Moskwicz 400/401 – pierwszy Moskwicz

Początki fabryki Moskwicz sięgają 1930 roku i utworzonych wówczas Moskiewskich Zakładów Montażu Samochodów nr 1 im. Komunistycznej Międzynarodówki Młodzieży. Pierwszym samochodem, który otrzymał nazwę Moskwicz, był Moskwicz 400-420 produkowany od 1946 roku.

Zakłady MZMS specjalizowały się przed wojną w montażu samochodów produkowanych w oparciu o projekty Forda, a później GAZa. Pierwszym autorskim projektem samochodu stworzonego w tych zakładach i wprowadzonym do produkcji był KIM-10 z 1940 roku. Wybuch II wojny światowej i ogólnie negatywna ocena pojazdu przez Józefa Stalina sprawiły jednak, że w 1941 roku przerwano jego produkcję.

Sama wojna również doprowadziła do przerwania produkcji samochodów osobowych w Moskwie. Powrócono do niej dopiero pod koniec wojny, kiedy sytuacja na froncie umożliwiła zmniejszenie produkcji wojennej. Radzieccy konstruktorzy postanowili wówczas zaprojektować nowy, mały samochód osobowy oparty na konstrukcji i koncepcji Opla Kadetta K38. Co istotne, Rosjanie opracowali samochód bez dostępu do planów Opla, a jedynie korzystając z wiedzy wywiezionych do ZSRR niemieckich inżynierów.

Opracowano dwa pojazdy. Pierwszym był KIM-10-52 będący rozwinięciem przedwojennego KIM-10, ale z nadwoziem skopiowanym z Opla, a drugim był Moskwicz 400-420, będący w praktyce nielicencyjną kopią Opla. Ostatecznie Stalin wybrał Moskwicza do dalszego rozwoju i produkcji. Pierwszy egzemplarz seryjny samochodu zjechał z taśmy produkcyjnej zakładów MZMA (pol. Moskiewska Fabryka Samochodów Małolitrażowych) 4 grudnia 1946 roku.

Auto miało 3,8 m długości i masę 855 kg. Napęd stanowił czterocylindrowy silnik M-400 o mocy 23 KM i pojemności 1 litra. Zapewniał on prędkość maksymalną 90 km/h i zużycie paliwa na poziomie 8 l/100 km. Zastosowano czterodrzwiowe nadwozie z niewielkim bagażnikiem do którego dostęp możliwy był tylko z wnętrza auta. Standardowo, zapasowe koło umieszczono z tyłu na zewnątrz nadwozia.

Samochód kosztował 9000 rubli, dzięki czemu był jednym z tańszych na rynku w okresie powojennym. Szybko zyskał popularność wśród Rosjan, głównie dzięki swoim możliwościom poruszania się po tragicznych wręcz radzieckich drogach, ogólnej niezawodności. Potwierdzeniem udanej konstrukcji był fakt, że do 1954 roku samochód ten produkowano bez większych zmian. Wprowadzona do produkcji w 1954 roku wersja 401-420 różniła się natomiast… silnikiem o mocy 26 KM.

Ostatecznie do 1956 roku, kiedy to przerwano produkcję tych samochodów, zbudowano 247 439 Moskwiczów 400 i 401 w dwóch podstawowych wersjach – sedan i kabriolet, oraz kilka prototypowych furgonetek i pojazdów pod specjalną zabudowę. Popyta na te pojazdy był tak duży, że chętni musieli czekać w kolejkach, aż samochody zostaną wyprodukowane. Kilka tysięcy egzemplarzy trafiło na eksport, głównie do Finlandii, Polski, Albanii oraz Chin. Następcą modeli 400 i 401 był Moskwicz 402 z 1956 roku.

Wśród wersji specjalistycznych znalazły się pojazdy dla wojska, agregaty lotniskowe, ambulanse, furgonetki i wiele więcej.