Lekkie japońskie bombowce Mitsubishi Ki-30 i Kawasaki Ki-32

Zaprojektowany w 1937 roku lekki bombowiec Kawasaki Ki-32 był maszyną konkurencją dla Mitsubishi Ki-30. Chociaż formalnie przegrał rywalizację z nim i został uznany za gorszą konstrukcję, skierowano go do produkcji seryjnej, która okazała się wyższa niż Ki-30.

W 1936 roku Japońska Armia rozpoczęła poszukiwania następcy wysłużonych lekkich bombowców Kawasaki Ki-3. Opracowanie odpowiedniej maszyny zlecono równolegle wytwórniom Mitsubishi i Kawasaki. Obie wytwórnie zaprojektowały bardzo podobne maszyny różniące się zastosowanym napędem. Pierwszy w powietrze wzbił się prototyp bombowca Mitsubishi Ki-30, co miało miejsce 28 lutego 1937 roku. Prototyp Kawasaki Ki-32 został oblatany w marcu 1937 roku.

Próby porównawcze obu maszyn wykazały, że Ki-30 spisuje się lepiej w powietrzu i dysponuje lepszymi osiągami. Kolejną zaletą był bardziej sprawdzony silnik Nakajima Ha-5. Początkowo rozważano zainstalowanie chowanego podwozia, ale próby w tunelu aerodynamicznym wykazały, że wzrost osiągów niwelowany jest przez wzrost masy mechanizmu chowania podwozia. Prowadzone równolegle testy Ki-32 wykazały, że zainstalowany w samolocie silnik Kawasaki Ha-9 ma problemy z chłodzeniem, których wyeliminowanie wymaga dalszych prób.

W związku z tym podjęto decyzję o skierowaniu do produkcji bardziej dopracowanego Mitsubishi Ki-30, kontynuując równocześnie prace nad Kawasaki Ki-32. Chociaż po wyeliminowaniu problemów z chłodzeniem, samolot dalej sprawiał problemy, uznano, że z racji dużego zapotrzebowania na samoloty tego typu, Ki-32 również powinien trafić do produkcji.

Ostatecznie do 1941 roku wyprodukowano 704 Ki-30 i aż 854 Ki-32. Maszyny trafiły do kilku eskadr, które brały udział w walkach w Chinach, oraz w działaniach przeciwko wojskom radzieckim. Piloci chwalili obie maszyny, jednak zwracali uwagę na problemy z silnikiem w Ki-32. Oba bombowce wykorzystywano do początku 1942 roku, kiedy to uznano je za przestarzałe i przeniesiono do zadań pomocniczych, a później szkoleniowych.

Część Ki-32 przekazano siłom powietrznym Mandżukuo, gdzie zastąpiły całkowicie przestarzałe samoloty Kawasaki Army Type 88, używane w roli bombowca. Partię kilkudziesięciu Ki-30 przekazano natomiast Tajlandii. Zarówno Ki-30 i Ki-32 nie odegrały większej roli podczas II wojny światowej, jednak w początkowym etapie działań wojennych były podstawowymi lekkimi bombowcami Japońskiej Armii.

Mitsubishi Ki-30 miał 10,35 m długości i 14,55 m rozpiętości skrzydeł, a jego maksymalna masa startowa wynosiła 3320 kg. Napęd stanowił czternastocylindrowy silnik gwiazdowy Nakajima Ha5-Kai o mocy 950 KM, zapewniający prędkość maksymalną 423 km/h i przelotową 380 km/h, a zasięg wynosił 1700 km. Uzbrojenie składało się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,7 mm – jeden służył do samoobrony. Ładunek bomb wynosił 400 kg.

Kawasaki Ki-32 miał 11,65 m długości i 15 m rozpiętości skrzydeł, a jego maksymalna masa startowa wynosiła 3760 kg. Napęd stanowił dwunastocylindrowy silnik rzędowy Kawasaki Ha-9-IIb o mocy 850 KM, zapewniający prędkość maksymalną 423 km/h i przelotową 300 km/h, a zasięg wynosił 1965 km. Uzbrojenie składało się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,7 mm – jeden służył do samoobrony. Ładunek bomb wynosił 450 kg.