Krótka historia mleka w proszku

Mleko w proszku jest jednym z bardziej wszechobecnych produktów spożywczych, chociaż często nie zdajemy sobie z tego sprawy. Proces jego wytwarzania na masową skalę wynaleziono w XIX wieku i od tego czasu stopniowo szukano nowych zastosowań dla tak przygotowanego mleka.

Za twórcę mleka w proszku uznaje się rosyjskiego lekarza Osipa Kriczewskiego, który w 1802 roku stworzył metodę zagęszczania, suszenia i pasteryzacji mleka, pozwalającą na produkcję sproszkowanego mleka. Nie wprowadził jednak swojego produktu do masowej produkcji. Dopiero rosyjski chemik M. Dirchoff w 1832 roku zaprezentował metodę produkcji mleka w proszku na skalę komercyjną.

W 1837 roku William Newton stworzył metodę suszenia mleka w rozgrzanej komorze, natomiast w 1855 roku T.S. Grimwade opatentował metodę masowej produkcji mleka w proszku w oparciu o wcześniejsze rozwiązania. W kolejnych latach dopracowywano proces produkcji i zwiększano wydajność, równocześnie znajdując nowe zastosowania dla mleka w tej formie.

Proces produkcji mleka w proszku polega na odparowaniu wody z mleka. Istotne jest aby wykorzystać pasteryzowane, półtłuste lub odtłuszczone mleko. Na przestrzeni lat stosowano różne metody produkcji, m.in. wylewano mleko na rozgrzaną powierzchnię gdzie następowało odparowanie wody, a zaschnięte mleko zdrapywano, kolejną metodą było rozpylanie mleka w rozgrzanej komorze.

Sam proces (niezależnie od wykorzystanej metody produkcji) doprowadza do wytworzenia proszku, który można dodać do różnych produktów, albo po dodaniu wody potraktować jak zwykłe mleko. W porównaniu do normalnego mleka, poprzez odparowywanie wody z mleka usuwana jest część wartości odżywczych, w związku z czym mleko w proszku nie jest aż tak dobre jak normalne, ale nie jest równocześnie szkodliwe w żaden sposób.

Mleko w proszku stosuje się jako składnik produktów spożywczych, w których potrzebne jest mleko, ale niekoniecznie musi to być naturalne mleko w płynnej postaci. Dodatkowo sproszkowane mleko nie musi być przechowywane w chłodnych warunkach, przez co łatwo się je transportuje i ma dłuższy termin przydatności do spożycia. Tym samym wykorzystuje się je jako prowiant w trakcie ekspedycji, bądź jako część racji żywnościowych, a także w rejonach, gdzie transport płynnego mleka jest niemożliwy (zwłaszcza w Afryce).