Lech – pierwszy polski sterowiec

Krótko po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, w Polsce zaczęto formować Wojska Aeronautyczne. Formacja ta wykorzystywała balony obserwacyjne i zaporowe, ale w 1922 roku wprowadzono do służby pierwszy w polskiej historii sterowiec – Lech.

Formowanie Wojsk Aeronautycznych rozpoczęło się już w 1918 roku wraz z zajęciem w Poznaniu hali sterowcowej, w której odnaleziono niemieckie balony obserwacyjne i butle z wodorem, a także wyciągarki potrzebne do obsługi balonów. Początkowo korzystano jedynie ze zdobycznego sprzętu, przy czym tylko w Poznaniu zdobyto użyteczne wyposażenie. Inne hale sterowcowe na terytorium Polski zostały przed przejęciem opróżnione.

W 1920 roku Polska Misja Zakupowa we Francji kupiła z demobilu francuski sterowiec Zodiac VZ-11 o nazwie własnej Commandant Coutelle. Jednostka ta należała do liczącego 63 maszyny typu sterowców patrolowych, przeznaczonych do działań rozpoznawczych i zwalczania okrętów podwodnych na Morzu Śródziemnym. Po I wojnie światowej większość z nich sprzedano do innych krajów.

Był to sterowiec ciśnieniowy o pojemności 3150 m³, długości 50 m i średnicy 12 m. Napęd stanowiły silniki Renault lub Anzani o mocy 80 KM, zapewniające  możliwość przebywania w powietrzu przez 10 godzin i lot z prędkością 80 km/h, a także zasięg 800 km. Załoga składała się z 7-8 osób, a ewentualne uzbrojenie z ładunku bomb o masie 320 kg.

Sterowiec trafił do Polskie na początku 1921 roku – przywieziono go w skrzyniach do Gdańska, a następnie przetransportowano do Torunia, gdzie zmontowano go tamtejszej hali sterowcowej. Zmontowano go prawdopodobnie w marcu 1922 roku (źródła niejednoznacznie wskazują czy nastąpiło to w 1921 czy 1922 roku). Pracami nad montażem kierował Zbigniew Burzyński. Jednostka otrzymała nazwę własną Lech.

Sterowiec wszedł do służby na pewno w 1922 roku i pozostawał w eksploatacji do 1928 roku. Ostatni lot odbył 2 marca tego roku. Przez większość służby sterowiec latał wokół Torunia oraz czasami do Warszawy, gdzie znajdowała się również hala sterowcowa, odpowiednia do jego ewentualnego przechowania.

Po zakończeniu służby, sterowiec rozebrano – metalowe elementy zezłomowano, a poszycie wykorzystano do budowy namiotów. Kolejny sterowiec w Polsce pojawił się dopiero w latach 90.