Jedyny w swoim rodzaju Fokker F.XXXVI Arend

Zbudowany w 1934 roku Fokker F.XXXVI Arend miał stać się wiodącym samolotem pasażerskim w ofercie zakładów Fokkera oraz głównym samolotem linii KLM. Po zbudowaniu jednego prototypu projekt skasowano ponieważ maszyna nie mogła równać się z samolotami o całkowicie metalowej konstrukcji.

Po zbudowaniu Fokkera F.XX holenderskie zakłady przystąpiły do prac nad kolejną maszyną, która dzięki nieco prostszej konstrukcji miała wejść do eksploatacji w liniach KLM jako podstawowy samolot pasażerski na trasach międzynarodowych. Nowa maszyna otrzymała oznaczenie Fokker F.XXXVI (numer oznaczał prawdopodobnie maksymalną ilość osób na pokładzie – 32 pasażerów oraz 4 członków załogi).

W przeciwieństwie do F.XX, nowa maszyna otrzymała cztery silniki na skrzydłach oraz stałe podwozie. Zachowano jednak układ górnopłata, drewniane skrzydła oraz kadłub kratownicowy z stalowych rurek pokryty płótnem. F.XXXVI miał 24 m długości i 33 m rozpiętości skrzydeł, oraz masę 16 500 kg. Napęd stanowiły cztery silniki Wright Cyclone SGR-1820-F2 o mocy 750 KM każdy, zapewniające prędkość przelotową 280 km/h i zasięg 1536 km.

Kabina dla 32 pasażerów podzielona była na cztery przedziały po ośmiu pasażerów, a w razie potrzeby podczas lotów nocnych mogły zostać przerobiona na cztery przedziały z czterema łóżkami, pozwalające na zabranie 16 pasażerów. W tylnej części kabiny znajdowały się dwie toalety oraz szatnia. Bagaż podręczny mieścił się na półkach nad fotelami, natomiast główny luk bagażowy został umieszczony w skrzydłach. Cała kabina była wyciszona, dzięki czemu znacząco zmniejszono poziom hałasu podczas lotu.

Zbudowano jeden prototyp dla linii KLM, który wzbił się w powietrze 22 czerwca 1934 orku. Oblot przebiegł z drobnymi problemami, ale mimo to, 27 sierpnia maszyna otrzymała certyfikat dopuszczający do eksploatacji. W tym czasie linie KLM zrezygnowały z kolejnych maszyn tego typu, ponieważ osiągi F.XXXVI znacząco ustępowały oblatanemu 11 maja 1934 roku Douglasowi DC-2. Największym problemem był zasięg holenderskiej maszyny.

Mimo to F.XXXVI wszedł do eksploatacji na linii Londyn-Amsterdam-Berlin, którą obsługiwał do 1939 roku. Następnie samolot sprzedano do… Wielkiej Brytanii, gdzie trafił do jednostki szkolnej RAF. Nowy nabywca nie cieszył się nim jednak zbyt długo, ponieważ już 21 maja 1940 roku maszyna rozbiła się podczas startu. Chociaż obyło się bez ofiar, stan samolotu nie pozwalał na remont, głównie z powodu braku odpowiednich części zamiennych. W związku z tym wrak zezłomowano, kończąc tym samym historię Fokkera F.XXXVI.

Warto dodać, że Fokker pokładał olbrzymie nadzieje w F.XXXVI, planując nawet jego produkcję licencyjną w Wielkiej Brytanii pod oznaczeniem Airspeed AS.20, jednak ostatecznie nie wpłynęło żadne zamówienie. Samolot ten przegrał głównie z DC-2, który został oblatany miesiąc wcześniej i dysponował pod każdym względem lepszymi parametrami.

Mimo niepowodzenia projektu F.XXXVI, Fokker opracował nieco pomniejszony wariant samolotu oznaczony jako Fokker F.XXII, który mógł zabrać na pokład 22 pasażerów. Pod względem konstrukcji maszyna była bardzo podobna do swojego większego odpowiednika. Powstały cztery egzemplarze, ale ich los był taki sam jedynego F.XXXVI.