NS Otto Hahn – niemiecki statek o napędzie atomowym

Napęd atomowy w statkach cywilnych nigdy nie zyskał popularności. Nie licząc atomowych lodołamaczy, zbudowano tylko cztery cywilne jednostki z takim napędem. Jedną z nich był niemiecki frachtowiec NS Otto Hahn.

Pomysł budowy jednostki zrodził się na początku lat 60. w RFN. Niemcy chcieli przede wszystkim ocenić sensowność zastosowania takiego napędu w statku cywilnym, oraz przeprowadzić badania przy użyciu reaktora atomowego. Zamówienie na taką jednostkę złożono 27 listopada 1962 roku w stoczni Howaldtswerke Deutsche Werft AG w Kilonii.

Stępkę położono 31 sierpnia 1963 roku, wodowanie miało miejsce 13 czerwca 1964 roku, a ukończenie wszystkich prac dopiero 1 października 1968 roku. Do służby statek nazwany NS Otto Hahn (na cześć niemieckiego chemika i noblisty Otto Hahna, który prowadził prace nad rozszczepieniem jądra atomu) wszedł 11 października 1968 roku. Jego pierwszym dowódcą został Heinrich Lehmann-Willenbrock, niemiecki as u-bootów (dowodził m.in. U-96) z czasów II wojny światowej (zatopił 24 statki o łącznym tonażu 170 237 GRT, 3 kolejne uszkodził, a łącznie na pokładach tych jednostek zginęło 1272 osób).

Statek miał 172 m długości oraz wyporność 16 870 GRT. Napęd stanowił jeden reaktor atomowy o mocy 38 MW, zapewniający prędkość maksymalną 15-17 węzłów. Kadłub podzielony był przez 14 wodoszczelnych grodzi, a ładowania składała się z 6 przedziałów. Załoga statku liczyła 63 osoby, oraz 35 naukowców.

Otto Hahn ze względu na swój nietypowy napęd musiał uzyskiwać specjalne zgody na każde wejście do portu. W związku z tym jego eksploatacja była trudna i wiązała się z dużą ilością działań administracyjnych. Statek nie mógł np. korzystać z kanału Panamskiego i Sueskiego, w związku z tym najczęściej odwiedzał porty u wybrzeży Afryki, przewożąc najczęściej rudy.

Mimo połączenia roli jednostki badawczej i frachtowca, w 1979 roku podjęto decyzję o wycofaniu statku z eksploatacji, głównie z powodu kosztów. Wyniki przeprowadzonych badań wskazywały, że o ile sam napęd zapewnia wiele zalet, koszty eksploatacji, potrzeba zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanej załogi oraz kwestie przepisów morskich uniemożliwiały normalne funkcjonowanie statku. W trakcie swojej kariery, NS Otto Hahn przepłynął 650 000 mil morskich (ok. 1 200 000 km) i zawinął do 33 portów w 22 krajach. Dwukrotnie wymieniono w nim paliwo w reaktorze.

Po wycofaniu z służby, podjęto decyzję o przebudowie statku i usunięciu reaktora atomowego. W jego miejsce zainstalowano tradycyjny silnik diesla. Po przebudowie, w 1983 roku zmieniono jego nazwę na MS Trophy i przywrócono do służby w roli tradycyjnego frachtowca przystosowanego m.in. do transportu kontenerów. W kolejnych latach jego nazwę zmieniono jeszcze na Norasia Susan, Norasia Helga, Hua Kang He, Anais, Tail i ostatecznie w 1999 roku na Madre. Zmiany nazw wiązały się również z zmianą właściciela statku.

Po wielu latach służby, we 2009 roku dawny statek o napędzie atomowym trafił do stoczni złomowej w Alang, gdzie został zezłomowany. Zachowano jedynie jego komin, który znajduje się obecnie w muzeum Bremerhaven.