HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

W latach 1805-1832 Royal Navy zamówiła 53 fregaty typu Leda. Zbudowano ostatecznie 47 jednostek, z których dwie przetrwały do naszych czasów. Jednostki tego typu zbudowano w oparciu o projekt francuskiej fregaty typu Hébé.

W 1782 roku brytyjski okręt liniowy HMS Rainbow przejął francuską fregatę Hébé. Po naprawie, okręt wszedł do służby w Royal Navy pod nazwą HMS Hebe. Okręt zyskał bardzo dobre opinie wśród marynarzy i dowództwa floty, w związku z czym podjęto decyzję o zaprojektowaniu w oparciu o ten okręt całej serii fregat. Typ ten otrzymał nazwę Leda. Zamówiono 53 okręty podzielone na 5 grup, różniących się nieznacznie konstrukcją.

Okręty brały udział w licznych misjach i potyczkach. Co ciekawe, z powodu problemów z dostępem do odpowiedniego drewna, w kolejnych seriach niektóre drewniane elementy zastępowano żelaznymi. Po kilku latach eksploatacji, najstarsze i najbardziej zużyte okręty rozbierano, równocześnie zamawiając nowe, nieznacznie zmodyfikowane jednostki. Ostatnia partia została zamówiona w 1817 roku, ale do 1831 roku zrezygnowano z ich budowy.

Z 47 okrętów jakie powstały, do naszych czasów przetrwały dwa – HMS Trincomalee i HMS Unicorn.

HMS Trincomalee

Zamówienie na HMS Trincomalee złożono 30 października 1812 roku, a budowę rozpoczęto 25 kwietnia 1816 roku w Bombaju w Indiach. Wodowanie miało miejsce 12 października 1817 roku. Koszty budowy wyniosły 23 000 funtów (współcześnie około 2 mln funtów). Następnie okręt przepłynął do Wielkiej Brytanii gdzie zainstalowano uzbrojenie i resztę wyposażenia.

Kolejne lata fregata spędziła… w rezerwie. W 1845 roku okręt przezbrojono, a w 1847 roku przywrócono do służby, która trwała do 1857 roku. Następnie HMS Trincomalee przekształcono w okręt szkolny, ale w 1895 roku podjęto decyzję o jego złomowaniu. Prac nie rozpoczęto, ponieważ jednostkę kupił George Wheatley Cobb, który zmienił jego nazwę na TS Foudroyant i przekształcił dawny okręt wojenny w jednostkę szkolną i turystyczną. W tej roli dawna fregata wykorzystywana była do 1986 roku, kiedy to poddano ją kolejnej przebudowie.

Tym razem przywrócono oryginalny wygląd okrętu z czasów służby i w 1992 roku przeniesiono do National Historic Fleet jako okręt-muzeum w Hartlepool. Co ciekawe jest to najstarszy brytyjski okręt wojenny, będący cały czas na wodzie, gdyż HMS Victory znajduje się w doku.

HMS Unicorn

Zamówienie na HMS Unicorn złożono 23 lipca 1817 roku, stępkę położono w lutym 1822 roku, a wodowanie miało miejsce 30 marca 1824 roku. Okręt nigdy nie został wykończony. Zamiast tego, przekształcono go w pływające koszary, zabudowując pokład dachem. W tej roli jednostka wykorzystywana była do 1964 roku w Dundee w Szkocji. Obecnie po remoncie, okręt wykorzystywany jest jako muzeum.

Fregaty typu Leda

Jednostki typu Leda były 38-działowymi fregatami o długości 45 m. Załoga liczyła 284-300 marynarzy i oficerów. Uznawano je za bardzo udane, chociaż poza kilkoma jednostkami, większość szybko rozebrano. Ceniono je za prędkość około 10-13 węzłów. W porównaniu do  innych brytyjskich jednostek ich wnętrza były ciaśniejsze, ale na tyle dobrze rozplanowane, że załogi nie narzekały na ciasnotę.

Mimo udanej konstrukcji, tylko pierwsze jednostki wzięły udział w typowych starciach morskich. Pozostałe okręty miały raczej spokojną służbę, którą spędzały w rezerwie.