Historia roweru, skąd się wzięły jednoślady?

Rowery są jednymi z najpopularniejszych środków transportu na świecie. Ciągle zyskują popularność, obecnie w dużej mierze ze względu na stawianie wielu państw na rozwój ekologicznych sposobów przemieszczania się. Jednak jakie były ich początki i jak przebiegał ich rozwój, aż do czasów współczesnych?

Maszyna biegowa Karla von Draisa

Pierwsze potwierdzone informacje na temat pojazdów przypominających współczesne rowery pochodzą z 1817 roku z terenu dzisiejszych Niemiec. Wtedy Karl von Drais zaprojektował dwukołowy drewniany pojazd wyposażony w siedzenie i kierownicę. Jego wygląd jest dobrze znany, ponieważ rok później opatentował on swój wynalazek. Opisywała go również ówczesna prasa. Do jazdy na nim konieczne było utrzymywanie równowagi, a napędzany był za pomocą odpychania się nogami, podobnie jak współczesne rowery biegowe. Od jego nazwiska popularnie nazywany był on drezyną. Wynalazek Draisa ważył około 22 kg, wykonany był prawie w całości z drewna i został sprzedany w kilku tysiącach sztuk głównie w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych.

Welocypedy

Tak nazywano pierwsze konstrukcje wyposażone w pedały, które zaczęły powstawać po 1860 roku we Francji. Nie posiadały one łańcucha, pedały przymocowywano bezpośrednio do przedniego koła. Nie wiadomo na pewno, kto pierwszy zastosował to rozwiązanie, ale najczęściej uznaje się, że był to Pierre Lallement lub Pierre Michaux. Obaj byli Francuzami, którzy postanowili udoskonalić dzieło Karla von Draisa. Początkowo również produkowano je z drewna, ale później zastąpiono drewniane ramy metalowymi, metalu zaczęto używać również do produkcji szprych i kół. Dzięki temu zmniejszono wagę oraz rozmiary. Były to pierwsze seryjnie produkowane pojazdy tego typu. Zastosowanie pedałów pozwalało im na osiąganie większych prędkości niż w pierwotnych modelach biegowych. Jednocześnie umieszczenie ich na przednim kole, które jednocześnie służyło do skręcania, nie było najwygodniejszym rozwiązaniem. Dodatkowo wygodę korzystania z nich pogarszał fakt, że nie korzystano wtedy z opon a metalowe koła i rama tłumiły drgania jeszcze gorzej niż elementy wykonane z drewna.

Bicykle

Welocypedy cieszyły się krótkim okresem popularności, ale skończył się on w 1870 roku wraz z wybuchem wojny prusko-francuskiej. Zniszczyła ona rynek tych pojazdów w obu tych państwach, które do tej pory przodowały w ich rozwoju. Słabo przyjęły się one również w Stanach Zjednoczonych, a za jeden z powodów tego stanu rzeczy podaje się dużo gorszą jakość tamtejszych dróg. Miejscem rozwoju pojazdów rowerowych stała się Wielka Brytania, w której popularność w tamtym okresie zdobyły bicykle. Były to bardzo charakterystyczne pojazdy z ogromnym przednim kołem i małym tylnym. Ich najsłynniejszym brytyjskim producentem był James Starley. Jest on również uznawany za ojca przemysłu rowerowego w tym kraju.

Początek współczesnych rowerów

Wyglądające współcześnie jednoślady zaczęły powstawać pod koniec XIX wieku. Był to kluczowy moment w historii rowerów, ponieważ właśnie wtedy przestały one być nowinką techniczną, a stały się środkiem transportu, który mógł być używany przez wszystkich. Kluczowe było zastosowanie umieszczonych na środku pedałów z łańcuchem przenoszącym napęd na tylne koło. Było to zdecydowanie bardziej efektywne i bezpieczne rozwiązanie. Przednie koło służyło w nich tylko do skręcania. Druga bardzo ważna zmiana to zastosowanie opon, które tłumiły drgania, a przez to znacznie poprawiały komfort jazdy, a także przyczepność do podłoża. Rury tworzące metalową ramę również miały bardzo podobne kształty co w jednośladach, które znamy ze współczesnych sklepów rowerowych. W XX i XXI wieku do jednośladów dodawano kolejne usprawnienia, z czego najważniejsze było zastosowanie przerzutek. Jednak główne założenia pozostały niezmienione do dzisiaj.