Japońskie lotniskowce typu Unryū

Po stratach poniesionych podczas Bitwy o Midway, w Japonii zainicjowano olbrzymi program rozbudowy floty, który miał doprowadzić do powstania aż 16 nowych lotniskowców typu Unryū. do końca wojny powstały jednak tylko 3 jednostki, które nie miały zbyt dużego wpływu na przebieg walk. Jednym z tych okrętów był Amagi.

Geneza

Już w 1941 roku japońska flota zamówiła nowe lotniskowce wzorowane na wprowadzonym do służby w 1939 roku Hiryū (w ramach programu Maru Kyū). W 1942 roku zamówienie (w ramach programu Kai-Maru 5) zwiększono do łącznie 16 okrętów tupu Unryū, które pod względem konstrukcyjnym miały być nieco lepsze od Hiryū.

Według założeń lotniskowce miały mieć około 17 000 ton wyporności i 227 m długości. Napęd miał być wzorowany na lotniskowcu Sōryū, jednak z powodu problemów z zapewnieniem odpowiedniej ilości podzespołów, okręty wyposażano w jednostki napędowe, jakie były aktualnie dostępne i dysponujące w miarę podobnymi osiągami. W związku z tym moc zainstalowanych turbin różniła się i wahała od 104 000 KM do 152 000 KM, co przekładało się na prędkość maksymalną 32 lub 34 węzłów, oraz zasięg 15 000 km przy prędkości 18 węzłów.

Grupa lotnicza miała składać się z 63 maszyn typu Mitsubishi A6M, Aichi D3A i Nakajima B5N, zamienionych później na Mitsubishi A7M, Aichi B7A i Nakajima C6N. Uzbrojenie obronne składało się z dwunastu podwójnych dział przeciwlotniczych kalibru 127 mm i 93 działek kalibru 25 mm (21×3 i 30×1). Pancerz okrętów nie był zbyt wytrzymały i miał około 50 mm grubości w pasie burtowym i 25 mm na pokładzie lotniczym. Załoga liczyła około 1500 osób.

Ze względu na trudności w budowie tak wielu okrętów, braki wyposażenia i koszty, w toku prac modyfikowano projekty, a każdy z lotniskowców nieznacznie różnił się od pozostałych. Z 16 zamówionych okrętów do końca wojny zbudowano trzy – Unryū, Amagi oraz Katsuragi. W budowie znajdowały się jeszcze Kasagi i Aso ukończone odpowiednio w 84 i 60%. Budowę pozostałych okrętów przerwano, lub nigdy nie rozpoczęto.

Jedynie Unryū wziął udział w większej liczbie rejsów, natomiast Amagi i Katsuragi pozostawały na wodach przybrzeżnych, pływając między różnymi portami, aby utrudnić ich wytropienie przez amerykańskie lotnictwo.

Nazwa	Położenie stępki	Wodowanie	Wejście do służby	Los
Unryū	1 sierpnia 1942 roku	25 września 1943 roku	6 sierpnia 1944 roku	Zatopiony przez okręt podwodny USS Redfish na Morzy Wschodniochińskim 19 grudnia 1944 roku
Amagi	1 października 1942 roku	15 października 1943 roku	10 sierpnia 1944 roku	Zatopiony przez lotnictwo w porcie Kure 28 lipca 1945 roku
Katsuragi	8 grudnia 1942 roku	19 stycznia 1944 roku	15 października 1944 roku	Przetrwał wojnę, wycofany z służby 5 października 1945 roku, zezłomowany między 22 grudnia 1946 roku a 30 listopada 1947 roku

---

Unryū

Jako pierwszy przedstawiciel typu, Unryū jako jedyny wziął udział w większej liczbie zadań bojowych. Po serii prób na wodach japońskich, przydzielono go najpierw do floty dowodzonej przez admirała Jisaburō Ozawa, a później do Dywizji Lotniskowców.

13 grudnia 1944 roku okręt został wysłany do Manili wraz z ładunkiem trzydziestu samolotów kamikadze Yokosuka MXY7 Ohka. Eskortowany przez trzy niszczyciele lotniskowiec został jednak wykryty przez amerykański okręt podwodny USS Redfish, który 19 grudnia wystrzelił cztery torpedy w kierunku japońskiej grupy. Tylko jedna trafiła w lotniskowiec, uszkadzając napęd i unieruchamiając okręt. Po przeprowadzeniu napraw, 15 minut po pierwszej torpedzie, o 16:50 w lotniskowiec uderzyła kolejna. Tym razem uszkodzono przedziały w których znajdowały się głowice samolotów MXY7, co doprowadziło do ich zapłonu i eksplozji. Po zaledwie siedmiu minutach okręt zatonął. Zginęło 1238 członków załogi, a uratowano jedynie 145.

Katsuragi

Po wejściu do służby Katsuragi pozostał na wodach przybrzeżnych Japonii, pływając między portami, w celu uniknięcia wykrycia. Jednostka nie otrzymała grupy lotniczej, ponieważ przewidziane dla niej samoloty trafiły na Iwo Jimę. 15 lutego lotniskowiec wpłynął do portu Kure, gdzie został zaatakowany przez amerykańskie lotnictwo.

Następnie lotniskowiec zacumowano przy wyspie Mitsukojima i zakamuflowano. W lipcu 1945 roku okręt został kilkukrotnie zaatakowany przez amerykańskie lotnictwo. Bomby trafiły głównie w pokład niszcząc hangary dla samolotów i windy, ale nie zagroziło to pływalności jednostki.

Po wojnie okręt pobieżnie wyremontowano i oddelegowano do roli jednostki transportowej, przewożącej japońskich żołnierzy z powrotem do Japonii. Ostatecznie, 15 listopada 1946 roku Katsuragi wycofano z służby i podjęto decyzję o złomowaniu okrętu. Prace prowadzono od 22 grudnia 1946 roku do 30 listopada 1947 roku.

Amagi

Ostatnim (drugim w kolejności wodowania), aczkolwiek chyba najbardziej rozpoznawalnym (ze względu na zdjęcia i filmy przedstawiające wrak) z lotniskowców typu Unryū był Amagi. Podobnie jak Katsuragi, okręt pozostawał na wodach przybrzeżnych i trafił do Kure, gdzie zacumowano go i zakamuflowano.

24 lipca 1945 roku okręt został zaatakowany przez amerykańskie lotnictwo. Jedna z bomb o masie 910 kg trafiła w hangar doprowadzając do znacznego uszkodzenia wnętrza okrętu. Kolejnych kilka bomb wybuchło w pobliżu okrętu, doprowadzając do licznych przecieków. Szczątkowa załoga okrętu nie była w stanie uratować jednostki, w związku z czym dowódca okrętu wydał rozkaz opuszczenia pokładu.

Pozostawiony własnemu losowi Amagi powoli przechylał się na burtę, ale nie zatonął. Dopiero po kolejnym ataku przeprowadzonym 28 lipca przechył zaczął się zwiększać i następnego dnia, 29 lipca 1945 roku lotniskowiec zatonął. Wrak pozostawiono w porcie aż do końca 1945 roku. W grudniu rozpoczęto prace nad przywróceniem pływalności okrętu, w celu przeholowania go do stoczni złomowej. Prace rozbiórkowe trwały do 12 grudnia 1947 roku.