowszym pancernikom określanym jako super dreadnoughty.

    W 1913 roku pojawił się pomysł budowy kolejnych pancerników określanych jako typ Reina Victoria Eugenia. Okręty miały być uzbrojone w osiem dział kalibru 343 mm i 20 dział kalibru 152 mm. Wyporność miała wynosić 21 000 ton, a prędkość maksymalna miała wynosić 21 węzłów. Prac nad okrętami nie rozpoczęto, ponieważ wymagały one udziału brytyjskich firm, które po wybuchu I wojny światowej musiały skupić się na potrzebach Royal Navy. Po wojnie to pomysłu nie powrócono, ponieważ jego koszty były zbyt duże dla hiszpańskiej gospodarki. Zamiast tego, w latach 30. podejmowano próby modernizacji pancerników typu España, jednak ostatecznie z nich zrezygnowano.

    Dziobowa wieża pancernika Jaime I wykorzystywana jako stanowisko artyleryjskie niedaleko Tarify (fot. Luís Bonifácio)
    Dziobowa wieża pancernika Jaime I wykorzystywana jako stanowisko artyleryjskie niedaleko Tarify (fot. Luís Bonifácio)

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleAustralijski myśliwiec CAC Boomerang
    Next Article Niesamowity hotel Château Frontenac
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Pancerniki typu Iowa

    29 stycznia 202323 Mins Read

    Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    24 stycznia 20235 Mins Read

    USS Arizona – największa ofiara ataku na Pearl Harbor

    17 stycznia 20236 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    31 stycznia 20230

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    Czołgi FV4201 Chieftain w momencie wejścia do służby uznawane były za najpotężniejsze czołgi podstawowe na…

    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    30 stycznia 20230

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    Zbudowany w 1884 roku lodołamacz rzeczny Kuna jest najstarszą wciąż pływającą jednostką tego typu na…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    6.3
    8 lutego 2023

    Tajniacy – recenzja

    7 lutego 2023

    Katastrofa przy Przylądku Honda – pogrom niszczycieli (1923)

    6 lutego 2023

    Blohm & Voss Ha 137 – zapomniany rywal Sztukasa

    5 lutego 2023

    Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

    4 lutego 2023

    USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 maja 20190

    „Zatopiona dzwonnica” w Kalazinie

    Obok miasta Kalazin, w obwodzie twerskim w Rosji znajduje się utworzone w 1939 roku jezioro…

    Biznes
    10 czerwca 20210

    Jak inwestować w Bitcoin w 2021 roku?

    Specjaliści twierdzą, że Bitcoin wciąż ma przed sobą obiecujące perspektywy. Nie ma jednak jednoznacznej odpowiedzi,…

    Militaria
    12 września 20140

    Wojsko Polskie – zdjęcia cz.1

    W ostatnim czasie wiele się mówi o Wojsku Polskim i jego możliwościach w kontekście wydarzeń…

    Artykuły
    9 kwietnia 20221

    Obiekt 279 – UFO-tank

    Radziecki czołg ciężki Obiekt 279 jest jednym z najbardziej niecodziennych pojazdów pancernych jakie kiedykolwiek zbudowano.…

    Fotografia
    10 listopada 20165

    Leica Rifle Camera na sprzedaż

    Na aukcji sprzętu fotograficznego 30th WestLicht, która odbędzie się 19 listopada wystawione zostaną dwa bardzo…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.