Palmanova – przepiękne miasteczko w twierdzy

Pod koniec XVI wieku w północno-wschodnich Włoszech Republika Wenecka rozpoczęła budowę olbrzymiej twierdzy i miasta Palmanova, które miało ochraniać te rejony przed najazdem wojsk Osmańskich. Prace nad twierdzą prowadzono aż do początku XIX wieku.

Zlokalizowane w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Udine miasto Palmanova miało być nie tylko potężną i nowoczesną twierdzą, ale również miastem idealnym. Każdy fragment twierdzy i znajdujących się w jej wnętrzu zabudowań był dokładnie zaprojektowany. Również pierwsi mieszkańcy miasta byli uważnie dobierani z pośród najbogatszych i najbardziej znamienitych rodów Weneckich. Oficjalnie miasto utworzono 7 października 1593 roku, ale budowę twierdzy kontynuowano przez kolejnych kilkaset lat.

Projekt twierdzy na planie dziewięcioramiennej gwiazdy, przypominającej kształtem płatek śniegu stworzył Vincenzo Scamozzi. Budowa pierwszej części fortecy – murów wewnętrznych trwała 30 lat. Po zakończeniu prac przystąpiono do rozbudowy zabudowań miejskich. Kolejny etap prac, czyli budowę zewnętrznego pierścienia umocnień rozpoczęto w 1658 roku i zakończono w 1690 roku.

Na początku XIX wieku, gdy twierdza została przejęta (bez walk) przez wojska Napoleona, przystąpiono do przebudowy zewnętrznych umocnień z uwzględnieniem ówczesnych doświadczeń w budowie fortyfikacji. Prace prowadzono w latach 1806-1813. To właśnie wówczas twierdza uzyskała znany nam współcześnie wygląd.

Ostatecznie w skład umocnień twierdzy Palmanova weszło 7 km murów wewnętrznych otoczonych 9 rewelinami (umocnienie na planie trójkąta), 9 bastionami, 9 lunetami (umocnienia z wałów ziemnych) i 18 kawalierami (nadszańce). Do wnętrza twierdzy prowadziły trzy chronione i umocnione bramy, a poszczególne ramiona twierdzy mogły się wzajemnie osłaniać podczas walk.

Samo wewnętrzne miasto zbudowano z uwzględnieniem kształtu twierdzy. Centralną częścią Palmanovy jest Piazza Grande o powierzchnie 30 000 m², wokół którego rozmieszczono najważniejsze budynki i urzędy. Każda z głównych ulic w mieście ma 14 m szerokości, dzięki czemu poruszanie się po ulicach było łatwiejsze (szerokie ulice ułatwiały przemieszczenie wojsk oraz organizowanie obrony gdyby wróg wdarł się do twierdzy. Całe miasto ma powierzchnię 13,32 km². Ilość mieszkańców wynosi natomiast około 5 400.

Jednym z najważniejszych zabytków w mieście jest katedra znajdująca się przy Piazza Grande na przeciwko ratusza. Jej budowę rozpoczęto w 1603 roku i zakończono w 1636 roku. Nie wiadomo kto dokładnie ją zaprojektował, ale najczęściej wymienia się dwóch architektów – Vincenzo Scamozzi i Baldassare Longhena. Co ciekawe, dzwonnicę ukończono dopiero w 1776 roku, a rok później oficjalnie katedrę poświęcono.

Twierdza nigdy nie była oblegana, przez co zachowała się w bardzo dobrym stanie. Nie można jednak przez to ocenić jej skuteczności. Obecnie miasto uznawane jest za jeden z najlepszych przykładów renesansowych umocnień oraz za jedną z największych atrakcji turystycznych tej części Włoch. Żeby w pełni zobaczyć miasto, trzeba jednak spojrzeć na nie z powietrza, ponieważ tylko z tej perspektywy widać jego idealny kształt.

Źródło zdjęć: depositphotos.com