Żaden komputer nie może funkcjonować bez pamięci – zarówno przestrzeni dyskowej, na której przechowywane są dane jak i pamięci operacyjnej, odpowiedzialnej za bieżące funkcjonowanie urządzenia, czyli RAM (pol. pamięć o dostępie swobodnym, ang. random-access memory). Jej historia sięga końca lat 40.
Historia RAM-u
W latach 40. gdy pierwsze komputery albo raczej maszyny obliczeniowe zaczęły zyskiwać popularność, podstawowym systemem pamięci była pamięć bębnowej. Był to cylinder pokryty zapisywalnym materiałem ferromagnetycznym, który służył do przechowywania niewielkich ilości danych. W 1947 roku Freddie Williams i Tom Kilburn opracowali tzw. Williams Tube, była to pierwsza pamięć elektroniczna z swobodnym dostępem.
Składała się ona z kineskopu z metalową siatką na której „kropki danych” były ładowane elektrycznie, a następnie odczytywane (w bardzo uproszczony sposób). Urządzenie wykorzystano w kilku pierwszych komputerach. Dysponowało ono pamięcią do 1000 bitów. W 1953 roku do użytku weszła kolejna forma pamięci – tzw. pamięć ferrytowa. Zastosowaną ją po raz pierwszy w komputerze Whirlwind, a jej różne wersje wykorzystywano do 1975 roku.
Lata 60. przyniosły rewolucję w rozwoju komputerów, której częścią było pojawienie się pamięci statycznej (SRAM – ang. static random access memory) w 1963 roku. Jej twórcą był Robert H. Norman. Do powszechnego użytku weszła ona w 1965 roku. Do działania wymagała ona stałego zasilania. Kilka lat później do użytku weszła pamięć dynamiczna (DRAM ang. dynamic random-access memory), która wymagała już jedynie odświeżania z powodu rozładowywania się kondensatorów.
Kolejnym punktem przełomowym był początek lat 90. kiedy to do użytku weszła pamięć DDR SDRAM (ang. double data rate synchronous dynamic random-access memor). W tym rodzaju pamięci dane są przesyłane i odbierane równolegle, co znacząco zwiększa przepustowość pamięci i ogólnie wydajność pracy komputera. Kolejne wersje tej pamięci (DDR2, DDR3 i DDR4) są używane cały czas i rozwijane.
Do czego służy pamięć RAM?
W telegraficznym skrócie, pamięć RAM służy do przechowywania danych odczytanych z dysków, które aktualnie wykorzystujemy do pracy na komputerze (pod hasłem „praca” kryje się zarówno obróbka danych jak i np. granie w gry komputerowe).
Im więcej RAM-u, tym nasz komputer będzie wydajniejszy. Nie oznacza to jednak, że wystarczy dokładać kolejne kości pamięci, aby zwiększyć możliwości komputera. Musimy po pierwsze wykorzystywać pamięć zgodną z naszą płytą główną. Istotne jest też to, żeby zarówno nasz komputer jak i jego oprogramowanie było w stanie wykorzystywać tak duże ilości RAM-u.
Warto też pamięć o tym, że nasze komputery mogą wykorzystywać wielokanałowe pamięci, co dodatkowo zwiększa wydajność. W tym przypadku dwie kości o pojemności 8 GB będą wydajniejsze niż jedna pamięć RAM 16 GB. Istotne jest też wybranie pamięci o odpowiednim do naszych potrzeb taktowaniu – im wyższe, tym lepiej, ponieważ pamięc o wyższym taktowaniu zapewnia też często najmniejsze opóźnienia w dostępie do danych.
Standardowo współczesne komputery wykorzystywane do pracy biurowej zadowoloną się pamięcią o pojemności do około 12 do16 GB (chociaż pamięć RAM 8 GB też będzie wystarczająca). Jeśli chcemy pograć, to 16 GB pamięci to podstawa. Do pracy związanej z obróbką zdjęć lub filmów albo innych danych, to 32 a nawet 64 GB to wymóg.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniej pamięci RAM, jej ilości oraz parametrów jest kluczowe, jeśli zależy nam na jak największej wydajności naszego komputera. Niestety koszt dobrego RAM-u DDR4 jest bardzo wysoki, więc czasami trzeba będzie się cofnąć do pamięci DDR 3, które cały czas pozostają w sprzedaży.