Holt Gas-Electric – pierwszy amerykański czołg

Pierwsze czołgi zbudowane w USA były pokracznymi i niezbyt użytecznymi konstrukcjami, którym daleko było do też pokracznych, ale bardziej użytecznych konstrukcji brytyjskich. Pierwszym wyprodukowanym Amerykańskim czołgiem był prototypowy Holt Gas-Electric.

Krótko po debiucie pierwszych czołgów, dzięki współpracy między amerykańskimi i brytyjskimi firmami, już w 1917 roku w USA rozpoczęto prace nad pierwszymi rodzimymi czołgami. Za pierwszy „czołg” zbudowany w USA można uznać pojazd o nazwie CLB 75. Był to dziwaczny pojazd gąsienicowy, zbudowany przez C. L. Best’s Traction Company z San Leandro w Kalifornii. Dokładna historia pojazdu nie jest znana, ale wiadomo, że zbudowano go w latach 1916-1917 i wykorzystano w licznych materiałach propagandowych.

Co jednak najważniejsze, pojazdy te nie posiadały prawdziwego opancerzenia, w związku z tym ciężko je nazwać czołgami. Były to bardziej demonstratory technologii niż prawdziwe pojazdy bojowe. Następnie powstał jeszcze bardziej pokraczny pojazd o nazwie Holt HA 36, który swoim wyglądem przypominał brytyjskie czołgi romboidalne, ale mieścił tylko… jedną osobę.

Za pierwszy amerykański czołg z prawdziwego zdarzenia uznaje się więc zaprojektowany przez Holt Manufacturing Company i General Electric Company pod koniec 1917 roku i zbudowany na początku 1918 roku czołg Holt Gas-Electric. Pojazd ten posiadał podwozie z ciągnika Holt Model 75 (którego użyto również w francuskich czołgach Saint-Chamond), ale zmodyfikowane, poprzez przeniesienie koła napędowego do tyłu i dodanie kilku kół jezdnych, aby wydłużyć gąsienice, co miało zwiększyć zdolności terenowe pojazdu.

Kadłub czołgu był prosty, ale z przodu miał formę klina, co teoretycznie miało zwiększać jego odporność na ostrzał. Do wnętrza czołgu można było dostać się przez znajdujące się z tyłu drzwi. Główne uzbrojenie w postaci brytyjskiej armaty Vickers, kalibru 75 mm umieszczono z przodu, dosyć nisko. Dodatkowo w bocznych sponsonach po obu stronach kadłuba umieszczono karabiny maszynowe Browning M1917 kalibru 7,62 mm. W razie potrzeby, można było je wyjąć.

Największą ciekawostką był napęd czołgu, składający się z czterocylindrowego silnika Holt o mocy 90 KM, który napędzał generator, zasilający dwa silniki elektryczne – po jednym na każdą gąsienicę. Aby zapobiec przegrzewaniu się silników, czołg wyposażono w skomplikowany system chłodzenia wodnego.

Ze względu na ciężki system napędowy, chłodzenie oraz pancerz grubości 6-15 mm, masa pojazdu sięgała 25,4 ton. Holt Gas-Electric miał 5 m długości, 2,76 m szerokości i 2,37 m wysokości. Załoga liczyła 6-7 osób – dowódcę, kierowcę, celowniczego, ładowniczego, dwóch strzelców karabinów maszynowych oraz możliwe, że jednego mechanika (nie ma dokładnych informacji na ten temat).

Pierwsze próby czołgu wykazały, że jest on… bezużyteczny. Olbrzymia masa w połączeniu z słabym silnikiem sprawiała, że osiągał on prędkość zaledwie 10 km/h, a zasięg wynosił 50 km. Dodatkowo nawet małe wzniesienia były zbyt strome, przez co czołg nie mógł pokonywać żadnych przeszkód terenowych. Bardzo szybko zrezygnowano z dalszych prób pojazdu i projekt porzucono, skupiając się na innych konstrukcjach, wzorowanych bardziej na sprawdzonych projektach.

Dalsza lektura:

Skromne początki – Ford 3-ton M1918 – mini czołg i ciągnik

Mark VIII „Liberty” – międzynarodowy czołg z I wojny światowej

Zanim powstały Shermany i Lee – amerykańskie czołgi przed II wojną światową