W drugiej połowie XIX wieku wraz z rozwojem małych okrętów wojennych, tzw. torpedowców, w największych flotach na świecie zaczęto wprowadzać do uzbrojenia nowe rodzaje lekkiej, szybkostrzelnej artylerii do zwalczania tego typu jednostek. Przykładem takiej broni były francuskie, wielolufowe armaty kalibru 37 i 47 mm Hotchkiss M1873 i M1879.
Hotchkiss M1873
W 1872 roku firma Hotchkiss stworzyła lekką, szybkostrzelną, pięciolufową armatę kalibru 37 mm. Działko miało szybkostrzelność 68 strzałów na minutę i zasilane było magazynkami zawierającymi 10 pocisków. Zasada działania była podobna jak w przypadku kartaczownicy Gatlinga. Strzelec obracał lufy korbą, wystrzeliwując kolejne pociski.
Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm
Początkowo zaprezentowano wersję holowaną działka oznaczonego jako Hotchkiss M1873. Dzięki donośności około 1800 metrów działka te zyskały jednak popularność głównie jako uzbrojenie okrętów wojennych. Wykorzystywano je do zwalczania torpedowców i mniejszych jednostek bojowych. Niestety z racji stosowanej terminologii nie wiadomo ile działek tego typu wykorzystywano na poszczególnych okrętach, ponieważ najczęściej określano je jako działka Hotchkiss, a pod tym oznaczeniem kryły się również jednolufowe działka.
Uzbrojenie to trafiło na pokład francuskich, amerykańskich i rosyjskich okrętów, a pojedyncze egzemplarze znalazły się na pokładach okrętów które budowano w tych krajach z myślą o flotach innych państw.
Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm
Hotchkiss M1879
Działko kalibru 37 mm osiągnęło sukces, ale jego kaliber szybko okazał się niewystarczający do zwalczania nowszych jednostek. Dodatkowo pięciolufowy układ był ciężki, w związku z czym w drugiej połowie lat 70. opracowano kolejny wariant armaty, tym razem kalibru 47 mm, składający się z 3 luf.
Działka te oznaczono jako Hotchkiss M1879. Miały one podobną konstrukcję do wersji M1873 i również do obrotu luf wykorzystywano korbę. Szybkostrzelność wynosiła 35 strzałów na minutę, a donośność około 4400 m.
Hotchkiss M1879 kalibru 47 mm
Krótka kariera
Działka Hotchkissa początkowo były bardzo skuteczne i przydatne, przez co znalazły się na uzbrojeniu wielu okrętów, jednak z czasem ich przydatność zaczęła spadać. Coraz grubsze opancerzenie okrętów i zwiększenie zasięgu torped sprawiły, że przydatność tych działek stanęła pod znakiem zapytania. Podczas I wojny światowej pojawiło się jednak zapotrzebowanie na nowe działka szybkostrzelne, przystosowane do zwalczania samolotów.
Działka wielolufowe były pod tym względem nieodpowiednie z racji wagi i gabarytów. Zastąpiły je szybkostrzelne, jednolufowe działka kalibru 20 mm, a później 40 mm.
-
- Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm
-
- Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm
-
- Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm
