SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    • Pancerniki typu Iowa
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Kartaczownica Gatlinga – pierwszy (prawie) karabin maszynowy
    Kartaczownica Gatlinga - pierwszy (prawie) karabin maszynowy
    Kartaczownica Gatlinga - pierwszy (prawie) karabin maszynowy
    Artykuły

    Kartaczownica Gatlinga – pierwszy (prawie) karabin maszynowy

    Michał BanachBy Michał Banach16 stycznia 2019Brak komentarzy5 Mins Read
    W latach 60. XIX wieku za sprawą Richarda Gatlinga powstała jedna z najsłynniejszych i rozbudzających wyobraźnię broni – kartaczownica Gatlinga. Uznaje się ją (nie do końca słusznie) za pierwszą broń maszynową. Przełomowy wynalazek został jednak zapomniany na początku XX wieku i powrócił w zupełnie nowej formie wiele lat później.

    Geneza

    Jedną z największych wad broni strzeleckiej na początku XIX wieku była jej niewielka szybkostrzelność. Najlepsi strzelcy byli w stanie oddać maksymalnie 4 strzały na minutę i to tylko, jeśli mieli szczęście, a broń była w idealnym stanie technicznym. W związku z tym wielu konstruktorów próbowało znaleźć sposób na rozwiązanie tego problemu i zwiększenie szybkostrzelności ówczesnej broni.

    Jednym z przykładów zaprojektowanej wówczas broni były wielolufowe karabiny lub działka strzelające salwami. O ile były one w stanie oddać salwę o dużej sile rażenia, ponowne załadowanie zajmowało bardzo dużo czasu, przez co broń ta wypadała o wiele gorzej od np. armat strzelających kartaczami. Innym rodzajem broni wielostrzałowej były działka z magazynkiem bębnowym, podobnym do stosowanego w rewolwerach.

    Kartaczownica Agera
    Kartaczownica Agera

    Jednym z ciekawszych przykładów takiego uzbrojenia jest kartaczownica Puckle’a z XVIII wieku. Dzięki bębnowemu magazynkowi i korbie, broń ta mogła oddać aż… 9 strzałów na minutę. Warto w tym miejscu dodać, że można spotkać się z informacją, iż twórca broni zalecał używanie pocisków o okrągłym przekroju przeciwko chrześcijanom, a kwadratowych przeciwko poganom… Broń ta chociaż prezentowała ciekawy pomysł, nie należała do udanych. Innym przykładem może być amerykańska rewolwerowa kartaczownica Agera, ale również i ona nie zyskała popularności – powstało około 50 egzemplarzy, które wykorzystano w ograniczonym zakresie podczas wojny secesyjnej.

    Dzięki rozwojowi technologii, w połowie XIX wieku możliwe stało się projektowanie o wiele precyzyjniejszych mechanizmów, co pozwoliło na tworzenie broni wielostrzałowej z prawdziwego zdarzenia (np. karabin Henry’ego z 1860 roku). W tym samym czasie na scenę wkroczył Richard J. Gatling, urodzony 12 września 1818 roku amerykański konstruktor amator oraz lekarz z wykształcenia (który o mały włos nie zapisałby się w historii jako twórca napędu śrubowego dla statków). Wpadł on na pomysł zaprojektowania wielolufowego karabinu, obsługiwanego przez obrót korbą. Według (naiwnych, bądź kłamliwych) założeń konstruktora, broń miała doprowadzić do zmniejszenia liczebności armii, a co za tym idzie zmniejszenia liczby zabitych w trakcie walk. Jak pokazał czas, tak się nie stało.

    Richard J. Gatling
    Richard J. Gatling

    Kartaczownica Gatlinga

    Swoją pierwszą wersję karabinu wielostrzałowego Gatling stworzył w 1861 roku, a 4 listopada 1862 roku uzyskał na nią patent. Broń składała się z sześciu luf, obracanych za pomocą korby i zasilanych grawitacyjnie z magazynka specjalnymi komorami z załadowanymi pociskami. Broń była w stanie wystrzelić około 200 pocisków na minutę (chociaż teoretyczna szybkostrzelność wynosiła aż 1200 strzałów na minutę). Dzięki zainstalowaniu jej na łożu artyleryjskim, była łatwa w transporcie na polu walki.

    Gatling przeprowadził kilka demonstracji swojego wynalazku, ale spotkał się z raczej chłodnym przyjęciem wojskowych z Unii. Zamówiono kilkanaście egzemplarzy broni, a największym użytkownikiem były oddziały Benjamina F. Butlera, które pozyskały 12 kartaczownic. Kilka kolejnych zainstalowano na jednostkach pływających, ale w praktyce nie wykorzystano ich bojowo. Dostępne informacje sugerują, że kartaczownice Gatlinga zostały użyte podczas kilku bitew podczas wojny secesyjnej, ale nie można tego w pełni potwierdzić, ponieważ często Gatlingi mylono z kartaczownicą Agera.

    Kartaczownica Gatlinga
    Kartaczownica Gatlinga

    W 1865 roku Gatling zmodyfikował swoją broń i dostosował do amunicji zespolonej z bocznym zapłonem. Wraz z pojawieniem się amunicji centralnego zapłonu, Galtingi ponownie poddano modyfikacji. W ciągu kilku lat od powstania pierwszej wersji kartaczownicy, broń ta była regularnie modyfikowana i unowocześniania. Powstało kilka różnych wersji dostosowanych do strzelani amunicją, której kaliber dochodził nawet do 25,4 mm (sic!).

    Po wojnie secesyjnej zapotrzebowanie na broń wielostrzałową w USA spadło, chociaż wojsko zamówiło pewną ilość kartaczownic, które wykorzystywano podczas lokalnych konfliktów z Indianami, oraz do… tłumienia rozruchów w miastach. Pewną liczbę Gatlingów zainstalowano również na różnych okrętach wojennych. Richard Gatling postanowił wówczas sprzedać swój wynalazek w Europie, gdzie napięta sytuacja polityczna prowadziła do licznych konfliktów zbrojnych.

    Kartaczownica Gatlinga
    Kartaczownica Gatlinga

    Wśród zagranicznych odbiorców największą liczbę kartaczownic Gatlinga wykorzystała Wielka Brytania (broń ta była bardzo przydatna podczas konfliktów kolonialnych), oraz Rosja. Pewna ilość karabinów tego typu trafiła również do Ameryki Południowej i Turcji, a pojedyncze egzemplarze można było spotkać na całym świecie.

    Do końca XIX wieku powstało kilka udoskonalonych modeli Gatlinga, dostosowanych do potrzeb różnych odbiorców i różniących się m.in. systemem dostarcza pocisków, kalibrem, liczbą i długością luf. Mimo licznych usprawnień konstrukcji, jej zasada działania pozostała niezmieniona i cały czas oparta była o obrót korbą. W związku z tym wraz z pojawieniem się karabinu maszynowego Maxima w 1883 roku, Gatling stał się natychmiast przestarzały i szybko odszedł w niepamięć (ostatecznie wszystkie Gatlingi wycofano z eksploatacji do 1911 roku).

    Kartaczownica Gatlinga
    Kartaczownica Gatlinga

    Jak Feniks z popiołów

    Chociaż Gatling odszedł w niepamięć na początku XX wieku, po II wojnie światowej powrócono do pomysłu broni wielolufowej za sprawą nowych możliwości technicznych. Dzięki napędowi elektrycznemu, udało się wyeliminować korbę i znacząco zwiększyć szybkostrzelność, a dzięki o wiele lepszej amunicji i precyzyjniejszej konstrukcji, znacząco zwiększyła się sprawność broni w trakcie strzelania.

    Współcześnie wykorzystywanych jest wiele rodzajów tzw. karabinów napędowych, jak obecnie określa się tego typu broń. Najlepszymi przykładami są amerykańskie M134 Minigun i legendarny wręcz GAU-8/A Avenger, będący uzbrojeniem samolotów szturmowych A-10 Thunderbolt II. Co ciekawe, broń ta ma olbrzymie rozmiary i kaliber 30 mm, czyli niewiele większy od kalibru stosowanego w niektórych pierwszych Gatlingach.

    Na zakończenie warto dodać pewne wyjaśnienie. Kartaczownica Gatlinga jest często określana jako pierwszy karabin maszynowy produkowany na większą skalę. Nie jest to do końca prawdziwe stwierdzenie, ponieważ o ile faktycznie broń ta była w stanie oddać około 200 strzałów na minutę, obsługiwano ją za pomocą korby, która służyła do wprowadzenia pocisku do lufy i jego wystrzelenia, a następnie obrócenia luf i powtórzenia tego procesu.

    Twórcą prawdziwego, samoczynnego karabinu maszynowego, wykorzystującego energię gazów prochowych był Hiram Maxim, który w 1883 roku stworzył swój pierwszy karabin maszynowy. Broń ta z czasem stała się bazą do powstania kolejnych tego typu karabinów i narodzin całkowicie nowego rodzaju uzbrojenia.

    Kartaczownica Gatlinga
    Kartaczownica Gatlinga
    Kartaczownica Gatlinga (fot. Max Smith)
    Kartaczownica Gatlinga (fot. Max Smith)

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleRhino – dziwaczny pojazd terenowy z 1954 roku
    Next Article Bitwa nad Palmdale – spektakularna porażka amerykańskiego lotnictwa
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Amerykański monitor USS Monterey

    13 stycznia 20233 Mins Read

    Destructor – (prawie)pierwszy niszczyciel

    18 grudnia 20223 Mins Read

    HMS Defiance – ostatni brytyjski drewniany okręt liniowy

    16 grudnia 20222 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    31 stycznia 2023

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    30 stycznia 2023

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    29 stycznia 2023

    Pancerniki typu Iowa

    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    27 stycznia 2023

    Wschodnia Brama Belgradu

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    31 października 20210

    10 ciekawostek o dyniach

    Jak wygląda dynia, każdy wie, przynajmniej w teorii, ponieważ do rodziny dyniowatych należy ponad 1000…

    Artykuły
    4 stycznia 20170

    Ural-5920 (Nami-0157) – nietypowy pojazd gąsienicowy

    Eksploracja znajdujących się na północy i dalekim wschodzie Rosji pól naftowych to spore wyzwanie. Pomijając…

    Artykuły
    21 października 20200

    Port lotniczy Skiatos – greckie Sint Maarten

    Port lotniczy Princess Juliana na wyspie Sint Maarten na Karaibach słynnie z charakterystycznego położenia i…

    Artykuły
    29 czerwca 20210

    Linke-Hofmann R.I – (prawie) niewidzialny bombowiec z I wojny światowej

    Podczas I wojny światowej powstało wiele niecodziennych samolotów. Specjalizująca się w produkcji tramwajów firma Linke-Hofmann…

    Artykuły
    17 lutego 20170

    Buzłudża – symbol bułgarskiego socjalizmu

    Socjalizm pozostawił po sobie w Europie Środkowej i Wschodniej wiele pamiątek – zwłaszcza budynków i pomników.…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.