Londyński brutalizm – Balfron Tower, Trellick Tower i Glenkerry House

W Londynie znaleźć można wiele ciekawych budynków w różnych stylach architektonicznych. Nawet kojarzące się bardziej z Europą Wschodnią brutalistyczne budynki mieszkalne. Najsłynniejszymi z nich są Balfron Tower, Trellick Tower i Glenkerry House, zaprojektowane przez architekta Ernő Goldfingera.

Balfron Tower

Pierwszym brutalistycznym budynkiem, który zapisał się w historii londyńskiej architektury jest Balfron Tower. Projekt 26-piętrowego wieżowca stworzył Ernő Goldfinger, urodzony 11 września 1902 roku na Węgrzech architekt i projektant. W latach 30. wyemigrował do Wielkiej Brytanii (wcześniej spędzając kilka lat w Paryżu).

Balfron Tower (fot. Sebastian F.)

W 1963 roku Goldfinger zaprojektował jeden z swoich najważniejszych budynków – Balfron Tower. Brutalistyczny wieżowiec miał być kwintesencją nowoczesnego budownictwa mieszkaniowego (rodem z państw Bloku Wschodniego). Budowę wieżowca rozpoczęto w 1965 roku w dzielnicy Poplar, niedaleko centrum Londynu.

Prace zakończono w 1967 roku. Balfron Tower ma 84 m wysokości (26 pięter) i mieści 146 mieszkań (w tym 10 apartamentów). Windy umieszczone w dodatkowym szybie zbudowanym obok głównego budynku zatrzymują się na co trzecim piętrze. Aby dojść do mieszkań, trzeba przejść przez jeden z 8 korytarzy zawieszonych między wieżą a głównym budynkiem. W wieży z windami umieszczono również pomieszczenia techniczne, pralnie i zsypy śmieci.

Balfron Tower (fot. Graeme Maclean)

W latach 1967-1970 tuż obok Balfron Tower zbudowano dodatkowy blok – Carradale House o wysokości 37 metrów (11 pięter) i mieszczący 88 mieszkań. Oba budynki tworzą jeden kompleks mieszkalny i mają podobną konstrukcję.

Podobnie jak większość brutalistycznych bloków mieszkalnych, początkowo Balfron Tower zdobył sporą popularność, która przerodziła się później raczej w niechęć do jego betonowego stylu. Aby uchronić budynek przed zburzeniem, wpisano go jednak na brytyjską listę zabytków. Po zmianach właściciela, w 2015 roku rozpoczęto renowację Balfron Tower, poprzedzoną wyprowadzką wszystkich mieszkańców.

Trellick Tower

W 1966 roku rozpoczęto prace nad kolejnym brutalistycznym wieżowcem Goldfingera – Trellick Tower. Budowę tego 98-metrowego (120 m licząc z masztem) wieżowca (32 piętra) rozpoczęto w 1966 roku w dzielnicy Kensal Town w Londynie i zakończono w 1972 roku.

Trellick Tower (fot. Steve Cadman)

Budynek jest bardzo podobny do Balfron Tower i również posiada wieżę techniczną, w której umieszczono wszystkie potrzebne do funkcjonowania budynku instalacje. W części mieszkalnej znajduje się aż 217 mieszkań. Więżę techniczną z głównym budynkiem łączy 10 korytarzy, umieszczonych co 3 piętra.

Już w trakcie budowy Trellick Tower, władze Londynu straciły zainteresowanie wysokościowcami, uznając, że tego typu budynki generują zbyt wiele problemów społecznych. Trellick Tower był tego idealnym przykładem ponieważ do 1984 roku był sceną wielu aktów przemocy. Dopiero po 8 października 1984 roku mieszkańcy wymusili na właścicielu budynku wprowadzenie nowych zasad bezpieczeństwa, które pomogły zwalczyć przemoc. Obecnie budynek wymaga remontu, ponieważ jego zewnętrzna fasada jest w coraz gorszym stanie.

Glenkerry House

W latach 70. Ernő Goldfinger zbudował jeszcze jeden brutalistyczny blok, mniejszy od pozostałych – Glenkerry House. 14-piętrowy budynek mieści 79 mieszkań, w tym 4 apartamenty i powstał w dzielnicy Poplar w Londynie.

Budynek jest bardzo podobny do pozostałych projektów Goldfingera, ale znacznie od nich mniejszy. Zarządza nim od 1979 roku spółdzielnia mieszkaniowa.

Glenkerry House (fot. Graeme Maclean)