Laptopy są obecnie jednymi z popularniejszych rodzajów komputerów. Poręczne, mieszczą się w torbie i dysponują takimi samymi możliwościami jak komputery stacjonarne. Ich historia zaczęła się na przełomie lat 70. i 80. i w ciągu kilku lat przerodziły się z ciężkich i raczej mało mobilnych skrzynek w znane nam współcześnie urządzenia. Komputerów, które walczą o miano pierwszego laptopa jest wiele, a w tym tekście znajdziecie najważniejsze z nich.
Trudne początki
Rozwój mikroprocesorów oraz postępująca miniaturyzacja podzespołów komputerowych sprawiły, że w latach 70. wiele firm rozpoczęło prace nad bardziej poręcznymi, przenośnymi komputerami. Pod tym określeniem kryły się jednak urządzenia, które mieściły się w sporej i stosunkowo ciężkiej walizce. W krótkim czasie powstało kilkanaście różnych komputerów walczących o miano tego pierwszego laptopa.
Jednym z pierwszych przenośnych komputerów był zaprojektowany w 1978 roku Xerox NoteTaker, jednak pozostał on w fazie prototypu (powstało 10 egzemplarzy). Ważył 22 kg, dysponował 7-calowym wyświetlaczem, stacją dyskietek i głośnikami stereo. Jego cena była jednak bardzo wysoka – około 50 000 dolarów (sic!), czyli współcześnie około 188 tys. dolarów.
Xerox NoteTaker z 1978 roku
Kolejnym przykładem może być francuski Portal R2E CCMC z 1980 roku, wyróżniający się całkiem przemyślaną konstrukcją i wagą wynoszącą 12 kg. Wyposażono go w system operacyjny Prologue i 64 KB pamięci. Wyprodukowano jednak tylko kilkaset egzemplarzy.
Za pierwszy udany mobilny komputer (który również nie osiągnął wielkiego sukcesu komercyjnego) uznaje się jednak Osborne 1, zaprojektowany przez Adama Osborna i zaprezentowany 3 kwietnia 1981 roku. Urządzenie posiadało 5-calowy ekran, 64 KB pamięci, dwa czytniki dyskietek 5 1/4 i klawiaturę w układzie QWERTY wraz z klawiaturą numeryczną. Osborne 1 korzystał z systemu operacyjnego CP/M 2.2.
Osborne 1 z 1981 roku
Co istotne, rozmiarami urządzenie przypominało przenośną maszynę do szycia. Przy wadze 11 kg mobilność Osbornea 1 może nie była bardzo duża, ale na pewno lepsza niż wielu wcześniejszych komputerów. Koszt zakupu wynosił 1795 dolarów (współcześnie około 4840 dolarów). Niestety we wrześniu 1983 roku Osborne Computer Company ogłosiła bankructwo. Chociaż podjęto próby ratowania firmy, ostatecznie w 1985 roku wypuszczono ostatni przenośny komputer tej marki.
W kolejnych latach powstało jeszcze kilka podobnych urządzeń, ale nie osiągały one większych sukcesów, głównie z powodu mimo wszystko i tak sporych rozmiarów, wagi i przede wszystkim ceny. Co istotne, nie były to również laptopy w znanej nam obecnie formie, ponieważ aby z nich korzystać (a dokładnie aby widzieć ekran) trzeba je było umieścić na biurku i to dosyć wysoko, ponieważ ekran był nieruchomy.
Pierwsze laptopy
Przełomem okazał się rok 1982, gdy zaprezentowano pierwszego laptopa – Grid Compass 1101 zaprojektowanego przez Billa Moggridge’a. Urządzenie nie tylko było lżejsze, ponieważ ważyło już tylko 5 kg, ale również posiadało znaną nam współcześnie konstrukcję w postaci składanego ekranu (o rozdzielczości 320×240 px). Laptop posiadał 340 KB pamięci oraz własny system operacyjny GRiD-OS. Niestety sporą wadą urządzenia była cena wynosząca około 8150 dolarów (współcześnie około 20 700 dolarów). W związku z tym trafiły one głównie do instytucji rządowych oraz NASA
GRiD Compass 1530 (rozwinięcie modelu 1101) (fot. ProhibitOnions/Wikimedia Commons)
Praktycznie w tym samym czasie gdy powstawał Grid Compass 1101, Barry Wilkinson i Terry Crews z firmy Dulmont opracowali własnego laptopa o nazwie Dulmont Magnum. Wprowadzono go oficjalnie do sprzedaży w Australii 26 września 1983 roku, a w ciągu kilku lat na świecie pojawiły się jego lokalne wersje (w 1983 roku w Japonii powstał Sharp PC-5000, a w 1984 Hewlett-Packard HP 110). Dulmont Magnum pozostawał w sprzedaży do 1986 roku. W toku produkcji (powstało około 11 000 egzemplarzy), systematycznie go unowocześniano. Pierwsza wersja posiadała wyświetlacz 8-wierszowy, a ostatnia już 25-wierszowy.
Dulmont Magnum (fot. Binarysequence/Wikimedia Commons)
Kolejne coraz lżejsze mobilne komputery pojawiały się jeden po drugim, a w 1989 roku zaprezentowany został Macintosh Portable firmy Apple Computer. Chociaż przypominał już współczesne laptopy, dalej był całkiem sporym urządzeniem, w związku z czym nie zyskał większej popularności. Dopiero 21 października 1991 roku Apple zaprezentował swojego pierwszego laptopa – Apple PowerBook, który pozostawał w sprzedaży do 2006 roku (powstało kilkanaście różnych, coraz nowocześniejszych wersji). W tym samym czasie laptopy innych producentów również zaczęły przypominać znane nam współcześnie urządzenia.
PowerBook 100 z 1991 roku (fot. Danamania/Wikimedia Commons)
Z upływem lat laptopy zaczęły zyskiwać nowe możliwości, zwiększające ich funkcjonalność. Stacje dyskietek zastąpiły odtwarzacze płyt, które obecnie w dobie wszechobecnego internetu powoli znikają z laptopów, dzięki czemu te stają się jeszcze mniejsze. Wystarczy spojrzeć na ranking laptopów, aby zobaczyć jak zmieniły się mobilne komputery w porównaniu do urządzeń z lat 80. i 90.
Artykuł powstał przy współpracy z serwisem Videotesty.pl
